Testament sporządzony bez notariusza — powszechnie nazywany testamentem sporządzonym ręcznie — jest całkowicie ważny, o ile spełnione są określone kryteria formalne. Nie musisz udawać się do kancelarii notarialnej, aby Twój ostateczny testament był prawnie wykonalny.
/ 123RF/PICSEL / 123RF/PICSEL
Ręcznie sporządzony testament ma taką samą moc prawną jak dokument sporządzony w obecności notariusza. Jednak aby zachować tę ważność, musi zostać sporządzony ręcznie. Wydrukowana wersja testamentu nie będzie uważana za ważną.
Czy świadkowie są potrzebni przy sporządzaniu testamentu?
Testament holograficzny, czyli testament sporządzony ręcznie, musi być w całości napisany przez testatora, zawierać datę i podpis. W tym formacie nie ma potrzeby obecności świadków . Niemniej jednak cały dokument musi zawierać ostatnią wolę testatora, który ustala spadkobierców, proporcje, jakie mają zostać przydzielone każdej osobie, oraz czy jakaś osoba ma zostać wyłączona z dziedziczenia.
Reklama
Natomiast testament ustny, który jest sporządzany w pilnych okolicznościach, wymaga obecności co najmniej trzech świadków, którzy potwierdzą treść testamentu . Ta forma jest stosowana tylko wtedy, gdy obawa o rychłą śmierć uniemożliwia nam spokojne spisanie testamentu na papierze. W takich przypadkach oświadczenie ustne musi zostać niezwłocznie przepisane przez jednego ze świadków lub osobę trzecią, ze wskazaniem daty i miejsca, a następnie zweryfikowane podpisami.
Jak sporządzić ważny testament w domu?
Sporządzenie testamentu w zaciszu własnego domu jest praktyczną opcją, ale wymaga przestrzegania kilku podstawowych wytycznych. Przede wszystkim cały dokument musi być napisany ręcznie — nie może zawierać żadnych wydrukowanych sekcji ani skopiowanych szablonów . Zgodnie z artykułem 949 § 1 Kodeksu cywilnego, testament sporządzony na komputerze i wydrukowany, z dodanym później jedynie podpisem, nie będzie miał mocy prawnej. Dokument powinien obejmować następujące elementy:
- data wykonania – podczas gdy brak daty nie powoduje automatycznie nieważności, pomaga ona w ustaleniu porządku chronologicznego, zwłaszcza gdy istnieje wiele testamentów. Data pomaga również w ustaleniu, czy testator był w pełni świadomy swoich działań w momencie sporządzania dokumentu;
- podpis – powinien być wyraźny, najlepiej zawierający Twoje pełne imię i nazwisko. Służy to jako potwierdzenie, że cała treść została sformułowana przez Ciebie osobiście. Dodatkowe uwagi dodane pod podpisem mogą być uznane za naruszenie integralności testamentu;
- treść testamentu – dokument musi jasno określać, kim są Twoi spadkobiercy, jakie udziały im przysługują oraz czy ktoś jest wydziedziczany, wraz z powodami. Podanie dodatkowych informacji identyfikujących spadkobierców (takich jak PESEL, data urodzenia) jest wskazane, aby zapobiec ewentualnym sporom.
Kluczowe jest również zadbanie o czytelność i jednoznaczność treści. Jeśli wyrażenie swoich myśli okaże się trudne, możesz najpierw napisać szkic testamentu, a następnie starannie przepisać go ręcznie. Powinniśmy unikać używania gotowych, szablonowych fraz, ponieważ mogą one nie odzwierciedlać dokładnie naszych wyjątkowych okoliczności — ostatnia wola musi być autentyczna i dostosowana do naszych potrzeb.
Testament sporządzony samodzielnie będzie równie ważny jak dokument sporządzony przez notariusza, pod warunkiem spełnienia wymogów formalnych. Zaleca się również rozważenie konsultacji z prawnikiem w sprawie ostatniej woli , aby uniknąć nieporozumień, które mogą prowadzić do przyszłych sporów o dziedziczenie.
Jak przechowywać testament?
Warto również zastanowić się nad sposobem przechowywania testamentu. Dokument powinien być przechowywany w bezpiecznym miejscu, które wyznaczamy zaufanej osobie — może to być bliski krewny lub przyjaciel. Alternatywnie, testament może zostać zarejestrowany w Notarialnym Rejestrze Testamentów, aby mieć pewność, że dokument nie zostanie zgubiony ani zniszczony.
Nowoczesna technologia również odgrywa rolę w tej kwestii. Chociaż obecne przepisy wymagają tradycyjnego, pisanego ręcznie formatu, proponowane zmiany legislacyjne na rok 2025 zakładają wprowadzenie testamentu audiowizualnego . Taki format, nagrany za pomocą smartfona lub aparatu, byłby szczególnie korzystny w sytuacjach awaryjnych, gdy nie ma czasu na spokojne sporządzenie testamentu. Jednak obecnie — jeśli chcemy zapewnić ważność naszego testamentu, wskazane jest poleganie na tradycyjnych metodach.
Przeczytaj także:
Testament. Jaki jest koszt notarialnego poświadczenia ostatniej woli?
Kto musi być obecny przy otwarciu testamentu? Oto procedura
Brak testamentu nie jest końcem. Te osoby muszą dzielić się funduszami spadkowymi
