Ze względu na rosnącą liczbę państw członkowskich przywracających kontrole graniczne, rzecznik Komisji Europejskiej Markus Lammert przypomniał we wtorek, że Kodeks Graniczny Schengen dopuszcza możliwość ponownego wprowadzenia takich kontroli, aczkolwiek pod pewnymi warunkami.
We wtorek premier Donald Tusk zapowiedział przywrócenie tymczasowych kontroli na granicach z Niemcami i Litwą od 7 lipca. Oświadczył, że działanie to jest niezbędne, aby zminimalizować niekontrolowaną migrację.
Rzecznik rządu Adam Szłapka wspomniał, że rozporządzenie opracowane przez ministra spraw wewnętrznych i administracji Tomasza Siemoniaka będzie rozwiązaniem tymczasowym, choć może zostać przedłużone, jeśli zostanie uznane za konieczne. „Oczywiście wszyscy mamy nadzieję, że pozostanie to rozwiązaniem tymczasowym, a nie trwałym, ponieważ chcemy, aby strefa Schengen działała skutecznie” – zauważył rzecznik rządu.
W chwili ogłaszania tego komunikatu nie było żadnych sygnałów o przywróceniu przez Polskę kontroli granicznej w ramach systemu Schengen.
Lammert zauważył, że Komisja Europejska „pozostaje w ścisłym kontakcie ze wszystkimi państwami członkowskimi, które wprowadziły kontrole na granicach wewnętrznych”, a także ze wszystkimi państwami, których dotyczą te środki.
Rzecznik KE powtórzył we wtorek, że kodeks graniczny Schengen dopuszcza możliwość ponownego wprowadzenia kontroli, pod warunkiem spełnienia pewnych warunków. Podkreślił, że muszą one mieć charakter tymczasowy.
Kodeks graniczny Schengen – zbiór przepisów regulujących zarządzanie granicami zewnętrznymi i wewnętrznymi UE pomiędzy państwami członkowskimi, zmieniony w zeszłym roku – przewiduje, że kontrole mogą zostać przywrócone na okres maksymalnie sześciu miesięcy, z możliwością przedłużenia o okres do dwóch lat.
Państwa członkowskie mogą jednak przeprowadzać kontrole tak długo, jak uznają to za konieczne.
Jednak sytuacja Niemiec pokazuje, że państwa członkowskie mogą utrzymywać kontrole w nieskończoność. Berlin przywrócił kontrole na granicy z Austrią w 2015 r. z powodu kryzysu migracyjnego i nie zniósł ich przez dekadę; ponadto we wrześniu 2024 r. zdecydował się na ponowne wprowadzenie kontroli na przejściach granicznych ze wszystkimi dziewięcioma sąsiadującymi krajami.
W 2015 r. Austria, Szwecja, Dania i Norwegia również przywróciły kontrole graniczne z podobnych powodów. Francja wprowadziła kontrole, powołując się na zagrożenie terroryzmem.
