Z raportu Instytutu Badań Strukturalnych, przygotowanego na zamówienie Benefit Systems, wynika, że co trzeci obywatel Polski nie uprawia żadnej aktywności fizycznej, włączając w to spacery i jazdę rowerem. To z kolei przekłada się nie tylko na ich kondycję, ale i na działanie systemu zdrowotnego, świadczeń społecznych i całej ekonomii. Gdyby połowa osób stroniących od sportu zaczęła trenować, ilość zgonów zmniejszyłaby się o 13,7%, a oszczędności wynikające z ograniczenia zwolnień chorobowych osiągnęłyby poziom 1,9 mld zł. Specjaliści akcentują potrzebę pobudzenia do działania osób dorosłych w wieku produkcyjnym, a także dzieci i młodzieży.
– Niemal 70% dorosłych Polaków nie wykazuje wystarczającej aktywności fizycznej, by odczuć wynikające z niej profity dla zdrowia. Naszym celem – jako rządu, władz lokalnych, pedagogów, pracodawców, a także rodziców i po prostu świadomych osób – jest kreowanie warunków i obyczajów, w których ruch stanie się naturalną decyzją każdego. Inwestowanie w aktywność fizyczną to lokata w zdrowie społeczeństwa i przyszłość nas wszystkich – podkreślił podczas EFNI Piotr Borys, wiceminister w Ministerstwie Sportu i Turystyki.
Dane prezentowane w raporcie IBS „Korzyści z aktywności fizycznej Polek i Polaków. Ocena wpływu na zdrowie, gospodarkę i rynek pracy” dowodzą, że niedostateczna aktywność fizyczna generuje wysokie nakłady dla systemów ochrony zdrowotnej. W roku 2013 wyniosło to 67,5 mld dolarów w wydatkach na leczenie oraz stratach produktywności. W Polsce koszty te stanowiły około 0,46% wszystkich nakładów na opiekę zdrowotną. Dla tegorocznego budżetu NFZ (ponad 183 mld zł) to w przybliżeniu 842 mln zł. Dodatkowo dochodzą także wydatki ponoszone przez ubezpieczenia społeczne.
– Świadczenia powiązane z chorobami cywilizacyjnymi to przede wszystkim świadczenia związane z niezdolnością do pracy. To są zwolnienia lekarskie, świadczenia rehabilitacyjne czy emerytury rentowe. W minionym roku te wydatki sięgnęły 57,5 mld zł, co stanowi 1,6% PKB. Niestety były one o 0,2 pp. wyższe w porównaniu do roku poprzedniego – informuje agencję Newseria Elżbieta Dobrowolska, dyrektorka Departamentu Prewencji i Rehabilitacji w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.
Zdrowy pracownik to ten, który uprawia sport. Aby uprawiać sport, potrzebne są także bodźce, a tu kluczowa jest rola pracodawców – zauważa Piotr Borys.
MultiSport Index 2025 sygnalizuje, że 36% Polaków w ostatnim miesiącu nie podjęło żadnej aktywności ruchowej, nawet spaceru czy jazdy rowerem. Co znamienne, ten wskaźnik od kilku lat utrzymuje się na podobnym poziomie. Z analizy Benefit Systems wynika, że liczba osób spełniających normę WHO odnośnie do aktywności fizycznej w 2024 roku wyniosła łącznie ponad 9,86 mln. Najliczniejszą grupę tworzyły osoby z pokolenia Z (urodzeni między 1995 a 2012 rokiem) – 4,42 mln, a najmniej liczną z pokolenia baby boomers (1946-1964) – 388,5 tys. osób.
Symulacja Instytutu Badań Strukturalnych ukazuje, że gdyby połowa niećwiczących Polaków zaczęła realizować kryteria przeciętnego poziomu aktywności fizycznej, proporcja osób korzystających z zasiłków chorobowych spadłaby z 23,14% do 21,44% (z 7,6 mln do 7 mln osób). Ponadto średni koszt absencji w pracy obniżyłby się z 756 zł do 698 zł, a łączna kwota zmalałaby z 24,8 mld zł do 22,9 mld zł.
– Moglibyśmy zredukować ilość zgonów o 13,7%, co odpowiada populacji miasta Tczewa lub Świdnicy. O milion spadłaby liczba przypadków chorób układu krążenia. W kategorii schorzeń metabolicznych częstotliwość występowania zmniejszyłaby się o 304,8 tys. osób. Poprawie uległyby także wskaźniki masy ciała, zarówno wśród osób z otyłością, jak i z nadwagą, razem o 577,2 tys. osób. Lista korzyści jest bardzo obszerna. Sama ochrona zdrowia zaoszczędziłaby 359 mln zł rocznie dzięki takiej aktywności – akcentuje Rafał Światłowski, chief growth officer w Benefit Systems Oddział Fitness.
