Postęp w dziedzinie obliczeń kwantowych dynamicznie wzrósł w ostatnich latach
Piotr Mazurkiewicz
Reklama
Od kilku miesięcy obserwujemy koniunkturę na firmach działających w obszarze komputerów kwantowych. Quantum Computing jest szacowana już na 3,8 mld dolarów, z wzrostem o 220 procent w bieżącym roku. D-Wave Quantum posiada już 9,2 mld dolarów kapitalizacji, zyskując 2700 procent w ciągu roku. Podobną wartością wyceniany jest Rigetti Computing, a IonQ na przeszło dwukrotnie większą kwotę – 22,8 mld dolarów.
Reklama Reklama
Maszyny kwantowe dysponują niemal nieograniczonymi możliwościami, a urządzenia zbudowane na zasadach fizyki subatomowej obiecują siłę obliczeniową tak ogromną, że mogą złamać obecne szyfry w przeciągu paru sekund. Ten sam sprzęt może również wspomóc postęp w tworzeniu nowych medykamentów, ograniczyć emisje przemysłowe i odmienić oblicze globalnych finansów. W ostatnich latach inteligencja sztuczna zdominowała doniesienia technologiczne, aczkolwiek dziedzina, która może ją przewyższyć, to właśnie kwanty.
Koniunktura na kwantach: inwestorzy wypatrują nowego El Dorado technologii
Jeszcze na początku roku 2025 prezes Nvidii, Jensen Huang, zaznaczył, że szerokie zastosowanie maszyn kwantowych to kwestia nawet dekad, ale zdaniem guru nie wszyscy się przejęli. Faktem pozostaje, że kwanty wciąż są na etapie badań laboratoryjnych, albowiem wyłącznie tam osiągalne jest ekstremalne chłodzenie. Bez niego urządzenia jak na razie nie są w stanie poprawnie funkcjonować, chociaż i tak dla ich twórców zasadniczym wyzwaniem jest zwalczanie korekcji pomyłek w obliczeniach.
– Hype wokół komputerów kwantowych wraca cyklicznie – obserwowaliśmy to już kilkakrotnie. Rozwój tej technologii jest autentyczny i w perspektywie paru lat maszyny kwantowe mogą oferować przewagę obliczeniową w rozwiązywaniu złożonych zagadnień, niedostępnych dla standardowych urządzeń. Nie oznacza to jednak, że w tym czasie konsument doświadczy rewolucji w lekarstwach, akumulatorach lub materiałach opartych całkowicie na quantum – pełne korzyści wymagają jeszcze wielu lat rozwoju – mówi Paulina Mazurek, prezes, współzałożycielka BEIT z portfela Bitspiration VC. – Już teraz jednak podejścia „quantum-inspired” umożliwiają istotne przyspieszenie symulacji i optymalizacji w chemii, farmakologii czy inżynierii materiałowej. Ufamy, że łącząc technologie konwencjonalne i kwantowe, można kreować realną przewagę konkurencyjną i tworzyć innowacje mające wymierny wpływ na rynek – dodaje.
Reklama Reklama Reklama
Krzemowy moment maszyn kwantowych. Co zmienia nowy przełom z Wielkiej Brytanii?
W brytyjskim Narodowym Centrum Obliczeń Kwantowych spółka Quantum Motion utworzyła pierwszy w branży komputer kwantowy, który został wzniesiony w oparciu o standardowe krzemowe układy scalone, które są wykorzystywane w komputerach tradycyjnych. Kluczowym elementem tego podejścia jest konstrukcja krioelektroniki, która łączy kubity z obwodami sterującymi, pracującymi w bardzo niskich temperaturach, co pozwala na znaczne skalowanie procesorów kwantowych.
– To krzemowy moment dla maszyn kwantowych – oznajmił James Palles Dimmock, dyrektor generalny Quantum Motion. – Udowadniamy, że da się stworzyć solidny, funkcjonalny komputer kwantowy, wykorzystując najbardziej skalowalną technologię na świecie, która nadaje się do masowej produkcji – dodał.
Spółka akcentuje, że jej rozwiązanie ze względu na wymiary jest także przystosowane do centrów danych, zajmując jedynie trzy 19-calowe szafy serwerowe, w których znajduje się chłodziarka rozcieńczająca i wbudowana elektronika sterująca.
