Istnieją wstępne przesłanki wskazujące na to, że banki prawdopodobnie przekroczą w tym roku rekordowe zyski z ubiegłego roku, pomimo obniżek stóp procentowych. Dla przypomnienia, zyski całego sektora przekroczyły 40 mld zł. Wskazują na to wyniki Banku Millennium, opublikowane we wtorek. Zysk banku za pierwsze półrocze wyniósł 511 mln zł, co oznacza wzrost o 43% w porównaniu z pierwszym półroczem 2024 roku, a wynik odsetkowy netto był o 5% wyższy niż rok wcześniej, mimo że marża odsetkowa nieznacznie spadła.
/ 123RF/PICSEL
W maju podstawowa stopa procentowa NBP została początkowo obniżona z 5,75% do 5,25%, a następnie w lipcu nastąpiła kolejna obniżka do 5%. Prognozy rynkowe sugerują, że do końca roku stopa referencyjna może spaść do 4,5%. Oczekuje się, że wpłynie to na zyski banków. Czy to prawda?
– Przewidujemy, że wpływ obniżek stóp procentowych na dochody odsetkowe będzie minimalny – stwierdził wiceprezes banku Fernando Bicho podczas konferencji prasowej poświęconej wynikom Millennium za drugi kwartał.
– Pomimo spadających stóp procentowych, jesteśmy świadkami wzrostu dochodu odsetkowego netto – skomentował dalej.
Reklama
Obniżki stóp procentowych i zyski banków. Banki dobrze się pozycjonują.
Powszechnie wiadomo, że banki są skutecznie chronione przed spadkiem stóp procentowych , głównie dzięki zawyżonym zasobom obligacji skarbowych. Przypomnijmy okres 2020 i początek 2021 roku, kiedy rząd emitował duże ilości obligacji o historycznie niskich rentownościach, ponieważ stopy procentowe utrzymywały się na wyjątkowo niskim poziomie przez cały okres pandemii. Stopy procentowe zaczęły rosnąć dopiero jesienią 2021 roku, wraz z rentownością obligacji skarbowych. Te starsze obligacje obecnie zapadają (lub są refinansowane na nowe, znacznie bardziej dochodowe), a banki gromadzą coraz większą liczbę obligacji skarbowych o wyższej rentowności.
Naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego, Czesław Lipiński i Wojciech Zatoń, twierdzą, że będzie to kluczowy czynnik, dzięki któremu dochód odsetkowy netto banków utrzyma się – przynajmniej przez kilka kwartałów – pomimo spadających stóp procentowych. W Millennium papiery dłużne stanowią imponujące 42% aktywów ogółem, a w ciągu ostatnich dwóch lat ich udział wzrósł o ponad 10 punktów procentowych. Jednak dane Banku Millennium wskazują na spadek marży odsetkowej netto (NIM) w ciągu ostatnich kilku kwartałów. W drugim kwartale tego roku wyniosła ona 4,13%, w porównaniu z 4,23% w poprzednim kwartale.
Dane Millennium pokazują, jak bank obniżał (oczywiście średnie) oprocentowanie kredytów . W trzecim kwartale 2023 roku wynosiło ono 8,71%, w porównaniu z 7,86% w drugim kwartale tego roku. To jest główny powód spadku marży odsetkowej.
Millennium ujawnia wyniki. Zmiana strategii
Jednocześnie bank konsekwentnie obniżał oprocentowanie depozytów – ze średnio 2,72% w trzecim kwartale 2023 r. do 2,18% w ostatnim kwartale. Dzięki stałemu napływowi depozytów gospodarstw domowych i przedsiębiorstw, banki były w stanie to zrobić, co oznacza, że obniżki stóp procentowych nie wpłyną znacząco na wynik odsetkowy netto. W ciągu roku łączna wartość depozytów w banku wzrosła o 4%, aczkolwiek w nieco wolniejszym tempie niż kredyty. Depozyty przedsiębiorstw odnotowały znaczący spadek o 8%, podczas gdy depozyty gospodarstw domowych wzrosły o 9%.
Zgodnie ze swoją strategią, Millennium koncentruje swoją działalność kredytową na przedsiębiorstwach. W pierwszej połowie tego roku emisja nowych kredytów korporacyjnych wzrosła aż o 151%, osiągając prawie 3 mld zł. Dla porównania, emisja kredytów gotówkowych wzrosła zaledwie o 2%, a wartość kredytów hipotecznych spadła o 59% rok do roku, osiągając łączną wartość 1,37 mld zł.
„Nie chodzi o ryzyko prawne; nie zmieniliśmy naszej polityki ryzyka (…). Chodziło o spadek aktywności handlowej związany ze zmniejszonym popytem (…). Nie chodziło o ograniczenie aktywności w tym obszarze” – stwierdził prezes banku, João Bras Jorge.
„Spowolniejsze tempo udzielania kredytów hipotecznych było głównie sezonowe (…). Nie wynika to wyłącznie z naszych decyzji, ale również z ogólnie niskiej aktywności na tym rynku” – dodał Fernando Bicho.
Koszty operacyjne banków gwałtownie rosną
Generalnie rzecz biorąc, zmiana struktury, polegająca na zmniejszeniu liczby kredytów dla gospodarstw domowych i zwiększeniu ich liczby dla przedsiębiorstw, jest zgodna z nową strategią banku, choć bank utrzymuje, że zamierza również rozwijać się w sektorze „detalicznym”.
Bank stopniowo wychodzi z szoku związanego z kursem franka szwajcarskiego i wskazuje, że finalizuje obecnie więcej kwartalnych ugód z kredytobiorcami niż nowych pozwów przeciwko nim. Kwartalna liczba ugód spada od roku. Liczba zawartych ugód przekroczyła 28 000, co stanowi 46% wszystkich umów kredytów we frankach szwajcarskich aktywnych na koniec 2019 roku. Do tej pory prowizje kosztowały bank 10,6 mld zł, z czego ponad 1000 mln zł.
