We wtorek ZNP wystosował apel o szybką nowelizację Karty nauczyciela w odniesieniu do kwestii gratyfikacji za godziny nadliczbowe. Domaga się on powrotu do regulacji obowiązującej do roku 1992. W myśl tej regulacji, nauczyciel powinien otrzymywać wynagrodzenie za wspomniane godziny, nawet jeśli zajęcia nie odbyły się z przyczyn od niego niezależnych.
Po wejściu w życie z dniem 1 września br. nowelizacji Karty nauczyciela, związki zawodowe pedagogów wskazują na problem, który pojawia się, gdy nauczyciel przebywa w szkole, jest gotów do podjęcia obowiązków wynikających z przydzielonych mu godzin ponadwymiarowych, lecz klasa jest nieobecna, na przykład ze względu na wycieczkę. Zrelacjonowały, że nauczyciele informują o braku rekompensaty finansowej za te godziny w takich sytuacjach.
Premier Donald Tusk obwieścił we wtorek, iż zwróci się do klubu parlamentarnego lub klubów koalicyjnych z prośbą o przygotowanie projektu nowelizacji Karty nauczyciela, który zagwarantuje nauczycielom wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe, nawet jeśli nie zostaną one zrealizowane.
W środę, podczas konferencji prasowej, przewodniczący Związku Nauczycielstwa Polskiego, Sławomir Broniarz, wyraził swoje zadowolenie w związku z zapowiedzią premiera.
– Żywimy nadzieję, że tempo prac i proponowane rozwiązania nie podzielą losu obywatelskiej inicjatywy ZNP, w odniesieniu do której pan premier również na zjeździe związku sygnalizował konieczność przyspieszenia prac – oznajmił.
Przedstawiciele związków zawodowych oświadczyli, że za zadowalające uznają przywrócenie regulacji obowiązującej do 1992 r., co, jak podkreślili, proponowali na etapie konsultacji oraz opiniowania projektu nowelizacji.
Wiceprezes ZNP, Urszula Woźniak, objaśniła, że chodzi o reaktywowanie przepisów w wersji obowiązującej do lipca 1992 r. Gwarantowały one prawo do wynagrodzenia z tytułu godzin nadliczbowych, także w przypadku usprawiedliwionej nieobecności na zajęciach. Zaznaczyła jednak, że ta uwaga nie została wzięta pod uwagę.
Równocześnie podkreśliła, że w znowelizowanej Karcie nauczyciela „znaczna większość regulacji jest korzystna dla nauczycieli”.
W połowie października ministerstwo edukacji opublikowało komunikat dotyczący godzin ponadwymiarowych. O jasną interpretację wystąpiło ZNP. MEN zakomunikowało, iż zasadą jest, że zapłata przysługuje za wykonaną pracę, innymi słowy, za przydzielone i zrealizowane zajęcia dydaktyczne, wychowawcze albo opiekuńcze. Jednocześnie przewidziano dwa wyjątki, w których pedagog zachowuje uprawnienie do wynagrodzenia, pomimo niezrealizowania tych godzin. Ministerstwo zaznaczyło, że nowelizacja była „przygotowywana we współpracy z organizacjami związkowymi w ramach Zespołu ds. pragmatyki zawodowej nauczyciela i po konsultacjach społecznych”.
Broniarz zaprzeczył temu.
Obciążanie związków zawodowych odpowiedzialnością za jakiekolwiek niedociągnięcia lub za współudział w tych negatywnych rozwiązaniach jest dla nas nieakceptowalne. Nie godzimy się na przerzucanie winy na związki zawodowe – zaakcentował.
Zwrócił również uwagę na fakt, że na witrynie Rządowego Centrum Legislacji dostępne są materiały, które wskazują, że ZNP wnosiło uwagi oraz propozycje do konsultowanych projektów, lecz ministerstwo ich nie uwzględniło.
– Gdyby resort edukacji zechciał wykorzystać te sugestie, zapewne obecnie nie bylibyśmy świadkami takiego chaosu, zamieszania i wrzenia w środowisku nauczycielskim – ocenił.
Oświadczył, że „jedynym podmiotem odpowiedzialnym za chaos, niepokój oraz oburzenie nauczycieli związane z niekorzystnymi rozwiązaniami dotyczącymi godzin ponadwymiarowych oraz wynagrodzenia z tego tytułu jest Ministerstwo Edukacji Narodowej”. Zaznaczył, że MEN „zgodnie z konstytucyjnymi uprawnieniami ponosi odpowiedzialność za kształtowanie prawa”.
Także Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” dała do zrozumienia, iż obecna koncepcja rozliczania godzin ponadwymiarowych nie wynika ze współpracy ze związkiem.
PAP podała w niedzielę, że ZNP otrzymuje sygnały ze szkół, że nauczyciele lub całe rady pedagogiczne wstrzymują organizację wyjść klasowych z powodu zmian w zasadach rozliczania godzin ponadwymiarowych.
Zgodnie z Kodeksem pracy, czas pracy nauczyciela wynosi 40 godzin tygodniowo i w jego skład wchodzi obowiązkowe pensum dydaktyczne (tzw. godziny tablicowe) różnicowane w zależności od typu prowadzonych zajęć. Godzina ponadwymiarowa jest przyznawana nauczycielowi ponad tygodniowy, obligatoryjny wymiar godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych czy opiekuńczych i nie może być przydzielana w nadmiarze.
Spór o godziny ponadwymiarowe nauczycieli. Tłumaczymy, o co w nim chodzi
Godziny ponadwymiarowe to dodatkowe godziny zajęć lub lekcji powierzone nauczycielowi ponad jego obowiązkowe pensum. Kwestia ta zyskała rozgłos w ostatnim okresie w powiązaniu z nowelizacją Karty nauczyciela, która zaczęła obowiązywać z początkiem roku szkolnego 2025/2026.
WIĘCEJ…
pak/ dsr/ joz/
