W pierwszym kwartale 2025 r. ma wejść w życie zmiana przepisów dotyczących świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego. Podczas „spacerującego zwolnienia lekarskiego” osoby będą mogły odwiedzać aptekę, robić zakupy i umawiać się na wizyty lekarskie. W związku z tym ZUS nie cofnie nam prawa do zasiłku chorobowego.
/ 123RF/PICSEL
Po nowelizacji, częściowe zwolnienie lekarskie również będzie dozwolone. Co to właściwie oznacza? Jeśli lekarz wystawi zwolnienie lekarskie, powiedzmy, z powodu skręconej kostki, nadal będziemy mogli wykonywać pracę umysłową, nawet dla innego pracodawcy.
Co oznacza „nie rób nic na poziomie L4”?
Urlop chorobowy, powszechnie nazywany L4, ma jeden główny cel – ułatwienie pracownikowi powrotu do zdrowia . Wszelkie działania, które mogłyby utrudnić proces leczenia lub pogorszyć stan zdrowia, są sprzeczne z celem urlopu.
W związku z tym przepisy stanowią, że pracownik , który angażuje się w działalność przynoszącą zysk lub nie stosuje się do zaleceń lekarza, może utracić prawo do zasiłku chorobowego przez cały okres trwania zwolnienia lekarskiego . Ale czy każda drobna aktywność jest uznawana za „pracę”? Do tej pory odpowiedź pozostawała niejednoznaczna.
Reklama
Nowa interpretacja „pracy zarobkowej”
Co dokładnie oznacza „zatrudnienie zarobkowe” w kontekście zwolnienia lekarskiego? Nowelizacja ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, której wdrożenie jest spodziewane w pierwszym kwartale 2025 r., ma na celu jasne zdefiniowanie tego terminu.
Zgodnie z nowymi propozycjami, praca odpłatna obejmuje każdą działalność nastawioną na zysk – niezależnie od tego , czy wynagrodzenie jest otrzymywane regularnie , czy jest okazjonalnym bonusem . Jednak zostanie ustanowione istotne rozróżnienie: czynności incydentalne, wykonywane w wyjątkowych okolicznościach (takich jak podpisanie pilnej faktury, która zapobiega znacznym stratom finansowym pracodawcy), nie będą już automatycznie prowadzić do utraty świadczeń.
Niemniej jednak musimy przyznać, że granica między „pracą” a drobnymi, incydentalnymi czynnościami jest dość delikatna. Jeśli będąc na zwolnieniu lekarskim zaczniemy regularnie odpowiadać na służbowe e-maile, odbierać telefony od przełożonego lub nawet angażować się w bardziej złożone zadania, ryzykujemy, że takie czynności zostaną zakwalifikowane jako praca zarobkowa , co może skutkować utratą świadczeń.
Nowelizacja ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wprowadza również pojęcie częściowego zwolnienia lekarskiego . Oznacza to, że pracownik może być częściowo niezdolny do wykonywania swojej głównej pracy, ale nadal zdolny do podejmowania innych, mniej wyczerpujących zadań (nawet dla innego pracodawcy). Dlatego jeśli pracuje na stanowisku wymagającym dużego wysiłku fizycznego i dozna urazu , który uniemożliwia mu wykonywanie ciężkich obowiązków , ale lekarz oceni, że może wykonywać lżejsze zadania biurowe, ma prawo do częściowego zwolnienia lekarskiego . Pozwala to pracownikowi zachować część dochodu, a jednocześnie umożliwia pracodawcy wykorzystanie jego umiejętności w ograniczonym zakresie.
L4 „chodzenie” – przepisy i życie codzienne
Coraz częściej spotykamy się ze zjawiskiem „chodzącego” zwolnienia lekarskiego, w którym lekarz stwierdza , że pacjent może wykonywać pewne czynności, jeśli pozwala mu na to stan zdrowia. Ale czy to oznacza, że możemy swobodnie wędrować po mieście i odwiedzać centra handlowe? Odpowiedź brzmi: „Tak, ale…”.
Nowe przepisy wyjaśniają, że jeśli lekarz w e-ZLA (elektronicznym zwolnieniu lekarskim) wskaże, że pacjent „może chodzić”, dopuszczalne są czynności niezbędne do codziennego życia, takie jak:
- wizyta w aptece po niezbędne leki,
- odbywanie krótkich wypadów do sklepu w celu dokonania podstawowych zakupów,
- uczestniczenie w badaniach lekarskich, rehabilitacji lub innych wizytach w placówkach służby zdrowia.
Ta korekta przynosi pewną ulgę – w końcu nikt nie powinien być zmuszany do rezygnacji z zakupów spożywczych lub fizjoterapii tylko dlatego, że otrzymuje leczenie. Zaleca się jednak ostrożność: przekroczenie tych granic może zostać uznane za naruszenie przepisów L4 . Planowanie dłuższej podróży, remontu domu, wakacji lub intensywnych obowiązków zawodowych podczas zwolnienia lekarskiego może skutkować kontrolą ZUS i w konsekwencji koniecznością zwrotu świadczenia. Dlatego też kluczowe jest przestrzeganie zaleceń lekarza i dokładne zapoznanie się z informacjami zawartymi w e-ZLA.
Przeczytaj także :
Kontrole L4 przez ZUS. Jakie metody stosują inspektorzy?
Zmiany w zakresie zwolnień lekarskich są na horyzoncie. Podstawa zwolnienia lekarskiego wzrasta, a praca na zwolnieniu lekarskim będzie możliwa.
Czy Twój okres L4 jest przedłużony? To jest moment, kiedy Twój pracodawca może zakończyć Twoje zatrudnienie – wcześniej niż się spodziewasz
