Donald Trump dopiero 20 stycznia objął urząd prezydenta Stanów Zjednoczonych, a już wywołał znaczące wstrząsy na całym świecie. Pogłębiając swoje wyzwania, zakłócił psychikę amerykańskich konsumentów, którzy obawiają się, że jego polityka może doprowadzić do wzrostu cen, którego jeszcze nie w pełni przezwyciężyli. To nie Ukraina, Rosja, Chiny ani Unia Europejska mogą zdradzić Trumpa; to raczej zwykli Amerykanie, którzy wspierali go zaledwie kilka miesięcy wcześniej.
/ Kamil Krzaczyński / AFP
Uniwersytet Michigan w Ann Arbor przeprowadza badania nastrojów amerykańskich konsumentów od 1952 r., a miesięczne oceny zaczynają się w 1978 r. Jest to kluczowy wskaźnik tego , jak przeciętny Amerykanin postrzega kondycję ekonomiczną swojego kraju . Wskaźnik nastrojów konsumentów jest punktem odniesienia dla badań ekonomicznych na całym świecie.
Ponadto badacze pytają o oczekiwania konsumentów dotyczące inflacji w krótkim okresie, obejmującym następny rok, jak również w długim okresie, obejmującym pięć do dziesięciu lat. Oczekiwania inflacyjne amerykańskich konsumentów są kluczowym czynnikiem branym pod uwagę przez Fed przy określaniu polityki stóp procentowych.
Reklama
Badanie przeprowadzone w lutym, opublikowane miesiąc po inauguracji Donalda Trumpa, ujawniło znaczący spadek nastrojów konsumentów w USA . Wskaźnik nastrojów spadł o prawie 10% od stycznia do 64,7. Spadek ten wpłynął na wszystkie grupy demograficzne, w tym wiekowe, dochodowe i majątkowe. Był to drugi z rzędu miesiąc spadku wskaźnika, który osiągnął szczyt na poziomie 74 w grudniu po sześciomiesięcznym okresie stałej poprawy.
Co alarmujące, wszystkie pięć składników indeksu odnotowało spadki w lutym. Ocena warunków zakupu dóbr trwałego użytku spadła aż o 19% w porównaniu z poprzednim miesiącem. Joanne Hsu, dyrektor ds. badań konsumenckich na uniwersytecie, przyznaje, że spadek ten jest spowodowany obawami, że cła Donalda Trumpa nieuchronnie doprowadzą do podwyżek cen . W lutym oceny osobistej sytuacji finansowej i krótkoterminowych perspektyw gospodarczych pogorszyły się o prawie 10% w porównaniu ze styczniem. Oceny długoterminowych perspektyw gospodarczych spadły o 6%, co stanowi najniższy punkt od listopada 2023 r.
Konsumenci przewidują wzrost inflacji
Nastroje konsumentów w lutym spadły zarówno wśród wyborców Demokratów, jak i niezależnych . Ci, którzy wierzą w Trumpa, nadal go popierają, podczas gdy nastroje Republikanów pozostają niezmienne. Kluczowym pytaniem jest, jak długo to zaufanie się utrzyma.
Historycznie, Consumer Sentiment Index osiągnął najniższy punkt w czerwcu 2022 r. (dane historyczne są dostarczane przez St. Louis Fed). Dlaczego tak się stało? Inflacja była wówczas szalona, a roczny wzrost cen wyniósł 9,1%, co jest najwyższym wynikiem od lat 80. Obecnie oczekiwania inflacyjne znów rosną.
Amerykańscy konsumenci spodziewają się wyższych cen w przyszłości. Krótkoterminowe oczekiwania inflacyjne, odzwierciedlające przewidywane wzrosty cen w ciągu następnego roku, gwałtownie wzrosły w lutym, wzrastając z 3,3% w styczniu do 4,3%.
„(To) najwyższy odczyt od listopada 2023 r. i oznacza dwa kolejne miesiące niezwykle dużych wzrostów. Obecny odczyt znacznie przekracza zakres 2,3–3,0% obserwowany w ciągu dwóch lat poprzedzających pandemię” – stwierdziła Joanne Hsu w komunikacie.
Bank centralny stoi przed wyzwaniem
Przypomnijmy, że w styczniu krótkoterminowe oczekiwania inflacyjne wzrosły do 3,3% z 2,8% w grudniu. Były to najniższe wartości od listopada, kiedy odnotowano 2,6%. Odczyt w listopadzie był najniższy od prawie czterech lat, sięgając grudnia 2020 r. i potwierdził skuteczność dostosowań polityki pieniężnej Fed.
Jednocześnie inflacja wzrosła w styczniu czwarty miesiąc z rzędu, osiągając 3% z 2,9% w grudniu, podczas gdy inflacja bazowa skoczyła do 3,3%. Kolejny niepokojący wzrost inflacji wraz ze wzrostem oczekiwań inflacyjnych może skłonić do zbadania , czy Fed nie przesadził, obniżając stopę funduszy federalnych łącznie o 100 punktów bazowych pod koniec ubiegłego roku.
Warto zauważyć, że podczas konferencji prasowej po styczniowym posiedzeniu prezes Fed Jerome Powell zauważył: „Nie będziemy nadinterpretować dwóch dobrych lub dwóch złych odczytów (inflacji)”. Ale skoro mamy już cztery kolejne niekorzystne odczyty, ile negatywnych odczytów jest potrzebnych, aby zasugerować zatrzymanie trendu dezinflacyjnego? Będzie to wymagało wyjaśnienia na posiedzeniu Fed 19 marca, gdzie zostaną również przedstawione wyniki marcowego badania przeprowadzonego przez University of Michigan.
Co gorsza, długoterminowe oczekiwania inflacyjne również rosną, wzrastając do 3,5% w lutym z 3,2% w styczniu. To największy miesięczny wzrost od maja 2021 r. Ponadto, zarówno krótkoterminowe, jak i długoterminowe oczekiwania inflacyjne gwałtownie wzrosły we wszystkich badanych grupach demograficznych pod względem dochodów i wieku, co wskazuje na powszechne nastroje.
Rosnąca inflacja może zagrozić prezydenturze Trumpa
Wzrost długoterminowych oczekiwań inflacyjnych stawia bank centralny w wyjątkowo niepewnej sytuacji. Przypomnijmy, że na konferencji prasowej po styczniowym spotkaniu Jerome Powell został zapytany o wzrost oczekiwań inflacyjnych . Odpowiedział, wskazując, że chociaż krótkoterminowe oczekiwania wzrosły (najpierw w grudniu, a potem ponownie w styczniu, ale Fed nie był jeszcze świadomy wyników ankiety ze stycznia w tym czasie), długoterminowe oczekiwania pozostały stabilne, co uważał za najważniejsze. Teraz jednak luty przyniósł wzrost tych długoterminowych oczekiwań.
Oczywiste jest, że deklaracje Donalda Trumpa — i późniejsze cła wprowadzone po jego inauguracji — powodują wzrost oczekiwań inflacyjnych.
