Nowy model realizacji CPK. Spółka przedstawia plan i krytykuje poprzedników

Spółka CPK zaprezentowała raport opracowany na podstawie wewnętrznych kontroli z 2024 roku (krytyczny wobec wcześniejszych decydentów) oraz zaproponowała zmodyfikowany plan realizacji przedsięwzięcia. Dotychczasowy model „szprych”, promowany przez poprzednich zarządców, został określony przez obecny zespół jako „utopia”, podkreślając jego oderwanie od realiów i brak powiązania z faktycznymi wymaganiami społeczeństwa. Przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury, CPK oraz PKP Polskich Linii Kolejowych podkreślili podczas poniedziałkowej konferencji, że ich celem było „rozwiązanie licznych nieścisłości narosłych wokół rozwoju polskiej sieci torowej”.

Debata dotycząca strategii tworzenia CPK oraz powiązanej z nim infrastruktury transportowej nadal pozostaje żywa (aktywny udział przyjął w niej prezydent Karol Nawrocki). Obecny zarząd spółki podczas poniedziałkowego spotkania przedstawił zaktualizowane kierunki działania w ramach Programu CPK, kładąc nacisk na modernizację torowisk oraz „konfrontację z nieprawdziwymi tezami” pojawiającymi się w dyskusji publicznej.

„Czy poprzedni zarząd Centralnego Portu Komunikacyjnego rzeczywiście planował 2 tys. km tras kolejowych w modelu piasty i szprych, skoro obecnie pozostało z tego jedynie 480 km układu Y?” – między innymi na takie wątpliwości odpowiadali przedstawiciele obecnych władz CPK oraz rządowi eksperci podczas prezentacji raportu podsumowującego audyty z 2024 roku.

„Czy wcześniejsze projekty torów kolejowych faktycznie uwzględniały lokalne społeczności, podczas gdy teraz skupiamy się wyłącznie na metropoliach?” – członkowie Ministerstwa Infrastruktury, CPK oraz PKP Polskich Linii Kolejowych przedstawili dokument wyjaśniający aktualną strategię, odrzucając zarzuty byłych decydentów dotyczące ograniczenia skali inwestycji.

„W rzeczywistości tzw. szprychy obejmowały zarówno nowe długie odcinki podlegające CPK, jak i krótkie fragmenty oraz modernizacje istniejącej infrastruktury, którą miały realizować PKP PLK” – tłumaczy obecne kierownictwo, dodając, że modernizacje nie miały zapewniać parametrów KDP na dotychczasowych trasach.

„Stan przygotowań do 2023 roku wskazywał, że dla blisko 500 km planowanych linii (z deklarowanych 2 000 km) nie rozpoczęto nawet fazy projektowej” – podano podczas prezentacji wyników kontroli.

Według obecnego zarządu CPK oraz współpracujących instytucji, koncepcja szprych ignorowała istotne korytarze komunikacyjne, takie jak: Rzeszów – Kraków - Katowice  - Wrocław  – Poznań – Szczecin/Trójmiasto czy Białystok –  Ełk - Olsztyn - Trójmiasto - Koszalin - Kołobrzeg - Szczecin.

Dodatkowo zdaniem obecnych zarządców, poprzednie pliny zakładały niemożliwe do zrealizowania harmonogramy, pozbawione rezerw czasowych i oparte na niepewnym finansowaniu – częściowo poprzez model PPP, niewykorzystywany dotąd w polskim kolejnictwie.

„Ostatnie elementy poprzedniej wizji CPK miały zostać ukończone dopiero po 2040 roku” – podkreślają obecni przedstawiciele spółki.

– W Programie KDP priorytetem jest budowa linii „Y”, która według szacunków obsłuży nawet 20% podróżujących koleją na dłuższych dystansach – deklaruje Piotr Malepszak, wiceminister infrastruktury. Wyjaśnia przy tym, że odpowiada to ok. 6% wszystkich pasażerów kolei w Polsce, której przewozy w 2035 roku mają osiągnąć 550 mln osób, uwzględniając również przejazdy regionalne.

„To dowodzi, że konieczne jest holistyczne podejście do całej sieci, w tym istniejących tras zapewniających codzienną mobilność mieszkańców mniejszych ośrodków” – stwierdza Malepszak. Wiceszef resortu podkreśla, że nowa strategia zakłada „zintegrowany system odpowiadający na zróżnicowane potrzeby transportowe”. „Nowe linie powstaną tam, gdzie jest realna konieczność, a nie w oparciu o subiektywne przekonania” – dodaje.

***