Rada Prezesów Europejskiego Banku Centralnego postanowiła podnieść stopy procentowe o kolejne 25 punktów bazowych. Koszty kredytu w strefie euro osiągnęły poziom po raz ostatni widziany w 2001 roku. To jednak prawdopodobnie już ostatnia podwyżka w tym cyklu.
– Inflacja w dalszym ciągu się obniża, ale według przewidywań nadal zbyt długo będzie za wysoka. Rada Prezesów dąży do zapewnienia, żeby inflacja wkrótce powróciła do docelowego poziomu 2% w średnim okresie. By osiągnąć dalsze postępy w zbliżaniu się do przyjętego celu, Rada Prezesów postanowiła dziś podnieść trzy podstawowe stopy procentowe EBC o 25 punktów bazowych – tak rozpoczyna się wrześniowy komunikat z Europejskiego Banku Centralnego.
EBC
Od 20 września stopa procentowa podstawowych operacji refinansujących wzrośnie do 4,50 proc., stopa kredytu w banku centralnym do 4,75 proc., a stopa depozytu do 4,00 proc. We wszystkich przypadkach jest to podwyżka o 25 pb. Jest to najwyższy poziom stóp procentowych w strefie euro od sierpnia 2001 roku.
ReklamaZobacz takżeBezpieczny kredyt hipoteczny 2%? Porozmawiaj z ekspertami
Rynek był podzielony względem tego, czy EBC zdecyduje się na kolejną podwyżkę stóp. Jeszcze kilka dni temu większość ekonomistów ankietowanych przez Reutersa spodziewała się utrzymania kosztów kredytu na niezmienionym poziomie. Rynkowy konsensu uległ jednak modyfikacji, gdy we wtorek pojawiły się doniesienia o tym, że EBC prognozuje utrzymanie inflacji powyżej 3% także w 2024 roku.
– Dzisiejsza podwyżka stóp procentowych odzwierciedla przeprowadzoną przez Radę Prezesów ocenę perspektyw inflacji (…) Według wrześniowych projekcji makroekonomicznych ekspertów EBC dla strefy euro średnia stopa inflacji wyniesie 5,6% w 2023, 3,2% w 2024 oraz 2,1% w 2025. Została zatem zrewidowana w górę na lata 2023 i 2024 oraz w dół na rok 2025 – tak wrześniową podwyżkę wyjaśniają władze EBC.
Była to już dziesiąta podwyżka kosztu pieniądza w EBC z rzędu. Rada Prezesów rozpoczęła cykl zacieśnienia polityki pieniężnej rok temu, podnosząc stopy po raz pierwszy od ponad dekady, o 50 pb. We wrześniu zdecydowała się na przyspieszenie tempa podwyżek do 75 pb. Miesiąc później ogłosiła analogiczny ruch. W grudniu zwolniła do 50 pb., a kolejne "pięćdziesiątki" dorzuciła w lutym i marcu. W maju tempo zaostrzania polityki monetarnej zostało ograniczone do podwyżki o 25 pb. i tyle samo wyniosło w czerwcu oraz w lipcu.
– Na podstawie aktualnej oceny Rada Prezesów uważa, że podstawowe stopy procentowe EBC znalazły się na poziomach, które – przy utrzymaniu ich przez wystarczająco długi okres – istotnie się przyczynią do szybkiego powrotu inflacji do docelowego poziomu – to jasna sugestia, że najprawdopodobniej mamy do czynienia z ostatnią podwyżką w tym cyklu.
– Celem przyszłych decyzji Rady Prezesów będzie zapewnienie, by podstawowe stopy procentowe EBC były na poziomach wystarczająco restrykcyjnych tak długo, jak będzie to konieczne – dodano.
Stopy w górę, QT na pełnym gazie
Portfel programu APP jest zmniejszany w określonym i przewidywalnym tempie, ponieważ Eurosystem nie reinwestuje już spłat kapitału z tytułu zapadających papierów wartościowych. Od lipca 2023 Rada Prezesów zaprzestała reinwestycji w ramach programu APP.
Spłaty kapitału z tytułu zapadających papierów wartościowych nabytych w ramach programu PEPP będą reinwestowane "co najmniej do końca 2024", a "wygaszanie w przyszłości portfela PEPP będzie się odbywać w sposób kontrolowany, żeby nie zaburzać odpowiedniego nastawienia polityki pieniężnej" – głosi wrześniowy komunikat.
Dylemat władców euro
Władze EBC decydują się na zacieśnianie polityki pieniężnej w obliczu uparcie silnej presji inflacyjnej. W sierpniu inflacja HICP w strefie euro pozostała bez zmian na poziomie 5,3%. To rezultat przeszło 2,5-krotnie wyższy od 2-procentowego celu inflacyjnego. Bardzo opornie malała też inflacja bazowa, która w sierpniu wyniosła 5,3% względem 5,5% odnotowanych w lipcu i czerwcu oraz rekordowych 5,7% w marcu.
Z drugiej strony z gospodarki eurolandu nadchodzą ewidentnie recesyjne sygnały. Bardzo słabo zaprezentowały się sierpniowe odczyty PMI, które pokazały pojawienie się zjawisk recesyjnych w sektorze usług i wciąż głęboki regres w przemyśle. Tu szczególnie zła sytuacja jest w Niemczech, gdzie strukturalny kryzys przeżywa branża motoryzacyjna.
Póki co strefie euro udało się uniknąć formalnej recesji, rozumianej jako przynajmniej dwa kwartały z rzędu spadku PKB. Jednakże wiele wskazuje na to, że ujemną dynamikę euroPKB zobaczymy zarówno w III jak i w IV kwartale 2023 roku. Złośliwi mówią wręcz, że podnoszenie stóp procentowych podczas recesji stało się firmowym zagraniem EBC. Chodzi o to, że frankfurcki bank centralny podnosił stopy procentowe także w roku 2008 oraz 2011, gdy presji inflacyjnej towarzyszyła wczesna recesja w gospodarce.
Następne „realne” posiedzenie Rady Prezesów EBC odbędzie się 26 października. Wcześniej Rada spotka się wirtualnie na niedecyzyjnym posiedzeniu 27 września. Z kolei władze Rezerwy Federalnej zbiorą się już w dniach 19-20 września.
