We wtorek, Komisja Europejska zaprezentowała plan, mający na celu pobudzenie zainteresowania młodzieży z UE pracą w sektorze rolnym. KE argumentuje, że bez napływu nowego pokolenia rolników, bezpieczeństwo żywnościowe Unii może być narażone na ryzyko. Obecnie średnia wieku osób pracujących w rolnictwie wynosi 57 lat, a jedynie 12% z nich nie przekroczyło 40 roku życia.
W niektórych państwach sytuacja ta jest szczególnie krytyczna. Na przykład, na Cyprze jedynie 5% farmerów jest w wieku poniżej 40 lat. Najlepsza sytuacja pod tym względem panuje w Austrii, gdzie osoby te stanowią 23% całości. Polska zajmuje drugie miejsce z wynikiem 21%.
Głównym celem strategii przedstawionej przez KE jest podwojenie odsetka młodych gospodarzy rolnych w ciągu następnych 15 lat – do 24% w roku 2040.
Komisja Europejska wyraża przekonanie, że same środki z unijnej Wspólnej Polityki Rolnej nie będą wystarczające. Konieczne jest także wykorzystanie środków z polityki spójności, jak również krajowe instrumenty wsparcia, takie jak ulgi podatkowe.
Zgodnie z planem, każde państwo członkowskie ma za zadanie opracować krajową strategię na rzecz ożywienia pokoleniowego w rolnictwie. Powinna ona zawierać: analizę demograficzną sektora rolniczego, określenie przeszkód dla młodych osób wchodzących do branży oraz plan działań, jakie dany kraj zamierza podjąć w celu wsparcia młodych rolników.
KE pragnie, aby młode osoby, które zdecydują się pozostać na wsi lub rozpocząć karierę w rolnictwie, miały dostęp do większych zasobów finansowych. Każde państwo będzie zobowiązane do stworzenia tzw. pakietu startowego dla rolnika, który będzie oferował propozycje dotacji, zwolnień z podatków i kredytów. Pakiet ten będzie obejmował kwotę ryczałtową do 300 000 euro na start działalności. Strategia zakłada również, między innymi, stworzenie gwarancji kredytowych oraz obniżenie kosztów kredytów dla młodych we współpracy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym.
Jednym z postulatów jest także możliwość zakupu gruntów z funduszy Wspólnej Polityki Rolnej (jednak maksymalnie do 10% kosztów inwestycji, aby nie prowadzić do wzrostu cen ziemi).
Ważnym elementem strategii jest również powołanie Europejskiego Obserwatorium Ziemi Rolnej, które będzie gromadzić dane o dostępności gruntów, rozpoznawać spekulacje cenowe i wskazywać możliwości interwencji.
Jak poinformowała KE, polityka gruntowa ma nadal należeć do kompetencji państw członkowskich, ale Komisja będzie przedstawiać rekomendacje w tej dziedzinie. Strategia uwzględnia również wsparcie dla kobiet, ponieważ – jak pokazują dane Komisji – obecnie stanowią one zaledwie 2,5% młodych rolników.
Plan działania obejmuje także dofinansowanie inicjatyw umożliwiających rolnikom korzystanie z urlopów, opiekę nad rodziną lub zwolnienia lekarskie. Jednym z jego celów jest także utworzenie sieci ambasadorów młodego rolnictwa. W ramach tej inicjatywy młodzi, aktywni rolnicy mają za zadanie promować zawód i poprawiać jego wizerunek.
KE proponuje stopniowe wycofywanie od 2032 r. dopłat bezpośrednich dla rolników pobierających emerytury, aby zachęcić ich do przekazywania gospodarstw młodszym pokoleniom.
Komisja rekomenduje, aby kraje przeznaczały co najmniej 6% swoich środków z Wspólnej Polityki Rolnej na młodych rolników (obecnie jest to około 3%).
Z Brukseli Łukasz Osiński (PAP)
luo/ kar/
