Wprowadzony 1 października system depozytowy wciąż generuje liczne pytania. Wśród odbiorców często pojawia się dylemat: czy osoby, które nie zamierzają zwracać puszek i butelek, mogą pominąć system i umieszczać je w standardowych pojemnikach do segregacji? Czy wiążą się z tym konsekwencje? Wyjaśniamy.
Kupujący nadal wykazują ograniczoną świadomość w temacie systemu zwrotnego. Dodatkowo, zdaniem ekspertów, rządowa akcja informacyjna dotycząca wdrożonych regulacji była spóźniona i niewystarczająca.
Startuje system kaucyjny w Polsce! 🇵🇱
Od teraz oddając butelki plastikowe, szklane wielokrotnego użytku i puszki aluminiowe w sklepach, możesz odzyskać kaucję – bez konieczności okazywania paragonu.
Jak to działa? Nic prostszego:
Kupujesz napój ➡️ płacisz kaucję ➡️ oddajesz… pic.twitter.com/wMsOtH9fSU
— Ministerstwo Klimatu i Środowiska (@MKiS_GOV_PL) October 5, 2025
W następstwie zamieszania informacyjnego i problemów powiązanych z implementacją systemu depozytowego, wiele osób ma trudność z ustaleniem, gdzie zgodnie z prawem można oddawać poszczególne typy opakowań zwrotnych.
Depozyt za konkretne rodzaje opakowań
Przypomnijmy: zgodnie z kluczową zasadą systemu depozytowego, do napojów w określonych opakowaniach doliczana jest kaucja, którą można odzyskać po ich zwrocie. W systemie od 1 października znalazły się:
- butelki z tworzyw sztucznych o pojemności do 3 litrów (kaucja w wysokości 50 gr)
- puszki metalowe do 1 litra (kaucja w wysokości 50 gr).
Od 1 stycznia 2026 r. system obejmie także butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra (kaucja 1 zł).
Czy można nie respektować systemu depozytowego?
A co w przypadku, gdy nie chcemy gromadzić wymienionych butelek i puszek oraz oddawać ich w punktach zbiórki, np. automatach lub sklepach do tego zobowiązanych? Konsumenci rozważają, czy mogą pominąć regulacje systemu depozytowego i – analogicznie jak przed jego wprowadzeniem – wyrzucać opakowania objęte kaucją do śmieci posegregowanych. Czy będzie to zgodne z przepisami, czy może grożą za to sankcje?
Wyjaśniamy: za umieszczenie opakowań objętych kaucją w zwykłych pojemnikach na odpady sortowane nie grozi kara. Można zatem pozbywać się ich w dotychczasowy sposób, wykorzystując kolorowe pojemniki do odpadów segregowanych – a zatem wrzucając butelki plastikowe oraz puszki aluminiowe do pojemników żółtych, a butelki szklane – do pojemników zielonych.
Nie grozi za to kara, lecz warto podkreślić, że postępując w ten sposób tracimy kaucję za dane opakowanie – czyli 50 gr w przypadku puszek i butelek plastikowych lub 1 zł w przypadku butelek szklanych. W konsekwencji ponosimy więc większy koszt nabycia napojów.
Sankcje za umieszczenie opakowania w niewłaściwym pojemniku
Należy jednak pamiętać o umieszczaniu puszek i butelek w odpowiednio oznakowanych kontenerach. Co w sytuacji, gdy umieścimy opakowanie w niewłaściwym pojemniku? Osoba, która się tego dopuści, może zostać obciążona grzywną w wysokości do 500 zł. Uprawnieni do jej nałożenia są strażnicy miejscy.
Kara za nieprawidłowe sortowanie odpadów grozi również właścicielom posesji. Tu w rachubę wchodzić może naruszenie przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
Zgodnie z tymi przepisami za brak segregacji odpadów właścicielowi nieruchomości może zostać przypisana kara finansowa w wysokości od dwukrotnej do czterokrotnej bazowej stawki za odbiór odpadów – w zależności od decyzji podjętej w danej gminie.
Dyskusje wokół systemu
System depozytowy od początku wzbudza liczne kontrowersje. Sprzedawcy i konsumenci wciąż posiadają niewielką wiedzę o nowych przepisach, dlatego niektóre regulacje wzbudzają ich obawy.
Głośno było o metodach omijania systemu – pomysłowi producenci zamierzali wprowadzić do obrotu opakowania, które przez minimalne przekroczenie pojemności nie podlegałyby systemowi i obniżałyby ostateczną cenę produktu.
Gdzie korzystać z systemu depozytowego?
Obowiązek przyjmowania opakowań w systemie depozytowym spoczywa na sklepach o powierzchni powyżej 200 m kw., które oferują napoje w butelkach i puszkach. System obejmuje również mniejsze placówki handlowe, w których można kupić butelki szklane wielokrotnego użytku. Natomiast właściciele pozostałych mniejszych sklepów mogą indywidualnie zdecydować, czy chcą przystąpić do systemu depozytowego.
Kaucja zwracana jest od razu – w formie gotówki albo na rachunek powiązany z kartą płatniczą, którą klient przedstawi przy zwrocie opakowania. Kaucję można odebrać także w postaci bonów zakupowych, jednak konsument nie musi akceptować takiej formy. Ma prawo domagać się zwrotu gotówkowego lub na kartę płatniczą (zależnie od możliwości technicznych punktu zwrotu). To klient ostatecznie decyduje o sposobie zwrotu.
Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące nowego systemu zwrotu opakowań znajdziesz w artykule "Rusza kaucyjna rewolucja. Co każdy powinien wiedzieć o systemie kaucyjnym?".
