Sztuczna inteligencja ułatwia ZUS typowanie firm do sprawdzania i wykrywania nowych metod oszustw. Chodzi głównie o nowe sposoby na omijanie opłacania składek – pisze w poniedziałek „Dziennik Gazeta Prawna”.
Sztuczna inteligencja ułatwia ZUS typowanie firm do kontroli (East News, ARKADIUSZ ZIOLEK)
Od początku 2021 do połowy 2024 r. pracownicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przeprowadzili prawie 87 tys. kontroli. Ich efekty finansowe to niemal 1,5 mld zł – wynika z raportu, do którego dotarł „DGP”.
Podsumowanie obejmuje przedsiębiorstwa zatrudniające powyżej 20 ubezpieczonych.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Zobacz także: Jak nauczycielka zarobiła fortunę na sprzedaży butów? – Dominika Żak w Biznes Klasie
Zdecydowaną większość stanowiły kontrole planowe. Ich liczba w ostatnich dwóch latach była podobna – po ok. 27 tys., natomiast wyraźnie wzrosła skuteczność. W 2022 r. suma wykrytych nieprawidłowości wyniosła 357,2 mln zł, przy średniej kwocie 12,8 tys. zł na jednego przedsiębiorcę, podczas gdy rok później było to odpowiednio 489 mln i 18,3 tys. W I półroczu br. wyniki już są większe niż za cały 2022 r. – 364,7 mln zł i 25,1 tys. zł – podano.
Cytowana przez „DGP” Agnieszka Kiełbowicz-Dziwulska, wicedyrektorka ZUS ds. Nadzoru Kontroli podkreśla, że obecnie realizuje się zaledwie jedną trzecią kontroli, które przeprowadzano np. w 2018 r.
„DGP” przypomniał, że po wejściu w życie pakietu ustaw zwanych Konstytucją biznesu decyzję o skontrolowaniu przedsiębiorcy musi poprzedzić szeroka analiza danych.
Przed zaplanowaniem kontroli ZUS musi najpierw wytypować przedsiębiorców, u których prawdopodobieństwo wystąpienia nieprawidłowości jest najwyższe. Nie może jej jednak przeprowadzić na podstawie widzimisię – zaznacza Kiełbowicz-Dziwulska.
Pierwsze kontrole ZUS z użyciem AI
Rosnącą skuteczność tłumaczy większym doświadczeniem i lepszą analizą pozwalającą wykrywać nowe metody omijania opłacania składek. Wskazuje, że przeciętnie nie mija nawet pół roku, aby ZUS wiedział o nowym sposobie oszustwa. Można go dostrzec, patrząc na ruchy dostosowujące się do działań ZUS-u – ocenia „DGP”.
– W tym roku po raz pierwszy zrobiliśmy kontrole z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, która wspomogła nas w wytypowaniu przedsiębiorców do kontroli. Jednak muszę podkreślić, że ostateczną decyzję w tym zakresie podjął i zawsze podejmuje człowiek – zapewnia.
Ustawa Prawo przedsiębiorców przewiduje, że kontrola powinna trwać od 12 do 48 dni roboczych, w zależności od wielkości firmy. ZUS jednak wydłuża ten czas na podstawie art. 55 ust. 2 pkt 2, który mówi, że jest to możliwe, jeśli kontrola przeciwdziała popełnieniu przestępstwa lub zabezpiecza dowody jego popełnienia. Właściciele firm czują się bezradni.
