Dziedziczenie ustawowe rozdziela aktywa zmarłego zgodnie z prawem spadkowym po jego śmierci. Ta forma dziedziczenia jest zazwyczaj stosowana, gdy nie istnieje testament, a jej przepisy pozwalają dziadkom dziedziczyć po wnukach. Ponadto Skarb Państwa może przejąć własność nieruchomości.
/ Marek Bazak / Reporter
- Dziedziczenie ustawowe ma zazwyczaj zastosowanie w sytuacji, gdy zmarły nie pozostawił testamentu.
- Z tego systemu można skorzystać nawet jeśli istnieje testament.
- Zgodnie z ustawowymi zasadami dziedziczenia, dziadkowie mają prawo dziedziczyć majątek wnuków.
Czym jest dziedziczenie ustawowe?
Dziedziczenie ustawowe jest prawnie ustanowioną metodą dystrybucji aktywów po śmierci testatora. Ta forma dziedziczenia jest generalnie stosowana w jednym z trzech scenariuszy:
Reklama
- testator nie sporządził testamentu ,
- testament pisemny uznano za nieważny ,
- żaden ze spadkobierców nie przyjmie spadku określonego w testamencie.
Ten proces jest dość powszechny. W Polsce aż 90% wszystkich spraw spadkowych jest zarządzanych zgodnie z zasadami dziedziczenia ustawowego.
Czym różni się testament sporządzony własnoręcznie od testamentu notarialnego?
Testament ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym. Ostatnie życzenia dotyczące majątku zazwyczaj dokładnie określają, kto co odziedziczy. Nie ma ograniczeń co do tego, kto może odziedziczyć, ale ręcznie napisany testament jest brany pod uwagę tylko przy podziale majątku według procentów .
Jeśli konkretne aktywa mają zostać przekazane konkretnym spadkobiercom, konieczny jest testament notarialny , co oznacza, że musi zostać sporządzony przy udziale notariusza. Niedopełnienie tych wymogów powoduje nieważność testamentu.
Jaka jest hierarchia spadkobierców?
W ramach dziedziczenia ustawowego wyróżnia się sześć kategorii spadkobierców . Hierarchia ta pokazuje, kto ma większe prawo do dziedziczenia, gdyż każda kolejna kategoria ma coraz mniejsze szanse. Kodeks cywilny wyróżnia 6 kategorii spadkobierców:
- grupa pierwsza: małżonek i dzieci,
- grupa druga: małżonek i rodzice,
- grupa trzecia: małżonek i rodzeństwo,
- grupa czwarta: dziadkowie,
- grupa piąta: pasierbowie,
- grupa szósta: gmina i Skarb Państwa.
W pierwszej kolejności dziedziczą małżonkowie i dzieci, a następnie bliscy krewni.
Dziedziczenie ustawowe przede wszystkim wyznacza małżonka i dzieci, którzy powinni dziedziczyć po równo, chociaż udział małżonka w spadku nie może być mniejszy niż 25 procent spadku. Jeśli dziecko odmówi przyjęcia spadku lub już nie żyje, jego prawa przechodzą na dzieci, jeśli ma to zastosowanie.
Gdy testator umiera bezdzietnie, co najmniej 25 procent spadku przypada rodzicom. Jeśli przeżyje tylko matka testatora, a ojcostwo nie zostało ustalone, przysługuje jej połowa spadku.
W przypadku, gdy testator nie ma małżonka ani dzieci, majątek dzielony jest po równo między rodziców. Jeśli rodzice również zmarli przed otwarciem spadku, prawo do dziedziczenia przysługuje rodzeństwu testatora, które ma prawo do równego podziału . Następne w kolejności według dziedziczenia ustawowego są ich dzieci, czyli siostrzeńcy i siostrzenice testatora.
Dziedziczenie ustawowe pozwala dziadkom dziedziczyć po wnukach. Państwo może również przejąć własność majątku
Dziadkowie testatora mogą dziedziczyć, jeśli są jedynymi żyjącymi krewnymi. W takim przypadku mają prawo podzielić spadek na pół , pod warunkiem, że żyją w momencie jego otwarcia. W przypadku ich śmierci prawo przechodzi na ich potomków.
Pasierb lub pasierbica również mogą dziedziczyć. Dzieje się tak, gdy dziecko małżonka z poprzedniego związku jest jedynym żyjącym bliskim krewnym testatora. Jednakże, jeśli pasierb nie przeżyje do momentu otwarcia spadku , jego potomkowie nie mogą dziedziczyć w jego imieniu.
Dziedziczenie ustawowe obejmuje również sytuacje, w których zmarły nie ma żyjących krewnych lub wszyscy uprawnieni spadkobiercy odrzucili spadek, w takim przypadku majątek zostanie przejęty przez państwo. Wszelkie pozostałe aktywa zostaną przejęte przez gminę