– Jeden dolar zainwestowany w prewencję zwraca się siedmiokrotnie, jeden dolar zainwestowany w szczepienia zwraca się szesnastokrotnie, a jeden dolar zainwestowany w leczenie chorób układu krążenia, np. nadciśnienia, zwraca się osiemnastokrotnie. To już pokazuje, jak istotne jest to z perspektywy nie tylko dobrobytu obywatela i jego stanu zdrowia, ale również dla ekonomii – podkreśla Marek Augustyn, wiceprezes Narodowego Funduszu Zdrowia.
Raport MultiSport Index 2025 dowodzi, że aktywni Polacy osobiście dostrzegają pozytywne efekty płynące z uprawiania sportu. 93% z nich zauważa korzystny wpływ ruchu na zdrowie psychofizyczne, a 77% potwierdza, że ma to przełożenie na wykonywanie obowiązków zawodowych.
– Funkcjonujemy na rynku od ponad 20 lat jako usługodawca w sektorze fitness oraz operator kart sportowych. Dostrzegamy, że pracodawcy wnoszą bardzo duży wkład w tym obszarze. Zdają sobie sprawę, że aktywny pracownik rzadziej choruje, jest mniej nieobecny w pracy, cechuje go większa efektywność i motywacja, co bezpośrednio odbija się na wynikach firm i ogólnie na gospodarce – konstatuje Rafał Światłowski.
Dane Benefit Systems wskazują, że karta sportowa to bardzo istotny benefit dla 42% aktywnych zawodowo Polaków. 84% jej posiadaczy ćwiczy przynajmniej raz w tygodniu, a wskaźnik ten dla ogółu ćwiczących wynosi 48%.
– Aby wesprzeć pracodawców w tym samodzielnym wysiłku, dyskusję na temat aktywności ruchowej Polaków musimy przenieść na szczebel ministerialny, samorządowy i całego społeczeństwa. Tu konieczne jest interdyscyplinarne, całościowe podejście do zagadnienia – mówi chief growth officer w Benefit Systems Oddział Fitness. – Możemy czerpać także z wzorców zagranicznych, jak ze Szwecji, gdzie recepta na ruch jest finansowana przez państwo. Lekarz może zalecić pacjentowi pójście na spacer lub na siłownię. W ciągu pierwszych pięciu lat funkcjonowania tej recepty w Szwecji z 11 wskaźników zdrowia dziewięć uległo poprawie, co świadczy o jej dużych pozytywnych efektach.
– Mamy mało czasu, ponieważ każdy dzień czy miesiąc niskiej aktywności fizycznej dzieci, młodzieży i dorosłych oznacza wzrost nakładów na zdrowie – mówi prof. Marcin Dornowski, prorektor ds. studenckich i kształcenia na Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku.
Dane z raportu Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie, przygotowanego w ramach „WF z AWF. Aktywny dzisiaj dla zdrowia w przyszłości” za 2024 rok, wskazują, że 94% dzieci ma niezadowalający poziom sprawności ruchowej. W zeszłorocznych badaniach prowadzonych w szkołach odnotowano pogorszenie się rezultatów sprawnościowych dzieci i młodzieży. Zwrócono uwagę m.in. na to, że uczniowie uzyskiwali słabsze wyniki w skoku w dal z miejsca o 10-12% w porównaniu do ich rówieśników w 1999 roku. Również w beep teście, czyli biegu wahadłowym, chłopcy i dziewczynki systematycznie obniżali swoje wyniki w stosunku do rówieśników z 1999 i 2009 roku, a rezultaty dotyczące tzw. deski pokazują, że ta umiejętność ruchowa wyraźnie zanika u dziewcząt.
– Dzisiaj aktywność ruchowa dzieci i młodzieży jest na alarmująco niskim poziomie. Każde dziecko, aby prawidłowo się rozwijać, potrzebuje co najmniej jednej pełnej godziny aktywności fizycznej dziennie. Dlatego wychowanie fizyczne musi powrócić do szkół, potrzebna jest większa ilość trenerów klubowych w zajęciach pozalekcyjnych, aby dzieci kształtowały dobre nawyki od najmłodszych lat – zaznacza Piotr Borys, wiceminister sportu.
– Aspekt fizyczny jest niezmiernie istotny od najmłodszych lat. Edukacja powinna uświadomić młodemu człowiekowi, że ruch, aktywność fizyczna i zdrowe odżywianie zaowocują w przyszłości dobrym stanem zdrowia. Na to powinniśmy dzisiaj zwracać uwagę, ponieważ młodego człowieka, który zrozumiał, jak ważny jest ruch i kultura fizyczna dla jego zdrowia, nie trzeba będzie nakłaniać do uprawiania sportu – twierdzi Marek Augustyn.
O skutkach braku ruchu i konieczności aktywizowania zarówno dzieci, jak i dorosłych, dyskutowali eksperci podczas panelu „Jakie są prawdziwe koszty bezruchu?” podczas Europejskiego Forum Nowych Idei, które odbyło się w zeszłym tygodniu w Sopocie.
