Amerykański Frontier jest obecnie najpotężniejszym komputerem na świecie. Wkrótce wyzwanie dla niego przyjdzie z Niemiec
Michał Duszczyk
Nowy superkomputer Jupiter (Joint Undertaking Pioneer for Innovative and Transformative Exascale Research) mieścić się będzie w Jülich w Nadrenii Północnej-Westfalii, a jego moc obliczeniowa wyniesie ponad 1 tys. petaflops, co da mu pierwsze miejsce na świecie obok amerykańskiego Frontier znajdującego się w Oak Ridge National Laboratory w Tennessee. Jupitera współfinansuje EuroHPC JU, organizacja wspierana przez Unię Europejską, poszczególne kraje UE i konsorcjum prywatnych przedsiębiorstw. Na razie w Europie dominują dwa superkomputery: włoski Leonardo i fiński Lumi. Niemiecki najszybszy superkomputer na świecie kosztował będzie 500 mln euro, z czego 100 mln euro to koszt energii do zasilania.
Niemcy gniazdem superkomputerów
Budową dwóch nowych superkomputerów zajmą się też Uniwersytet w Stuttgarcie i firma Hewlett Packard Enterprise. Pierwszy z nich, o nazwie Hunter, zostanie uruchomiony w 2025 r. i będzie wykorzystywał architekturę HPE Cray EX4000 oraz akcelerowane procesory AMD Instinct MI300A. Będzie to tzw. przejściowy system, którego spodziewana szczytowa moc sięgnie 39 petaflopów (PetaFLOPS). Dla porównania, Athena, najpotężniejszy polski superkomputer, osiąga teoretyczną moc obliczeniową ponad 7,7 PetaFLOPS.
Po Hunterze ma przyjść pora na projekt Herder. Sprzęt, który w 2027 r. zostanie zainstalowany w Centrum Superkomputerowym Stuttgartu, będzie hegemonem w branży. Dziś jego ostateczna konfiguracja nie jest jeszcze znana (zostanie określona za dwa lata), ale ma chodzić już o moc liczoną w eksaflopach (EksaFLOPS). Wiadomo natomiast, iż powstanie supernowoczesna infrastruktura do badań naukowych, sztucznej inteligencji i symulacji. Eksperci podkreślają, iż Hunter i Herder stworzą bowiem nowe możliwości w szeregu zastosowań w dziedzinie inżynierii i nauk stosowanych – mogą one np. pomóc w projektowaniu bardziej efektywnych pojazdów i turbin, a także w opracowywaniu nowych materiałów dla elektroniki i innych zastosowań.
Pierwsze superkomputery o mocy ponad 1 EksaFLOPS na świecie to dzieło Amerykanów. Mowa o superkomputerze Frontier (projekt m.in. AMD i Departamentu Energii USA) oraz budowanym właśnie za oceanem systemie El Capitan (projekt z udziałem m.in. HPE i Lawrence Livermore National Laboratory), który ma mieć moc przekraczającą 2 eksaflopy.
Królem jest Frontier
Najbardziej znanym zestawieniem najszybszych superkomputerów na świecie jest lista TOP500, która jest publikowana dwa razy w roku – w listopadzie i czerwcu. Jest to najbardziej pożądany i poszukiwany ranking najlepszych takich maszyn. Według najnowszej listy TOP500 z listopada 2023 r. superkomputerem nr 1 na świecie jest Frontier, będący jedynym eksaskalowym systemem obliczeniowym (systemy wykonujące miliardy obliczeń na sekundę) na tej liście.
Z pierwszej dziesiątki wypadły dwie chińskie maszyny, w tym system Tianhe-2, który w 2013 roku znalazł się nawet na szczycie TOP500. Chiny nadal są krajem, który produkuje najwięcej superkomputerów. Dzięki czipom zaprojektowanym w kraju i na Zachodzie maszyny montowane w Chinach są sprzedawane na całym świecie, w tym w Stanach Zjednoczonych. Jednak amerykańskie sankcje utrudniają modernizację najpotężniejszych komputerów i tworzenie nowych.
