Ministerstwo Cyfryzacji prowadzi konwersacje z rządem Republiki Czeskiej odnośnie do intensyfikacji kooperacji w temacie gigafabryk AI – oznajmił PAP zastępca szefa resortu, Dariusz Standerski. Wspomniał również, że w minionym tygodniu odbyło się jego spotkanie z przedstawicielami Komisji Europejskiej, którego przedmiotem była bałtycka gigafabryka, planowana do ulokowania na terytorium Polski.
Bałtycka gigafabryka
Na początku lipca bieżącego roku, Komisja Europejska zaakceptowała wniosek resortu cyfryzacji dotyczący stworzenia Baltic AI GigaFactory. Projekt ten łączy Polskę, Litwę, Łotwę oraz Estonię i przewiduje utworzenie bałtyckiej gigafabryki, która ma za zadanie wspierać rozbudowę, uczenie i wdrażanie obszernych modeli i aplikacji AI na niespotykaną dotychczas skalę. Prośbę o utworzenie gigafabryki złożyło do KE również 16 innych państw członkowskich, w tym Republika Czeska.
– Prowadzimy bardzo owocne rozmowy z czeskim rządem na temat zacieśnienia współpracy między bałtyckim a czeskim wnioskiem o gigafabrykę sztucznej inteligencji – zakomunikował PAP wiceminister cyfryzacji Dariusz Standerski. Dodał, że dyskusje zostaną wznowione po wyborach parlamentarnych, które odbędą się w Czechach 3 i 4 października.
– Uzyskaliśmy sygnały od czeskiego rządu, że zarówno obecna koalicja rządząca, jak i opozycja popierają tę inicjatywę, zatem mam nadzieję, że będziemy mogli efektywniej współdziałać, niezależnie od rezultatów wyborów, potencjalnie w ramach jednego rozległego projektu. Wszystkie możliwości są rozważane – podkreślił wiceszef ministerstwa cyfryzacji.
Standerski oznajmił ponadto, że w zeszłym tygodniu spotkał się z przedstawicielami Komisji Europejskiej, aby przedyskutować m.in. kwestię rządowego finansowania gigafabryk z aktualnej perspektywy unijnej, korzystając ze środków, które pozostaną w budżecie. – Z tego względu Ministerstwo Cyfryzacji zasugerowało, aby w rewizji Krajowego Planu Odbudowy uwzględnić opcję dofinansowania gigafabryk lub fabryk sztucznej inteligencji jako inwestycji – dodał.
Standerski wspomniał również, że w obecnym tygodniu KE ma opublikować nowe rekomendacje i standardy dotyczące gigafabryk. – Jest to dla nas niezwykle istotne, ponieważ jest to projekt, który kształtuje się na naszych oczach – zaakcentował.
100 mln euro na gigafabryki AI
Według informacji przekazanych przez MC, ministerstwo, we współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej, zaproponowało, aby w ramach aktualizacji KPO, około 426 mln zł (100 mln euro) zostało przeznaczone na wybudowanie fabryki i gigafabryki AI, które będą stanowić fundament krajowych i europejskich zdolności w zakresie niezależnych mocy obliczeniowych. Szacuje się, że około 25 listopada Kolegium Komisarzy wyda decyzję w sprawie oceny rewizji. Około połowy grudnia Rada UE ds. Gospodarczych i Finansowych (ECOFIN) powinna zatwierdzić projekt znowelizowanej decyzji wykonawczej Rady UE, zatwierdzającej zmiany w polskim KPO, co oficjalnie zakończy proces jego aktualizacji.
Komisja Europejska na swojej stronie internetowej zaznacza, że fabryki sztucznej inteligencji to dynamiczne ekosystemy, które wspierają innowacje, kooperację i postęp w dziedzinie AI. Komisja uznała ich utworzenie za priorytet i zaplanowała uruchomienie pierwszych fabryk w roku 2025. W grudniu 2024 KE wytypowała pierwsze siedem lokalizacji, a w marcu bieżącego roku – kolejne sześć. Ostatecznie na terytorium UE ma powstać 13 fabryk AI. W Polsce pierwsza z nich powstaje w Akademickim Centrum Komputerowym Cyfronet AGH w Krakowie, a druga, pod nazwą Piast-AI, ma być zlokalizowana w Poznaniu.
Gigafabryki sztucznej inteligencji, według KE, mają być innowacyjnymi, wielkoskalowymi centrami obliczeniowymi AI i przechowywania danych, zaprojektowanymi specjalnie do opracowywania, szkolenia i wprowadzania modeli i aplikacji AI następnej generacji, np. modeli o setkach bilionów parametrów.
W lutym bieżącego roku przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen ogłosiła, że unijny fundusz InvestAI, z budżetem w wysokości 20 mld euro, sfinansuje pięć gigafabryk sztucznej inteligencji w UE. W czerwcu bieżącego roku 16 państw członkowskich przesłało 76 wstępnych wniosków w tej kwestii.
Przedłożony przez MC wniosek przewiduje inwestycję w gigafabrykę bałtycką w wysokości 3 mld euro. W swoim wniosku resort zaznaczył, że ma ona powstać w Polsce, nie podano jednak konkretnych lokalizacji. Standerski przekazał w lipcu, że Baltic AI GigaFactory ma łączyć Polskę, Litwę, Łotwę i Estonię, jednak resort nie wyklucza współpracy z innymi państwami UE. Dodał, że według nieoficjalnych informacji polski wniosek jest jednym z nielicznych, które mają charakter transgraniczny, co stanowi jego atut. Przyznał też, że „odbywają się” spotkania robocze na szczeblu rządowym między czterema państwami zaangażowanymi w projekt.
KE planuje zaprosić kraje do składania oficjalnych wniosków dotyczących gigafabryk pod koniec 2025 roku. (PAP)
mbl/ mick/ lm/
