Urzędy skarbowe coraz uważniej przyglądają się przepływom majątkowym między obywatelami, szczególnie w kontekście dziedziczenia. Wielu spadkobierców zastanawia się, kiedy fiskus może zainteresować się otrzymanym spadkiem i jakie są ich obowiązki wobec niego. Wyjaśniamy, w jakich sytuacjach urząd skarbowy sprawdza spadki i jakie konsekwencje mogą wyniknąć z zaniedbania formalności.
/Canva Pro /
Fiskus kontroluje transfery majątku. Kiedy od spadku należy się podatek?
Organy podatkowe mają prawo monitorować wszelkie transfery majątku, w tym te wynikające z dziedziczenia, aby upewnić się, że należne daniny są właściwie odprowadzane. Urząd skarbowy otrzymuje informacje o nabyciu spadku bezpośrednio od sądów oraz notariuszy, którzy są zobligowani do przekazywania takich danych. Podatek od spadku to obowiązek finansowy nałożony na osoby fizyczne, które otrzymały majątek po zmarłym, a jego wysokość zależy od wartości spadku i stopnia pokrewieństwa ze spadkodawcą. Istnieją trzy grupy podatkowe, które determinują stawkę podatku oraz kwotę wolną od opodatkowania.
Reklama
Grupa I (najbliższa rodzina: małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, rodzeństwo):
- Nadwyżka do 10 278 zł: 3%
- Nadwyżka od 10 278 zł do 20 556 zł: 308 zł 30 gr + 5% nadwyżki ponad 10 278 zł
- Nadwyżka powyżej 20 556 zł: 822 zł 20 gr + 7% nadwyżki ponad 20 556 zł
Grupa II (dalsi krewni, np. rodzeństwo rodziców, dzieci małżonka, małżonkowie rodzeństwa):
- Nadwyżka do 10 278 zł: 7%
- Nadwyżka od 10 278 zł do 20 556 zł: 719 zł 50 gr + 9% nadwyżki ponad 10 278 zł
- Nadwyżka powyżej 20 556 zł: 1 644 zł 50 gr + 12% nadwyżki ponad 20 556 zł
Grupa III (pozostali nabywcy, niezwiązani więzami rodzinnymi):
- Nadwyżka do 10 278 zł: 12%
- Nadwyżka od 10 278 zł do 20 556 zł: 1 233 zł 40 gr + 16% nadwyżki ponad 10 278 zł
- Nadwyżka powyżej 20 556 zł: 2 877 zł 90 gr + 20% nadwyżki ponad 20 556 zł
Poniżej przedstawione są limity kwotowe dla każdej z grup podatkowych:
- Grupa I : kwota wolna od podatku wynosi 36 120 zł.
- Grupa II : kwota wolna od podatku wynosi 27 090 zł.
- Grupa III : kwota wolna od podatku wynosi 5 744 zł.
Obliczenie podatku od spadku opiera się na ustaleniu wartości rynkowej nabytego majątku w dniu nabycia spadku, przy uwzględnieniu wszystkich długów i zobowiązań pozostawionych przez spadkodawcę, co obniża podstawę opodatkowania. Obowiązek zadeklarowania konkretnej kwoty otrzymanego majątku spoczywa na spadkobiercy.
Przeczytaj też: Pożyczasz pieniądze od rodziny? Tłumaczymy, co z podatkiem
Kiedy skarbówka sprawdza spadek? Jak uniknąć podatku?
Całkowite zwolnienie z podatku od spadku dla najbliższej rodziny jest możliwe pod warunkiem zgłoszenia nabycia spadku w określonym terminie. Do kategorii najbliższej rodziny zaliczają się: małżonek, zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), pasierbowie, rodzeństwo oraz ojczym i macocha. Spadkobiercy muszą w ciągu sześciu miesięcy od oficjalnego potwierdzenia praw do spadku złożyć formularz SD-Z2 w urzędzie skarbowym.
Niezłożenie tego dokumentu w terminie skutkuje utratą prawa do zwolnienia i koniecznością zapłaty podatku według obowiązujących stawek dla danej grupy podatkowej. Dlatego tak ważne jest dochowanie wszelkich formalności, aby uniknąć niepotrzebnych obciążeń finansowych. Urząd skarbowy podejmuje kontrolę w przypadku podejrzenia, że spadkobierca nie zgłosił nabytego majątku lub zaniżył jego wartość. Informacje te mogą pochodzić z różnych źródeł, takich jak dokumenty sądowe, akty notarialne czy nawet donosy od osób trzecich. Niezgłoszenie spadku w wymaganym terminie może skutkować nałożeniem dodatkowych opłat, odsetek za zwłokę oraz sankcji finansowych.
Aby uniknąć problemów z fiskusem, spadkobiercy powinni niezwłocznie po uzyskaniu praw do spadku zgłosić ten fakt do urzędu skarbowego. Ważne jest również, aby podać rzeczywistą wartość otrzymanego majątku i dołączyć wszelkie niezbędne dokumenty potwierdzające jego skład. W razie wątpliwości warto skorzystać z pomocy profesjonalistów, takich jak doradcy podatkowi czy prawnicy specjalizujący się w prawie spadkowym, aby mieć pewność, że wszystkie formalności zostały dopełnione prawidłowo.
Przeczytaj też:
Darowizna. Jak urząd skarbowy może ją sprawdzić?
Spadek. Kto przejmuje majątek, gdy brak najbliższej rodziny?
Pieniądze po zmarłym czekają w ZUS na spadkobierców. Niewielu o nich wie
