Wprowadzony 1 października system depozytowy wciąż rodzi liczne zapytania. Wśród nabywców często pojawia się pytanie: czy osoby, które nie zamierzają zwracać puszek i flaszek, mogą zlekceważyć system i umieszczać je w standardowych pojemnikach do segregacji? Czy grożą za to konsekwencje? Wyjaśniamy.
Kupujący nadal mają małą wiedzę na temat systemu zwrotnego. Inną kwestią jest to, że rządowa akcja informacyjna dotycząca wprowadzonych mechanizmów, zdaniem specjalistów, była opóźniona i niedostateczna.
Startuje system kaucyjny w Polsce! 🇵🇱
Od teraz oddając butelki plastikowe, szklane wielokrotnego użytku i puszki aluminiowe w sklepach, możesz odzyskać kaucję – bez konieczności okazywania paragonu.
Jak to działa? Nic prostszego:
Kupujesz napój ➡️ płacisz kaucję ➡️ oddajesz… pic.twitter.com/wMsOtH9fSU
— Ministerstwo Klimatu i Środowiska (@MKiS_GOV_PL) October 5, 2025
W rezultacie zamieszania informacyjnego i niepewności związanej z wdrożeniem systemu depozytowego wiele osób ma trudności z odpowiedzią na pytania dotyczące tego, gdzie zgodnie z regulacjami można oddawać poszczególne typy opakowań objętych kaucją.
Depozyt za określone typy opakowań
Przypomnijmy: zgodnie z główną zasadą systemu depozytowego, do napojów w wybranych opakowaniach doliczana jest kaucja, którą można odzyskać po ich zwróceniu. W systemie od 1 października znalazły się:
- butelki z tworzyw sztucznych o pojemności do 3 litrów (kaucja w wysokości 50 gr)
- metalowe puszki do 1 litra (kaucja w wysokości 50 gr).
Od 1 stycznia 2026 r. system obejmie również szklane butelki wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra (kaucja 1 zł).
Czy można zrezygnować z systemu zwrotnego?
A co w przypadku, gdy nie chcemy gromadzić wspomnianych butelek i puszek i oddawać ich w punktach zbiórki, np. automatach lub wyznaczonych sklepach? Konsumenci rozważają, czy mogą pominąć przepisy systemu depozytowego i – tak jak przed jego wprowadzeniem – wyrzucać opakowania objęte kaucją do odpadów sortowanych. Czy będzie to zgodne z prawem, czy mogą za to grozić sankcje?
Wyjaśniamy: za umieszczenie opakowań z kaucją w zwykłych pojemnikach na odpady segregowane nie grozi grzywna. Można zatem pozbywać się ich w dotychczasowy sposób, używając kolorowych pojemników do odpadów segregowanych – czyli wrzucając butelki plastikowe oraz puszki aluminiowe do żółtych pojemników, a butelki szklane – do zielonych.
Nie grozi za to grzywna, jednak warto zwrócić uwagę, że postępując w ten sposób rezygnujemy z kaucji za konkretne opakowanie – czyli 50 gr w przypadku puszek i plastikowych butelek lub 1 zł w przypadku butelek szklanych. Ostatecznie ponosimy więc większy koszt nabycia napojów.
Grzywny za wrzucenie opakowania do niewłaściwego pojemnika
Trzeba jednak pamiętać o umieszczaniu puszek i butelek w odpowiednio oznakowanych kontenerach. Co w sytuacji, gdy wrzucimy opakowanie do złego pojemnika? Osoba, która to zrobi, może zostać ukarana mandatem w wysokości do 500 zł. Do jego nałożenia upoważnieni są strażnicy miejscy.
Kara za błędne sortowanie odpadów grozi również właścicielom posesji. Tutaj w grę może wchodzić naruszenie przepisów ustawy o czystości i porządku w gminie.
Zgodnie z tymi przepisami za brak segregacji odpadów właścicielowi nieruchomości może zostać nałożona kara pieniężna w wysokości od dwukrotnej do czterokrotnej bazowej stawki za wywóz odpadów – w zależności od decyzji podjętej w danej gminie.
Spory wokół systemu
System depozytowy od początku budzi liczne dyskusje. Sprzedawcy i kupujący nadal mają niewiele informacji o nowych zasadach, dlatego niektóre regulacje wywołują u nich pytania.
Głośno było o metodach obchodzenia systemu – pomysłowi producenci zamierzali wprowadzić do obrotu opakowania, które przez nieznaczne przekroczenie pojemności nie podlegałyby systemowi i obniżałyby ostateczną cenę produktu.
Gdzie korzystać z systemu zwrotnego?
Obowiązek przyjmowania opakowań w systemie depozytowym spoczywa na sklepach o powierzchni powyżej 200 m kw., które sprzedają napoje w butelkach i puszkach. System obejmuje również mniejsze placówki handlowe, w których można kupić szklane butelki wielokrotnego użytku. Natomiast właściciele pozostałych mniejszych sklepów mogą sami zadecydować, czy chcą przystąpić do systemu depozytowego.
Kaucja zwracana jest od razu – w formie gotówki lub na rachunek powiązany z kartą płatniczą, którą klient przedstawi przy zwrocie opakowania. Kaucję można otrzymać także w formie bonów zakupowych, jednak konsument nie musi akceptować takiej formy. Ma prawo domagać się zwrotu gotówkowego lub na kartę płatniczą (zależnie od tego, co umożliwia technicznie punkt zwrotu). To klient ostatecznie rozstrzyga o sposobie zwrotu.
Odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczące nowego systemu zwrotu opakowań możesz znaleźć w artykule "Rusza kaucyjna rewolucja. Co każdy powinien wiedzieć o systemie kaucyjnym?".
