Jednym z najbardziej zawiłych aspektów prawa spadkowego są darowizny dokonane przez testatora za jego życia. Zasadniczo żadna darowizna nie jest bezpośrednio liczona jako część spadku; jednak w kontekście dziedziczenia ustawowego może być brana pod uwagę przy podziale spadku pomiędzy najbliższych krewnych zmarłego — małżonka i dzieci. W takich przypadkach darowizny te są uwzględniane w tzw. udziale w spadku dla każdego spadkobiercy. Niemniej jednak istnieją wyjątki od tej zasady. Przeanalizujemy, kiedy darowizna jest wyłączona ze spadku.
/ 123RF/PICSEL
Co stanowi majątek?
Majątek obejmuje całość praw i obowiązków majątkowych, które należały do testatora w chwili jego śmierci . Obejmuje nie tylko nieruchomości i oszczędności, ale także zobowiązania, takie jak hipoteki lub roszczenia. Majątek obejmuje wszystko, co jest prawnie dziedziczne .
Majątek zmarłego jest dostępny dla spadkobierców za pośrednictwem testamentu sporządzonego przez notariusza za życia testatora lub poprzez dziedziczenie ustawowe . W tym ostatnim scenariuszu najbliżsi krewni zmarłego, tj. małżonek i dzieci, mają pierwszeństwo w dziedziczeniu .
Reklama
Co wchodzi w skład majątku?
Otrzymanie spadku nie zawsze prowadzi do zwiększenia majątku spadkobiercy . Czasami może się okazać, że długi testatora znacznie przewyższają całkowitą wartość spadku. Majątek składa się głównie z, między innymi:
- majątek ruchomy – pojazdy, biżuteria, przedmioty osobiste zmarłego, dzieła sztuki itp.;
- nieruchomości – domy, działki, mieszkania, gospodarstwa rolne, służebności gruntowe itp.;
- środki pieniężne – przechowywane w gotówce i na rachunkach bankowych zmarłego (z wyłączeniem środków pieniężnych podlegających tzw. rozporządzeniu na wypadek śmierci).
W skład spadku wchodzą również prawa i obowiązki cywilne, w tym:
- umowy – spadkobiercy przejmują status prawny testatora na podstawie np. umowy zlecenia, dzierżawy, sprzedaży, leasingu itp. Wyjątki istnieją w przypadku umów ściśle związanych z osobistymi atrybutami testatora, takich jak umowy, w których testator miał wykonać określoną pracę, np. jako rzeźbiarz, malarz lub inny rodzaj artysty;
- prawa własności – np. hipoteki lub zastawy;
- roszczenia deliktowe – obejmują one na przykład roszczenia o odszkodowanie za szkody majątkowe poniesione przez zmarłego;
- udziały w spółkach – np. prawo pracownika do bezpłatnego nabycia udziałów, co do których spadkodawca wyraził wcześniej chęć nabycia;
- prawa wynikające ze stosunku pracy – np. wszelkie należne, ale niezapłacone wynagrodzenie za pracę zmarłego ( Ważne! Umowa o pracę ulega rozwiązaniu z chwilą śmierci pracownika) lub odszkodowanie za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.
Ponadto majątek obejmuje również prawa autorskie i patenty testatora. Obejmuje również wszystkie zobowiązania finansowe zmarłego, takie jak zaległe kredyty i pożyczki .
Kiedy darowizna jest wyłączona ze spadku?
Majątek nie obejmuje małych prezentów, które są zazwyczaj przyjmowane w danym kontekście . Obejmuje to na przykład różne prezenty urodzinowe, świąteczne, imieninowe, ślubne i nagrody związane z osobistymi osiągnięciami testatora. Darowizna nie będzie uważana za część majątku, nawet jeśli została przekazana ponad dziesięć lat wcześniej , licząc wstecz od momentu otwarcia spadku , na rzecz osób, które nie są spadkobiercami ani nie są uprawnione do obowiązkowego udziału.
Ważne jest podkreślenie, że podczas obliczania obowiązkowego udziału należnego zstępnemu, darowizny dokonane przez testatora w czasie, gdy nie miał on zstępnych (dzieci) nie są dodawane do spadku . Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, gdy darowizna została dokonana mniej niż trzysta dni przed narodzinami zstępnego.
Przeczytaj także:
Zasiłki pogrzebowe rosną. Branża stara się zapobiec rosnącym kosztom pochówku
Kto dziedziczy majątek dziadków? Zależy to od tego, czy istnieje testament
Opłaty cmentarne: Kiedy i ile należy uiścić, aby uniknąć utraty grobu bliskiej osoby?
