Argentyńskie media donoszą o kolejnej ciężarówce banku centralnego prawdopodobnie wypełnionej złotem na trasie w kierunku międzynarodowego lotniska na przedmieściach Buenos Aires. Władze banku odmawiają informacji na ten temat, ale minister gospodarki chwali decyzję o wywozie złota, która może być związana z zabezpieczeniem kolejnych pożyczek dla Argentyny.
To „jak zastawienie biżuterii babci”, mówi były minister gospodarki Argentyny Martín Guzmán, cytowany w artykule „Tajemnica argentyńskiego złota” na łamach hiszpańskiego dziennika El Pais. Temat rezerw królewskiego kruszcu Argentyny wzbudza ostatnio coraz większe emocje nie tylko w prasie, ale też wśród obywateli, którzy w poniedziałek, 19 sierpnia, filmik z ciężarówką tamtejszego Banku Centralnego uczynili wiralowym w mediach społecznościowych.
Zacznijmy jednak od podstawowych informacji. Według ostatnich danych Światowej Rady Złota (ang. World Gold Council) na koniec pierwszego półrocza 2024 r. Argentyna posiadała 34. rezerwy złota (z wyłączeniem instytucji międzynarodowych), wynoszące 61,74 tony o wartości ponad 4,6 mld dolarów. Stanowiły one prawie 16 proc. rezerw walutowych kraju.
Dla porównania blisko 71,5 proc. rezerw walutowych USA stanowiły 8133 tony złota o wartości przekraczającej 609,5 mld dol., blisko 13,5 proc. rezerw wynosiło złoto Polski, którego NBP posiadał 377,37 tony, o wartości blisko 28,3 mld dol.
Czy wywozicie złoto za granicę?
Jak podał na początku roku NBP, polskie zasoby złota były przechowywane w trzech miejscach: skarbcach NBP w Polsce, w Banku Anglii w Londynie oraz Banku Rezerwy Federalnej USA w Nowym Jorku. W przypadku argentyńskiego złota większości miała być przechowywana w skarbcach Banku Centralnego Argentyny, a część także w Londynie. Jednak w ostatnich tygodniach coraz więcej mówi się o przenoszeniu ogromnych ilości złota z Argentyny za granicę.
Sprawą zajął się Serio Palazzo, poseł opozycyjnej wobec rządu partii, a jednocześnie były bankier i obecny Krajowy Sekretarza Generalnego Związku Pracowników Banków. Zwrócił się do banku o dostęp do informacji publicznej z konkretnym pytaniem, czy 7 i 28 czerwca miały miejsce transfery złota ciężarówkami firmy Lumil z banku centralnego na lotnisko Ezeiza, a następnie liniami lotniczymi British Airways? Pytania dotyczyły także ilości transferowanego złota, miejsca jego przeznaczenia, podjętych procedur, a nawet nazwisk zaangażowanych w nie urzędników.
W poniedziałek, 19 sierpnia, poseł Palazzo opublikował post na platformie X, w którym poinformował, że władze banku centralnego odrzuciły jego wnioski o dostęp do informacji publicznej. W uzasadnieniu napisano m.in., że „wszelkie dane związane z położeniem geograficznym mogą zagrozić bezpieczeństwu tych aktywów, co w konsekwencji może mieć wpływ na wsparcie prowadzonej polityki pieniężnej i walutowej, wsparcie depozytów i bezpieczeństwa systemu finansowego”
El día jueves el BCRA contestó mis tres pedidos de acceso a la Información Pública.
Las autoridades del BCRA resolvieron “En los términos del artículo 8 inciso B y C de la ley 27.275 de derecho de acceso a la información pública declarar la reserva y DENEGAR las solicitudes de…
— Sergio Omar Palazzo (@SergioOPalazzo) 19 sierpnia 2024
„Takie tajemnicze działania potwierdzają jedynie, że złoto zostało wywiezione, że nie chcą nam powiedzieć, co z nim zrobili lub zamierzają zrobić” – skwitował w komentarzu poseł, dodając, że zwrócił się o udzielenie informacji na ten temat przed Izbą Deputowanych do Szefa Gabinetu Ministrów.
Zanim jednak Pallazo otrzymał odpowiedź z Banku Centralnego w ustawowym terminie 30 dni, do sprawy odniósł się obecny minister gospodarki Luis Caputo. „To bardzo pozytywny ruch…” – mówił w wywiadzie dla La Nación+ pod koniec lipca, nie odpowiadając jednoznacznie, czy we wskazanych przez posła Pallazzo terminach miał miejsce transfer złota.
Złoto za 150 mln dolarów z Argentyny
Taki transfer mają jednak potwierdzać dane celne, do których dotarł analityk rynku złota Jan Nieuwenhuijs. W artykule na łamach „The Gold Observer” poinformował, że Wielka Brytania otrzymała przesyłkę złota o wartości 150 milionów dolarów z Argentyny. Jak tłumaczy ekspert tzw. „złoto monetarne” (czyli będące własnością banków centralnych) jest wyłączone z ujawniania w danych celnych jako składnik aktywów finansowych, a nie towar. Jednak jeśli bank bulionowy zajmuje się jego wysyłką i ubezpieczeniem, metal ten pojawi się w statystykach handlu transgranicznego – wyjaśnia ekspert.
thegoldobserver.com
Na tej podstawie Jan Nieuwenhuijs doszedł do wniosku, że do Wielkiej Brytanii przysłano 3 tony z rezerw Banku Centralnego Argentyny, czyli około 5 procent złotych zapasów tego kraju. Potwierdzałoby to teorię, o której rozpisywały się argentyńskie media, i wysyłce złota do Londynu i Bazylei w Szwajcarii. Helweckiego kierunku nie wyklucza także Nieuwenhuijs.
