Coraz częstsze przypadki kradzieży tożsamości podkreślają kluczową potrzebę ochrony numeru PESEL. Ostatnio każdy dorosły obywatel zyskał możliwość samodzielnego zabezpieczenia swoich danych osobowych przed nieautoryzowanym wykorzystaniem przez osoby trzecie. Wyjaśniamy, co obejmuje rezerwacja numeru PESEL, jakie korzyści zapewnia i jak skutecznie przeprowadzić całą procedurę.
/ ARKADIUSZ ZIOLEK / East News
Rezerwacja PESEL: czy jest korzystna?
Rejestr zastrzeżonych numerów PESEL rozpoczął działalność 17 listopada 2023 r. zgodnie z nowelizacją ustawy o ewidencji ludności z dnia 7 lipca 2023 r. Od tego czasu każdy dorosły obywatel ma prawo skutecznie chronić swój numer przed nieautoryzowanym wykorzystaniem . Od 1 czerwca 2024 r. banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, firmy pożyczkowe, dostawcy usług telekomunikacyjnych i notariusze będą zobowiązani do weryfikacji statusu PESEL. Kontrole statusu stały się również niezbędne przy wypłacaniu gotówki w oddziałach banków (na kwoty przekraczające trzykrotność minimalnego wynagrodzenia). Jeśli instytucja zaniedba ten wymóg i nawiąże kontakt z osobą posiadającą zastrzeżony numer, traci prawo do dochodzenia roszczeń finansowych wobec klienta .
Reklama
Blokadę numeru PESEL można wykonać za pośrednictwem aplikacji mObywatel 2.0, serwisu gov.pl lub bezpośrednio w urzędzie gminy. Sama procedura przebiega błyskawicznie: po potwierdzeniu wniosku numer zostaje natychmiast dodany do listy osób zablokowanych , a instytucje uzyskują do niego dostęp w czasie rzeczywistym. Co ważne, blokada nie przeszkadza w korzystaniu ze służby zdrowia, załatwianiu spraw urzędowych ani w podróżowaniu. Jednak w sektorze finansowym i telekomunikacyjnym prowadzi do znacznych ograniczeń – zaciągnięcie pożyczki , zakup na raty czy wydanie duplikatu karty SIM staje się niemożliwe.
Aby uzyskać dostęp do tych usług, należy najpierw zdjąć blokadę , co wymaga starannego zarządzania statusem numeru. Użytkownicy powinni również pamiętać, że po zdjęciu blokady obowiązuje obowiązkowa 30-minutowa przerwa, zanim PESEL zostanie ponownie zabezpieczony. Pomimo tych wad nowy system skutecznie uniemożliwia przestępcom oszukańcze zaciąganie pożyczek przy użyciu danych innych osób i przenosi odpowiedzialność finansową na instytucje, które nie przestrzegają procedur.
Przeczytaj także: Czy oszust ukradł pieniądze z Twojego konta? W wielu przypadkach bank jest zobowiązany zwrócić całą kwotę
Jak zablokować numer PESEL?
Najprostszym sposobem zablokowania numeru jest aplikacja mObywatel 2.0. Po zalogowaniu się za pomocą zaufanego profilu, e-dowodu lub danych bankowości elektronicznej wystarczy przejść do sekcji „Zablokuj PESEL”, przełączyć odpowiedni przełącznik i potwierdzić czynność . System natychmiast rejestruje zmianę, zapewniając ochronę numeru w centralnym rejestrze zaraz po wykonaniu tej czynności. Dodatkowo ta sama platforma oferuje opcję zdjęcia blokady lub ustanowienia automatycznej ponownej ochrony w określonym dniu i godzinie, co znacznie upraszcza jednorazowe wizyty w bankach lub kancelariach notarialnych .
Możesz również zablokować swój numer PESEL za pośrednictwem portalu mObywatel.gov.pl lub w najbliższym urzędzie miejskim. W urzędzie wystarczy okazać dowód osobisty lub paszport, a cały proces trwa zazwyczaj kilka minut i jest bezpłatny . Tę metodę często preferują osoby starsze lub te, które nie korzystają z aplikacji mobilnych. Jeśli wniosek składany jest w imieniu innej osoby – na przykład osoby niepełnosprawnej lub osoby pozostającej pod opieką prawną – należy przedstawić stosowne pełnomocnictwo lub dokument potwierdzający opiekę .
Zniesienie rezerwacji jest równie proste i można to zrobić na dwa sposoby: albo na czas nieokreślony, albo czasowo, wskazując czas na automatyczną ponowną rezerwację numeru . Automatyczna ponowna rezerwacja następuje również po zgłoszeniu zgubionego dowodu osobistego, co zapewnia dodatkową ochronę danych . W przypadku trudności technicznych można skontaktować się z infolinią Ministerstwa Cyfryzacji pod numerem 48 422 535 460 lub wysłać wiadomość e-mail na wskazany adres zastrzeż[email protected].
Przeczytaj także:
Każdy ma jeden numer, ale niekoniecznie drugi. Czym różni się NIP od PESEL?
Czy wychodzisz z domu z portfelem? Pamiętaj, że możesz stracić nie tylko pieniądze.
Twoje hasło bankowe jest kluczowe. Jeśli nie utworzyłeś go w ten sposób, zmień je natychmiast.
