Ponad połowa Polaków i Polek jest za ograniczeniem czasu pracy, a wśród osób czynnych zawodowo ten wskaźnik dochodzi do 60%. Największym poklaskiem cieszy się idea czterodniowego tygodnia pracy obejmującego 32 godziny.
Sprawozdanie Fundacji Stocznia pod tytułem „Kto chce pracować krócej?” uwidacznia, że to głównie potencjalny benefit osób młodych, z dobrym wykształceniem, pracujących w stabilnych sektorach. Autorzy nazywają ich „arystokracją rynku pracy”. Natomiast osoby starsze i pracujące w mniej pewnych okolicznościach częściej mają obawy co do redukcji zarobków lub ograniczonego dostępu do świadczeń publicznych.
Analiza pokazuje, że 63% zatrudnionych osób akceptuje czterodniowy tydzień pracy (po 8 godzin dziennie), a 51% – pięciodniowy tydzień z sześcio godzinnymi zmianami. Największy entuzjazm wykazują osoby do 44 roku życia, z lepszym wykształceniem i stabilnym zatrudnieniem.
Korzyści i obawy związane z krótszym tygodniem pracy
Ankietowani najczęściej zaznaczali, że krótszy wymiar pracy implikowałby:
- więcej czasu wolnego na sprawy rodzinne (39%),
- lepszy balans między pracą a życiem prywatnym (34%),
- poprawę stanu psychicznego (34%),
- mniejsze ryzyko wyczerpania (30%).
Z drugiej strony, 36% martwi się obniżeniem płac, 25% – presją i nadgodzinami, a kolejne 25% – kłopotami z organizacją usług publicznych, takich jak komunikacja miejska czy opieka zdrowotna.
Polacy, porównując się do innych nacji w Europie, pracują dużo i wielu pragnęłoby pracować mniej, lecz trudno zakładać, że miałoby się to dokonać kosztem pomniejszenia wynagrodzenia – podkreśla dr Paula Kukołowicz z Polskiego Instytutu Ekonomicznego.
Czterodniowy tydzień pracy – sprawdzian dla państwa
Eksperci akcentują, że redukcję czasu pracy można postrzegać jako egzamin gotowości państwa na potrzeby zatrudnionych.
„Zmiana powinna polepszyć egzystencję każdemu, a nie tylko nielicznym” – zaznacza dr Katarzyna Sztop-Rutkowska z Uniwersytetu w Białymstoku i Fundacji Soclab.
Autorzy sprawozdania – Paweł Zalewski oraz Rafał Rudnicki z Fundacji Stocznia – przestrzegają, że jeżeli reformy pominą różnice między grupami zawodowymi, to mogą powiększyć rozbieżności zamiast je zniwelować.
Od dyskusji do projektu pilotażowego
Zagadnienie skrócenia tygodnia pracy nie zawęża się już tylko do artykułów prasowych. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wdrożyło program pilotażowy sprawdzający różne modele – między innymi czterodniowy tydzień pracy czy zredukowanie dziennego wymiaru godzin.
Pomimo że połowa badanych sądzi, że wprowadzenie takich zmian w Polsce jest możliwe, raport Stoczni manifestuje, że droga do reformy wymaga rozmów o nierównościach i warunkach pracy w zróżnicowanych sektorach. Skrócony tydzień pracy może być dla jednych szansą na lepsze życie, a dla drugich przyczyną obaw.
