W czwartym kwartale 2024 r. częstotliwość korzystania z kart płatniczych wśród Polaków spadła w porównaniu do poprzednich okresów, mimo że łączna liczba kart nadal rośnie. Jednocześnie nastąpił wzrost średniej wartości wypłat z bankomatów, co sugeruje możliwe odnowienie zainteresowania gotówką. Czy jest to tymczasowa korekta, czy zmiana w zachowaniu konsumentów?
/ Bartłomiej Magierowski/East News / East News
W ciągu ostatnich kilku lat metody płatności przeszły znaczną transformację. Współczesne metody płatności, w szczególności opcje bezgotówkowe , odgrywają coraz większą rolę — od kart płatniczych po aplikacje mobilne i przelewy natychmiastowe. Podczas gdy gotówka była kiedyś podstawowym środkiem płatniczym, stopniowo ustępuje ona cyfrowym postępom. Te zmiany wpływają nie tylko na technologię, ale także na zachowania konsumentów i ewoluujące znaczenie gotówki w codziennych transakcjach. Narodowy Bank Polski opublikował raport, który przedstawia kilka zaskakujących spostrzeżeń .
Reklama
Czy Polacy są bardziej skłonni do używania gotówki? Więcej kart, mniej transakcji
Narodowy Bank Polski opublikował szczegółowy raport. Dokument zatytułowany „Informacje o kartach płatniczych – IV kwartał 2024 r.” zawiera dane, które ujawniają wiele na temat polskiego podejścia do pieniędzy . Nieoczekiwanie wydaje się, że istnieje potencjalny spadek entuzjazmu dla płatności bezgotówkowych .
Świadczy o tym fakt, że chociaż liczba wydanych w Polsce kart płatniczych osiągnęła rekordowy poziom 46,3 mln na koniec grudnia 2024 r. (wzrost o 329 tys. w porównaniu z końcem III kwartału), liczba transakcji dokonywanych tymi kartami spadła . Według raportu Narodowego Banku Polskiego w IV kwartale przeprowadzono 2,7 mld transakcji, co stanowi spadek o 4,9 proc. w porównaniu z poprzednim kwartałem. Całkowita wartość transakcji również spadła do 334,3 mld zł (spadek o 0,6 proc.).
Karty debetowe pozostają najszerzej używane — 39,4 mln, co stanowi 85,2 proc. wszystkich kart. Zauważalny jest również wzrost liczby kart przedpłaconych, których jest obecnie 276,4 tys. Karty kredytowe odnotowały spadek wykorzystania. Jak wskazuje raport NBP, ich liczba spadła do 5 mln . Średnio karta była używana 57,6 razy na osobę, co oznacza spadek w porównaniu z poprzednim kwartałem (60,9 razy). Średnia wartość pojedynczej transakcji kartą wyniosła 125,6 zł.
Gotówka pozostaje odporna
Mimo powszechnego używania kart zbliżeniowych, których liczba na koniec grudnia wyniosła 45,1 mln (97,5 proc. wszystkich kart), Polacy wykazywali większą skłonność do korzystania z gotówki . Liczba wypłat z bankomatów spadła (113,4 mln, spadek o 4,8 proc.), ale średnia wartość każdej wypłaty wzrosła do 925 zł. Jest to najwyższa wartość od lat. Łączna kwota wypłaconych środków osiągnęła 104,9 mld zł.
Rośnie również znaczenie wpłat gotówkowych do bankomatów . Wolumen takich transakcji wzrósł do 26,1 mln, choć ich łączna wartość nieznacznie spadła do 64,2 mld zł . Średnia wpłata wyniosła 2456 zł.
Dodatkowo warto zwrócić uwagę na sektor e-commerce. Na tle ogólnego spadku transakcji wyróżnia się segment zakupów online . W IV kwartale Polacy przeprowadzili 82 mln transakcji kartami w e-commerce — o 2,7 proc. więcej niż poprzednio. Wzrost wartości tych transakcji był jeszcze bardziej wyraźny — o 13,9 proc., osiągając 14,8 mld zł. Średnia płatność online wyniosła 180 zł . Stanowi to wzrost o blisko 11 proc. w porównaniu z poprzednim kwartałem.
Infrastruktura kart pozostaje stabilna, ale liczba punktów akceptacji maleje
Narodowy Bank Polski również dostarczył informacji na temat infrastruktury płatniczej w opublikowanym raporcie. Całkowita liczba terminali płatniczych w Polsce wzrosła do 1,4 miliona (wzrost o 10,5 tysiąca urządzeń), jednak liczba punktów handlowych i usługowych akceptujących płatności kartami nieznacznie spadła do 874,5 tysiąca (spadek o 0,1 procent) . Liczba sprzedawców wyposażonych w terminale również spadła, wynosząc 567,4 tysiąca.
Mniej było placówek oferujących wypłaty gotówki podczas zakupów (cash back). Do końca roku było ich 265,9 tys., czyli o 7,3 tys. mniej niż wcześniej . W analizowanym kwartale odnotowano 6,5 mln wypłat ze sklepów — spadek o 1,5 proc.