– Nasze Narodowe Centrum Komputerów Kwantowych proponuje innowatorom unikalną przestrzeń do testowania nowych technologii kwantowych. Ta nowa forma komputera kwantowego od Quantum Motion zbliży tę nowatorską technologię o krok do komercyjnej rentowności, co może pomóc w postępie opieki zdrowotnej przez szybsze odkrywanie leków lub użycie czystej energii dzięki optymalizacji sieci energetycznych – tłumaczy w komunikacie firmy brytyjski minister nauki, Lord Vallance.
Kiedy spotkają się kwanty i AI – czyli o przyszłej synergii dwóch rewolucji
Czy to uzasadnia takie wyceny spółek, które nic nie zarabiają, a na dodatek wykazują straty, bowiem wciąż muszą inwestować w prace nad nowymi rozwiązaniami?
Reklama Reklama Reklama
– Technologie kwantowe i atencja do nich są sinusoidą, podsycają dyskusje i panele technologiczne, to znów nieco przygasają. Nie można w tym momencie definitywnie stwierdzić, kiedy pojawią się dostępne komputery kwantowe dla sensownych komercyjnych zastosowań, jak w przypadku wielu innowacyjnych technologii jak np. AI, tak i w tym wypadku często kluczową rolę odgrywają emocje – zbyt wysokie oczekiwania, to ponownie popadanie w pesymizm – powtarza Konrad Pawlus, chief product officer w BEIT. – Natomiast progres tej technologii jest realny, prace nad nowymi urządzeniami napędzanymi kubitami trwają i pchają rynek nie tylko technologii kwantowych, ale także tych im towarzyszących do przodu. To chociażby rozwój specjalnych urządzeń do zasilania komputerów przyszłości danymi, czy też, jak w naszym przypadku – rozwój nowych algorytmów inspirowanych studiami nad teorią kwantową – dodaje.
Ekspert podkreśla, że każdego dnia pojawiają się nowe odkrycia, które w każdej chwili mogą zmienić wygląd świata, jaki znamy, i przesunąć komputery kwantowe o dekady do przodu, analogicznie jak było np. z opracowaniem metod uczenia głębokich warstw sieci neuronowych. – Ważne jest, aby być częścią, a raczej liderem tego wyścigu – a w Polsce posiadamy ku temu wszelkie sposobności – podkreśla Konrad Pawlus.
Czy inteligencja sztuczna straci na znaczeniu, przynajmniej w odniesieniu do zainteresowania inwestorów? Firmy z tego sektora tak nie sądzą.
– Technologie kwantowe są dziś jeszcze w powijakach. Pomimo że mówi się o nich jako o potencjalnie przełomowych, w praktyce mamy dopiero pierwsze prototypy komputerów i rozwiązań działających na kilku–kilkudziesięciu kubitach, a problemem pozostaje stabilność i błędy obliczeń. Z perspektywy konsumenta oznacza to, że rewolucji nie odczujemy od razu – mówi Sylwester Zieliński, założyciel ZroZoom AI i członek AI Chamber. – Jednym z najszybszych i najbardziej obiecujących zastosowań jest kwantowa dystrybucja kluczy szyfrujących (QKD). Dzięki zjawiskom fizyki kwantowej wykrywalna jest próba przechwycenia klucza – każda ingerencja zmienia jego stan, więc odbiorca wie, że taki klucz nie nadaje się już do użytku. To toruje drogę do bezpieczniejszych sieci komunikacyjnych i ochrony danych w przyszłości – dodaje.
Jednocześnie zaznacza, że na tym tle sztuczna inteligencja jest na zupełnie innym poziomie rozwoju. AI od lat znajduje praktyczne zastosowania – od wyszukiwarek i tłumaczeń, poprzez medycynę, aż po edukację – a jej rola w życiu codziennym dynamicznie wzrasta. – W dalszej perspektywie realne jest połączenie obu technologii. Komputery kwantowe, oferując ogromną moc obliczeniową, mogą przyśpieszyć rozwój AI – np. uczenie modeli, optymalizację czy analizę ogromnych zbiorów danych. To dzisiaj wizja, ale właśnie współdziałanie AI i technologii kwantowych może stać się autentycznym przełomem przyszłości – zauważa Sylwester Zieliński.
