Od kilku lat regularnie maleje liczba zawieranych kontraktów o dzieło. W pierwszym sześciomiesięcznym okresie 2025 roku zarejestrowano ich przeszło 620,1 tys. To o 10 proc. mniej niż w analogicznym okresie roku 2024 – wynika z najnowszego sprawozdania ZUS. Największa koncentracja realizatorów umów o dzieło jest w regionie Mazowsza.
ZUS przedstawił rezultaty analizy zbioru umów o dzieło za pierwszą połowę 2025 roku. Dane z formularzy RUD (rejestracja kontraktu o dzieło) pokazują, że umowy o dzieło wciąż stanowią ważne narzędzie, które czyni rynek pracy bardziej elastycznym. Sygnalizuje także o większym udziale obcokrajowców.
Od 1 stycznia do 30 czerwca 2025 roku do ZUS napłynęło 519,1 tys. formularzy RUD, za pośrednictwem których zarejestrowano przeszło 620,1 tys. umów o dzieło. Za tymi danymi stoi 47 tys. jednostek, które zgłosiły umowy zawarte z 204 tys. wykonawców. W zestawieniu z pierwszym półroczem 2024 roku ZUS zarejestrował obniżenie liczby formularzy RUD o 23,6 tys. (4,35 proc.) oraz umów o 69,5 tys. (10,08 proc.).
W odniesieniu do roku 2023 regres jest jeszcze bardziej zauważalny – kolejno 14,34 proc. dla formularzy i 26,71 proc. dla umów. Liczba niepowtarzalnych jednostek zgłaszających kontrakty skurczyła się o 3,98 proc., a wykonawców o 3,42 proc. Natomiast w porównaniu z rokiem 2021, formularzy jest więcej o 61,2 tys.
– Zmniejszenie liczby zgłoszeń może wynikać z lepszego rozeznania firm w klasyfikowaniu umów albo rosnącej popularności innych form zatrudnienia, takich jak działalność na własny rachunek lub umowy zlecenia – skomentował współautor raportu Dominik Jaruga z ZUS.
To zwiastun, że rynek pracy się zmienia. Nie bez znaczenia może być fakt, że wybór umowy o pracę albo choćby założenie własnej działalności całkowicie przekształca naszą sytuację w aspekcie ubezpieczeń społecznych. Daje to osobie ubezpieczonej możliwość otrzymania świadczeń, które są poza zasięgiem dla realizatorów umów o dzieło – dodaje.
W grupie wykonawców umów o dzieło znalazło się około 12 tys. obcokrajowców, co stanowi 5,88 proc. wszystkich zarejestrowanych osób. Najliczniejszą grupę stanowią obywatele Ukrainy (43,12 proc.) oraz Białorusi (30,47 proc.). Procentowy udział Ukraińców w ogólnej liczbie cudzoziemców wykonujących umowę o działo zmalał o ponad 10 proc. w porównaniu z rokiem 2024.
Obywatele Ukrainy królują w branżach takich jak budownictwo (55,82 proc. cudzoziemców) czy usługi (29,92 proc.). W maju zarejestrowano największą liczbę obcokrajowców – 4020 osób, z czego 40,3 proc. stanowili Ukraińcy.
Najwięcej wykonawców jest na Mazowszu
Z raportu wynika, że województwo mazowieckie nadal przoduje w zawieraniu umów o dzieło. Na 10 tys. płatników składek zgłoszono tam 5084 formularze RUD i 6278 umów – to zdecydowanie więcej niż w innych regionach. Dla porównania w województwie warmińsko-mazurskim odnotowano 602 formularze i 655 umów na 10 tys. płatników.
Największa liczba realizatorów umów o dzieło także pochodzi z Mazowsza (28,38 proc. wszystkich zgłoszonych), a na 10 tys. ubezpieczonych przypada tam 345 wykonawców. Pod tym względem na ostatnim miejscu uplasowało się woj. warmińsko-mazurskie, gdzie pracuje 48 wykonawców na 10 tys. ubezpieczonych.
Wśród 204 tys. wykonawców umów o dzieło dominują mężczyźni (52,02 proc.), a najliczniejszą grupę wiekową stanowią osoby w przedziale wiekowym 30–39 lat (mniej więcej 25 proc.). 28,28 proc. umów zawarto na jeden dzień, a kolejne 7,19 proc. na 2 dni, co ustala medianę długości trwania umowy na poziomie jedynie 6 dni. ZUS wspomniał, że przeciętna długość trwania umowy wynosi 38,3 dnia, co wskazuje na zróżnicowanie projektów – od ekspresowych zleceń po bardziej skomplikowane zadania.
Najwięcej umów o dzieło realizowano w następujących sektorach: informacja i komunikacja (22,36 proc., 53,65 tys. wykonawców), działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (18,01 proc, 43,19 tys. osób), kultura, rozrywka i rekreacja (14,34 proc., 34,38 tys. osób).
„Najbardziej aktywnym miesiącem okazał się maj – przedsiębiorcy zgłosili wtedy 94,5 tys. formularzy RUD, obejmujących 108,2 tys. umów. Z kolei w marcu odnotowaliśmy rekordową liczbę zgłoszonych umów – aż 110,2 tys.” – zaznaczył jeden z twórców raportu Arkadiusz Groberski.(PAP)
kkr/ agz/ lm/
