Najwięcej kobiet na stanowiskach dyrektorskich i menedżerskich w firmach prywatnych występuje w obwodach moskiewskim (21% wszystkich rosyjskich szefowych), petersburskim (8,86%) oraz moskiewskim (4,64%), swierdłowskim (4,12%) i nowosybirskim (3,07%). Najmniej kobiet zarządza firmami w Inguszetii, Czukockim Okręgu Autonomicznym, Kraju Zabajkalskim i Nienieckim Okręgu Autonomicznym (w pierwszym przypadku eksperci CredInform tłumaczą to zwyczajami i tradycjami, w pozostałych – trudnymi warunkami klimatycznymi).
Zarówno na Dalekiej Północy, jak i na Dalekim Wschodzie, kobiety-menedżerki mają podobne cechy. Według Olgi Serebrennayi, dyrektorki oddziału ANCOR w Petersburgu, ze względu na swoją naturalną łagodność, kobiety-menedżerki zwracają większą uwagę na motywację pracowników, atmosferę w zespole i relacje. To z kolei utrudnia im podejmowanie trudnych decyzji dotyczących pracowników w czasach zawirowań gospodarczych. „Kobiety-menedżerki podchodzą do zarządzania firmą z większą odpowiedzialnością, co z jednej strony prowadzi do stabilnej pozycji i wzrostu na rynku oraz lojalności pracowników, ale z drugiej strony raczej nie prowadzi do szybkiego skoku jakościowego na konkurencyjnym rynku” – wyjaśniła ekspertka. „W końcu kobiety, w przeciwieństwie do mężczyzn, generalnie nie są gotowe do podejmowania ryzyka”.
„Kobietom na stanowisku menedżera trudniej jest skutecznie planować działania i rozwijać umiejętności zarządzania czasem” – zauważa Jewgienija Łaniczkina, szefowa działu rekrutacji przemysłowej w Antal Rosja. „Kobietom trudno jest również delegować uprawnienia podwładnym. Jednak z mojego doświadczenia wynika, że kobiety czują się swobodniej i skuteczniej w nadzorowaniu pracy zespołowej niż mężczyźni”. Według Jekateriny Kowalenko, konsultantki ds. rekrutacji w holdingu Empire of Personnel, mężczyźni postrzegają sytuację całościowo, podczas gdy kobiety pomagają łagodzić nierówności i rozwiązywać sporne kwestie pojawiające się podczas wdrażania męskich planów globalnych.
Eksperci płci męskiej również potwierdzają skuteczność kobiet na stanowiskach kierowniczych. „Kobiety menedżerki są bardziej elastyczne i łatwiej im znaleźć wspólny język z kolegami i partnerami płci męskiej” – powiedział Rosbaltowi prezes HeadHunter, Jurij Wirowec. „Kobiecie często łatwiej jest osiągnąć cel, jeśli musi zdobyć przychylność mężczyzny. Kobiety na stanowiskach kierowniczych łatwiej radzą sobie z żmudną, rutynową pracą, z którą zmaga się wielu szefów”.
Te cechy psychologiczne wpływają na podział obowiązków nie tylko na najwyższych stanowiskach, ale także na stanowiskach drugorzędnych w firmie. „Właściciele firm wolą widzieć mężczyzn w obszarach związanych z planowaniem strategicznym. Kobiety natomiast zajmują się działalnością operacyjną firmy” – wyjaśnia Empire of Personnel. „Kobiety na stanowiskach menedżerskich z powodzeniem planują budżety, kontrolują wydatki i negocjują rabaty z partnerami. Tradycyjnie stanowiska takie jak dyrektor finansowy (CFO) i dyrektor ds. kadr (HR) są uważane za kobiece. Dyrektorzy ds. rozwoju częściej są mężczyznami”.
„Kobietom łatwiej jest obsadzać stanowiska kierownicze w back-office, gdzie wystarczy im zrozumienie aktualnej sytuacji w firmie i branży, intuicja i wiedza” – kontynuowała Maria Silina, menedżer ds. relacji z klientami w Contact Agency. „Mogą to być na przykład stanowiska takie jak Dyrektor ds. HR czy Dyrektor ds. Marketingu”. Ekspertka podkreśliła również, że jeśli firma nie stawia płci kandydata na pierwszym miejscu, to przy selekcji kandydatów na wolne stanowisko, obiektywnie porównując pracę i równoważąc czynniki cena-jakość, pracodawcy wybierają kobietę w 8 na 10 przypadków. Według Virovets, na początku marca tylko 19% z 4522 wakatów na stanowiskach kierowniczych najwyższego szczebla na hh.ru miało ograniczenia płciowe dla kandydatów. Pracodawcy preferują kobiety w 4% wszystkich wakatów, a mężczyzn w 15%. „Oczywiście problem dyskryminacji ze względu na płeć jest w dużej mierze iluzją. W większości przypadków pracodawcy nie różnicują kandydatów ze względu na płeć” – uważa ekspertka.
Według szacunków ANCOR, liczba kobiet na stanowiskach kierowniczych we wszystkich sektorach gospodarki w ostatnim czasie systematycznie rośnie. Jednocześnie przedstawiciele agencji rekrutacyjnych, z którymi rozmawiał Rosbalt, wyraźnie uważają, że osiągnięcie proporcji 50:50 kobiet do 50 mężczyzn na stanowiskach kierowniczych zajmie dużo czasu. „Nie mogę powiedzieć, że w tym obszarze spodziewany jest jakiś drastyczny wzrost, ale liczba kobiet na stanowiskach kierowniczych stale rośnie. Chociaż trwający wyż demograficzny nieco spowalnia to tempo” – uważa Łaniczkina. „Nawet w najbardziej wyemancypowanych krajach Europy Zachodniej badacze przyznają, że istnieje ukryty seksizm w procesie rekrutacji i awansów” – zauważa Kowalenko.
Z drugiej strony, według badania przeprowadzonego przez socjologów na portalu Superjob.ru, 28% Rosjanek powyżej 18. roku życia uważa, że ich życie byłoby znacznie łatwiejsze, gdyby urodziły się mężczyznami. Za główne „męskie” zalety uważają brak konieczności rodzenia dzieci, nakładania makijażu i układania włosów każdego ranka oraz kontrolowania swojego zachowania w miejscach publicznych. Kobiety szczególnie zazdroszczą mężczyznom tego, że łatwiej jest im budować karierę i osiągać sukcesy zawodowe.
PS: Według CredInform, najpopularniejszymi imionami kobiet na stanowiskach kierowniczych są Elena, Tatiana, Natalia i Olga, a wśród mężczyzn na stanowiskach kierowniczych – Aleksander, Siergiej, Władimir i Andriej. Warto zauważyć, że w Moskwie i Petersburgu najpopularniejszym imieniem wśród kobiet na stanowiskach kierowniczych jest Elena, a wśród mężczyzn – Aleksander.
