90% sukcesu przemówienia zależy od mówcy. Sztuka retoryczna to złożona nauka, ale każdy może opanować jej podstawy. Kluczem jest przestrzeganie tych wskazówek.
Przygotuj się wcześniej
Prezentacja musi być przygotowana. „Niektórzy polegają na własnym uroku i naturalnym artyzmie, ale niewielu profesjonalistom udaje się wygłosić błyskotliwą prezentację bez wcześniejszego przygotowania, zwłaszcza jeśli chodzi o prezentacje biznesowe, gdzie dana osoba ponosi ogromną odpowiedzialność” – mówi Anna Muchina, kierownik działu doradztwa zawodowego w Centrum Technologii Humanitarnych.
Przećwicz swoją mowę od początku do końca przed lustrem. Nie ucz się tekstu na pamięć: zapomnienie choćby jednego słowa może pozbawić Cię mowy i uniemożliwić znalezienie synonimu nawet najprostszego wyrażenia. Nie potrzebujesz też całego tekstu wystąpienia. Zapisz główne punkty i kolejność przemówienia na kartce papieru lub przygotuj specjalne fiszki, tak jak robią to wszyscy prowadzący programy typu talk-show. Mów z własnej perspektywy: nawet jeśli Twoja prezentacja nie zawsze będzie płynna, masz gwarancję, że zyskasz szacunek i uwagę publiczności.
Zacznij od najważniejszej rzeczy
Jak wiemy, słuchacze najpierw zapamiętują początek i koniec przemówienia, dlatego najważniejsze i centralne punkty należy przedstawić na początku i koniecznie powtórzyć przed pożegnaniem. „Najlepiej zacząć od krótkiego streszczenia” – radzi Anna Muchina. „Przedstaw się, a następnie nakreśl temat swojego przemówienia, co zamierzasz powiedzieć słuchaczom i ile czasu na to poświęcisz”.
Pierwsze wrażenie, jakie mówca wywiera na publiczności, jest kluczowe: bądź energiczny i asertywny. W zależności od okoliczności, możesz rozpocząć przemówienie krótkim żartem lub komentarzem na temat poprzedniej prezentacji.
„Miałem szczęście: przez godzinę przemawiał przede mną zupełnie niemożliwy człowiek – nie dość, że zmarnował mnóstwo naszego czasu, to jeszcze wyrzucił z siebie niezrozumiałe słowa” – mówi konsultant biznesowy Denis Dostopin. „Kiedy więc znalazłem się na podium, powiedziałem, że nie potrafię opisać radości, jaką poczułem, gdy w końcu osiągnąłem upragnione miejsce, a następnie oznajmiłem, że chcę rozpocząć prezentację od ciekawej historii. Publiczność natychmiast się obudziła i odprężyła”.
Bawić się
Nie zapomnij o opiniach publiczności. Jeśli Twoja prezentacja jest długa, musisz zmieniać jej ton, charakter i styl co najmniej co 15 minut. Nie bój się opowiedzieć historii z własnego doświadczenia lub zażartować. Najważniejsze, aby zachować umiar. Historia musi być na czasie, a żart musi być zrozumiały dla publiczności. Nie ma nic gorszego niż głucha cisza zamiast oczekiwanego wybuchu śmiechu. Zadaj publiczności pytania; spróbuj przeprowadzić krótką ankietę, prosząc małomównych słuchaczy o zagłosowanie rękami.
Jeśli otoczenie na to pozwala, wykorzystaj multimedia. Nawet jeśli Twój raport nie zawiera rysunków, wykresów ani diagramów, możesz wyróżnić główne punkty prezentacji na slajdzie prezentacji komputerowej, ułatwiając jej zrozumienie.
Pamiętaj o gestach
Powinieneś być widoczny i słyszalny dla wszystkich widzów. Nie chowaj się za wysokimi mównicami ani nie kulij się w kącie sceny. Popracuj nad gestykulacją. Nigdy nie odgradzaj się od publiczności, krzyżując ręce na piersi ani chowając je do kieszeni. Takie pozy wyrażają twoją onieśmielenie, a publiczność to wyczuje. Ręce po bokach również nie są dobrym wyborem.
„Dobrze pamiętam występ mojego kolegi” – mówi tłumaczka Julia Karelina. „Był tak zdenerwowany, że nie wiedział, jaką pozę przyjąć: tarmosił włosy, drapał się po nosie, podwijał rękawy swetra i przestępował z nogi na nogę. Potem zaczął bawić się długopisem, upuścił go, wpełzł pod stół i nie wychodził przez jakieś pięć minut”.
Trzymaj ręce na wysokości brzucha, okresowo wzmacniając słowa ruchem jednej lub drugiej strony, lub weź do rąk kartki, ale zrób je z grubego papieru, w przeciwnym razie możesz je pognieść do tego stopnia, że nie będzie można ich rozpoznać.
„Utrzymywanie kontaktu wzrokowego jest kluczowe” – mówi Anna Muchina. „Można wybrać jednego słuchacza i zwracać się wyłącznie do niego, albo, jeśli publiczność jest duża, patrzeć ponad jego głowami na tylne rzędy”.
Wybierz ubrania
Ubierz się wygodnie. Najlepiej założyć coś, co już nosiłeś, w przeciwnym razie nowo zakupione buty będą za ciasne i nie będziesz mógł swobodnie unieść ręki w nowej kurtce. Dobierz strój do grupy docelowej. Na spotkanie biznesowe będziesz musiał założyć garnitur, ale dla bardziej „kreatywnej” publiczności możesz założyć coś bardziej swobodnego.
Weź pod uwagę poziom dochodów słuchaczy: nie afiszuj się ze swoim bogactwem, ale pamiętaj, że powinieneś również odpowiednio prezentować się przed zamożną publicznością, inaczej nie będziesz faworyzowany. Wreszcie, Twój strój nie powinien przyćmiewać wszystkiego innego; w przeciwnym razie słuchacze spędzą połowę Twojego wystąpienia na omawianiu Twojego wyglądu, zapominając o temacie.
„Pamiętam, że mój profesor przyszedł na swój pierwszy wykład w dwóch swetrach: zielonym pod beżowym” – mówi student Igor Mancev. „Żuł też zieloną gumę, więc przez cały wykład dyskutowaliśmy, ile czasu musiało mu zająć dobranie odpowiedniej gumy do swetra”.
Wybierz moment swojego przemówienia
Istnieje znana zasada: jeśli chcesz być wysłuchany i zrozumiany, mów pierwszy; jeśli chcesz, aby Twoje przemówienie zostało zapamiętane, mów na końcu. Dlatego, przemawiając do wielu mówców, wybieraj moment bliższy początku lub końca wydarzenia.
Jeśli wiesz, że będziesz się denerwować, wypowiedz się pierwszy, ale pamiętaj: to Ty w dużej mierze nadajesz ton całej konferencji lub spotkaniu. Jeśli będziesz ostatnim lub przedostatnim mówcą, pamiętaj, że słuchacze mogą być poważnie zmęczeni pod koniec dnia, więc staraj się nie obciążać ich zbyt skomplikowanymi tematami.
Natalia Chudova
