Sejmowa komisja ds. edukacji, nauki wyraża aprobatę dla przyjęcia przez Sejm projektu nowelizacji ustawy Karta Nauczyciela w kwestii godzin nadliczbowych, wraz z poprawkami zaakceptowanymi we wtorek. Propozycje te przewidują regulację należności za niezrealizowane godziny nadliczbowe od 1 września do 31 grudnia 2025 roku.
Na wtorkowym posiedzeniu sejmowej komisji do spraw edukacji i nauki miało miejsce pierwsze rozpatrzenie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela. Zakłada on, że rekompensata za nieprzeprowadzone godziny ponadwymiarowe będzie należna w każdym przypadku, gdy niemożność zrealizowania przez pedagoga przydzielonych mu godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych nastąpiła z przyczyn od niego niezależnych, przy jednoczesnej gotowości do ich realizacji.
Kiedy nauczyciele otrzymają środki finansowe?
Uaktualnienie ma wejść w życie 1 stycznia 2026 roku. W projekcie ujęto, iż nowe regulacje będą miały zastosowanie przy ustalaniu odpłatności za godziny nadliczbowe przeznaczone do realizacji od dnia wejścia w życie ustawy – oznacza to, że nauczyciele nie otrzymają wyrównania za okres od 1 września do 31 grudnia 2025 roku.
Zatem poprawka wniesiona we wtorek przez posła Adama Krzemińskiego (KO), która przyznaje projektowanemu przepisowi działanie retrospektywne. „Ten przepis znajdzie zastosowanie do kalkulacji wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe wyznaczone do realizacji począwszy od dnia 1 września 2025 r. Wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe w okresie od 1 września 2025 r. do 31 grudnia 2025 r. (…) będzie wypłacane do 6 lutego 2026 r.” – stanowi motywacja poprawki.
Przewodnicząca Krystyna Szumilas zakomunikowała, że komisja rekomenduje Parlamentowi przyjęcie integralnej wersji projektu z zaakceptowanymi we wtorek poprawkami. Na posła referenta wybrano Elżbietę Gapińską (KO).
A co z donacją krwi i kursami dokształcającymi?
Z kolei komisja odrzuciła wszelkie poprawki posła niezwiązanego z żadnym ugrupowaniem, Marcina Józefaciuka, które według biura legislacyjnego cechowały się niedoskonałościami. Przewidywały one między innymi dopełnienie rejestru sytuacji, w których nauczyciel zachowuje prawo do wynagrodzenia za godziny nadliczbowe o przypadki uwzględnione w przepisach, takie jak donacja krwi, uczestnictwo w egzaminie mającym na celu uzyskanie kolejnego szczebla awansu zawodowego, czy obecność na kursach i szkoleniach.
Pomimo ożywionej debaty, Józefaciuk podczas dziesięciominutowej przerwy przygotował zmodyfikowaną wersję propozycji, jednakże ostatecznie parlamentarzyści głosowali nad pierwotnym wariantem. Przewodnicząca komisji, Krystyna Szumilas, zaznaczyła, że ma on sposobność przedstawić udoskonaloną wersję podczas drugiego czytania.
Natomiast MEN podkreśliło, że kwestie poruszone w poprawkach są już uregulowane prawnie, lecz w odmienny sposób.
Z jakiej przyczyny przepisy wymagały korekty?
Godziny ponadwymiarowe to godziny aktywności dydaktycznej lub lekcyjnej przyznane nauczycielowi ponad jego obowiązkowe pensum. Temat ten zyskał na znaczeniu w ostatnim czasie w kontekście nowelizacji Karty nauczyciela, która weszła w życie z początkiem roku szkolnego 2025/2026. Mowa o tak zwanej obszernej nowelizacji Karty. Uściślono w niej przepisy, w tym te odnoszące się do zasad naliczania wynagrodzenia nauczycieli za godziny nadliczbowe i godziny zastępstw doraźnych. Zdefiniowano przykładowo sytuacje, w których nauczyciel utrzymuje lub traci prawo do rekompensaty za przydzielone, lecz niezrealizowane godziny ponadwymiarowe.
Po implementacji tej nowelizacji, związki zawodowe zgłaszały, iż pedagog, który przebywa w szkole i jest gotów do pracy zgodnie z ustalonymi godzinami ponadwymiarowymi, nie otrzymuje wynagrodzenia, gdy klasa jest nieobecna w szkole, na przykład z powodu wycieczki. Związek Nauczycielstwa Polskiego poinformował, że docierają do niego sygnały ze szkół, że nauczyciele, a nawet całe rady pedagogiczne, solidarnie wstrzymują się od organizowania wyjść klasowych z powodu zmian w systemie rozliczania godzin ponadwymiarowych.
Poselski projekt nowelizacji Karty nauczyciela to efekt interwencji premiera, który zadeklarował złożenie go w trybie poselskim po spotkaniu z nauczycielkami z Legionowa. Zaznaczył, że tryb poselski usprawni procedurę. Projekt został złożony przez grupę posłów Koalicji Obywatelskiej.
O szybką nowelizację Karty nauczyciela w kwestii godzin ponadwymiarowych zaapelował pod koniec października Związek Nauczycielstwa Polskiego. Podkreślił, że dąży do przywrócenia zapisu obowiązującego do 1992 roku, który gwarantował nauczycielowi wynagrodzenie za te godziny, nawet gdy zajęcia nie odbyły się z przyczyn od niego niezależnych. (PAP)
pak/ jann/
