W 2025 r. wskaźnik waloryzacji świadczeń emerytalnych i rentowych ma wynieść 5,5%. Dla osób pobierających najniższą emeryturę oznacza to wzrost o zaledwie 97,95 zł. Choć wcześniej przewidywano większe podwyżki świadczeń, faktyczna stopa inflacji okazała się niższa niż w latach ubiegłych.
/ ZOFIA BAZAK / East News
W 2023 r. indeksacja wyniosła 14,8 proc., a w 2024 r. – 12,12 proc. Było to spowodowane wyjątkowo wysoką inflacją, która znacznie zmniejszyła siłę nabywczą pieniądza.
Dlaczego waloryzacja jest konieczna?
Indeksacja służy corocznej korekcie emerytur i świadczeń z tytułu niepełnosprawności, zapewniając zachowanie ich rzeczywistej wartości. Głównym czynnikiem wymagającym indeksacji jest inflacja — zjawisko, w którym ceny dóbr i usług rosną, co powoduje spadek siły nabywczej pieniądza.
Mimo że inflacja spadła do 3,6% w 2024 r., nie oznacza to, że ceny spadają – nadal rosną , choć w wolniejszym tempie . W przypadku osób o stałych dochodach, szczególnie emerytów, często powoduje to trudności w zarządzaniu codziennymi wydatkami. Bez indeksacji ich świadczenia stopniowo traciłyby na wartości , ponieważ mogliby kupić mniej towarów i usług za tę samą kwotę pieniędzy.
Reklama
Rosnące koszty utrzymania zmuszają konsumentów do przeznaczania większej ilości środków na podstawowe potrzeby, co niestety zmusza ich do rezygnacji z innych wydatków. W rezultacie osoby starsze mogą musieć oszczędzać na lekach , ogrzewaniu lub jedzeniu . Indeksacja ma na celu zapobiegnięcie tej sytuacji poprzez zapewnienie, że ich dochody pozostaną stabilne.
Jak obliczana jest indeksacja emerytur?
Podstawę do obliczania waloryzacji stanowi ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z tą ustawą waloryzacja opiera się na dwóch głównych składnikach:
- Średnioroczny wskaźnik cen dóbr i usług konsumpcyjnych – w szczególności dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów, który w 2024 r. odnotował stawkę 3,6%.
- Rzeczywisty wzrost przeciętnego wynagrodzenia , który w 2024 r. wyniósł 9,5 proc. Przepisy stanowią, że co najmniej 20 proc. tego wzrostu należy dodać do wskaźnika inflacji; zatem 20 proc. z 9,5 proc. daje 1,9 proc.
Sumując te dwa elementy (3,6% + 1,9%) otrzymujemy całkowity wzrost świadczeń o 5,5% – co odpowiada wskaźnikowi 105,5% na rok 2025. Ta metoda obliczeniowa została zatwierdzona przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, a także Główny Urząd Statystyczny.
Ostatnio pojawiły się dyskusje na temat potencjalnych modyfikacji metody obliczania indeksacji. Niektórzy zasugerowali podniesienie realnego udziału wzrostu płac z 20% do nawet 50%, co mogłoby doprowadzić do większego wzrostu (do 8,55%). Jednak ostatecznie, ze względu na ograniczenia budżetowe, rząd zdecydował się utrzymać ustawowe minimum.
O ile wzrosną emerytury i renty w 2025 roku?
Obecnie najniższa emerytura w systemie powszechnym wynosi ok. 1780,96 zł brutto. Po marcowej waloryzacji o 5,5 proc. wzrośnie do 1878,91 zł brutto – co stanowi wzrost o ok. 97,95 zł . Minimalna emerytura z tytułu częściowej niezdolności do pracy wzrośnie o 73,46 zł, osiągając 1409,18 zł . Dodatkowo wzrosną dodatki – np. zasiłek opiekuńczy wzrośnie do 348,22 zł (wzrost o 18,15 zł).
Seniorzy z emeryturami poniżej minimum mogą spodziewać się miesięcznych podwyżek w wysokości od 20 do 50 zł. Do tej kategorii zalicza się około 400 000 osób:
- emerytura w wysokości 500 zł brutto wzrośnie do 527,50 zł brutto (+27,50 zł), co odpowiada kwocie 25 zł netto;
- emerytura w wysokości 1000 zł brutto wzrośnie do 1055 zł brutto (+55 zł), co daje 50,05 zł netto;
- emerytura w wysokości 1500 zł brutto wzrośnie do 1582,50 zł brutto (+82,50 zł), co daje kwotę 75,07 zł netto;
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej szacuje, że koszt tegorocznej waloryzacji wyniesie łącznie 22,8 mld zł.
Jak obliczyć indeksację emerytur?
Emerytury wzrosną o 5,5 procent. Aby ustalić nową kwotę, wskaźnik indeksacji musi zostać przeliczony na formę dziesiętną – 105,5 procent oznacza 1,055.