To jednak tylko czerwcowe transfery. W ubiegły poniedziałek argentyński kanał informacyjny C5N podał, że w sfilmowanej na trasie do lotniska ciężarówce ze znakiem Banku Centralnego mogły znajdować się kolejne sztabki argentyńskiego złota, przeznaczonego do wywiezienia.
„Ucieczka złota: 1500 sztabek w drodze do Ezeizy, przeznaczonych do Londynu” – zatytułowała telewizja swój materiał, podsumowywujący rzekome cztery transfery z lipca i sierpnia. Miał one w sumie dotyczyć 1500 sztabek złota, powołując się na szacunki związku pracowników banków.
⭕ Fuga de oro: 1500 lingotes rumbo a Ezeiza con destino a Londres
🔴 [EN VIVO] https://t.co/9fxDe5JViU pic.twitter.com/jKkYxqGpS4
— C5N (@C5N) August 19, 2024
Podkreślono, że nie ma ten temat oficjalnych informacji i statystyk. Same szacunki wydają się jednak błędne, bo sugerowana przez telewizję wartość miałaby wynosić ok. 500 mln dolarów, a zakładając, że to sztabki najczęściej spotykane w obrocie międzybankowym, to ich wartość opiewałaby na ok. 1 mld dolarów więcej. Jak widać wątpliwości co do argentyńskiego złota tylko rosną, a póki nie otrzymamy oficjalnych informacji, będzie coraz więcej niedomówień, wykorzystywanych w walce politycznej. Kanał C5N, delikatnie mówiąc, nie sprzyja obecnej administracji prezydenta Javiera Milei.
"Biżuteria babci" i złoto mistrzów
Na razie oficjalnie tylko wypowiedział się wspomniany minister Caputo, który tłumaczył, że złote rezerwy w zagranicznych depozytach mogą przynosić odsetki. „Rzeczywistość jest taka, że jako kraj musimy zmaksymalizować zwrot ze swoich aktywów”. Zebrane jednak przez El Pais opinie analityków i komentatorów wskazują na inną, bardziej prawdopodobną funkcję zagranicznego depozytu złota, aniżeli próbę "zarabiania" na nim.
Nie chodzi już nawet o koszt takiego przewozu oraz depozytu, który wraz z wymaganym ubezpieczeniem, wg El Pais nie uzasadnia operacji. Wskazówką mają być słowa prezydenta Javiera Milei, o tym, że złoto może być wykorzystywane jako zabezpieczenia w celu zaciągnięcia pożyczki pomostowej.
Przed Argentyną w styczniu 2025 r. płatność 1,6 mld dolarów odsetek od długu zagranicznego. Sprostanie temu zadaniu zdaje się być teraz jedną w najważniejszych kwestii argentyńskiego rządu, który w połowie lipca doprowadził do krachu na tamtejszym rynku finansowym, ogłaszając środki mające na celu kontrolę ceny tzw. niebieskiego dolara, czyli tego handlowanego do tej pory po nieoficjalnym kursie. Zmniejszenie luki między oficjalnym a nieoficjalnym kursem ma się odbyć kosztem spadku rezerw walutowych, czyli narzędziem, na którym Milei opierał budowane zaufanie zagranicznych wierzycieli.
Transfer złota za granicę, to być może próba wprowadzenia spokoju na rynki finansowe. „Teoretycznie zmniejszyłoby to poziom ryzyka kraju, co uniemożliwiłoby mu zaciągnięcie nowych linii kredytowych. Z drugiej strony, wykorzystanie złota, sugeruje, że Argentyna nie ma wystarczających płynnych aktywów i jest teraz zmuszona uciec się do swojego najcenniejszego skarbu” – komentuje El Pais.
„W normalnych warunkach uważam, że najlepiej jest mieć złoto za granicą” – powiedział dziennikowi Fausto Spotorno, dyrektor UADE Business School w Buenos Aires. „To jest sprzeczne z międzynarodowym trendem ostatnich dwóch dekad, który pokazuje, że wiele krajów najbardziej rozwiniętych dąży do gromadzenia złota w oczekiwaniu na ewentualne zakłócenie porządku globalnego” – ostrzegał z kolei Ricardo Aronskind, profesor na Uniwersytecie Narodowym General Sarmiento.
„Oddajesz złoto w zamian za dolary. Potem nadchodzi czas, aby zwrócić dolary i odzyskać złoto. Jeśli ich nie masz, lombard, w tym przypadku międzynarodowy bank, zatrzymuje złoto” – powiedział cytowany też na początku były minister gospodarki Argentyny Martín Guzmán.
Istnieje bowiem ryzyko, że złoto trzymane za granicą może zostać zamrożone. Tak sytuacja miała już miejsce w przypadku 30 ton złota Wenezueli zdeponowanych w Banku Anglii. Przypomnijmy też zamrożone w bankach UE rosyjskie aktywa pieniężne o równowartości około 200 mld euro po inwazji Rosji na Ukrainę. Złośliwi mówią, że wkrótce jedyne złoto jakie Argentyna będzie posiadała to, to wygrywane przez ich piłkarską reprezentację na Mistrzostwach Świata i Ameryki Płd.
Michał Kubicki
