O zmianach zachodzących na rynku pracy, związanych z ograniczeniem możliwości wykonywania obowiązków zawodowych zdalnie, mówi się coraz częściej. W ostatnich dniach września w mediach pojawiły się opinie pracowników Allegro, wyrażających niezadowolenie z powodu konieczności powrotu do pracy w biurze oraz planów likwidacji dwóch oddziałów. Ponownie analizujemy tę kwestię, sprawdzając, czy spółka miała uzasadnienie dla wprowadzenia zmian w warunkach zatrudnienia.
Pierwsze doniesienia o zmianach w organizacji pracy zdalnej w Allegro pojawiły się pod koniec września br. Jak informowaliśmy, firma od stycznia 2026 r. wprowadza model 4:1, czyli 4 dni w tygodniu pracy w biurze i 1 dzień pracy wykonywanej na odległość, a ponadto planuje zamknięcie biur w Gdańsku i Wrocławiu. Decyzje Allegro spotkały się z krytyką ze strony pracowników, ale nadal otwarte pozostaje pytanie, czy działania przedsiębiorstwa były zgodne z obowiązującymi przepisami.
Związek Zawodowy Pracowników Allegro wyraża swoje rozczarowanie
Organizacja reprezentująca pracowników Allegro opublikowała oświadczenie jeszcze 30 września. W dokumencie udostępnionym na Facebooku czytamy, że związek nie akceptuje likwidacji biur, uznając propozycję przeniesienia za naruszenie prywatności pracowników i zwracając uwagę na brak konsultacji z organizacją (nawet pomimo braku formalnego obowiązku).
W kwestii pracy zdalnej, Allegro miało obowiązek konsultacji z pracownikami, chociaż nie musiało akceptować ich sugestii. Z informacji pozyskanych od Związku Pracowników Allegro wynika, że podczas negocjacji organizacja proponowała m.in. „dodatkowe wsparcie finansowe kosztów dojazdu do biura, wprowadzenie 2 tygodni dodatkowej możliwości pracy zdalnej w okresie letnim, czy zniesienie wymogu pracy z biura dla zmian rozpoczynających się po godzinie 11”, jednak większość propozycji została odrzucona.
Jedynym ustępstwem wynegocjowanym przez związkowców jest model pracy „4 dni w biurze: 1 dzień zdalnie” oraz przesunięcie terminu wejścia zmian na styczeń 2026 r. Nowe regulacje będą obowiązywać wszystkich pracowników, bez względu na zajmowane stanowisko i dotychczasowy okres zatrudnienia. Jak podkreśla organizacja, ani w kontekście likwidacji biur, ani powrotu do trybu stacjonarnego, Allegro nie przedstawiło danych uzasadniających te decyzje:
Otrzymaliśmy jednak zapewnienie o przekonaniu, że powrót do biur jest decyzją mającą na celu udoskonalenie współpracy oraz zwiększenie liczby nowatorskich pomysłów i rozwiązań. Czas pokaże, jakie skutki przyniesie ta decyzja. – odpowiada ZZPA.
Zatrudnienie w Allegro: przeważająca część na etacie pracuje zdalnie
Na koniec roku 2024 Allegro zatrudniało niemal 6900 osób, z czego zdecydowana większość posiadała umowę o pracę.
Allegro
Z informacji udzielonych Bankier.pl przez Marcina Gruszkę z Biura Prasowego Allegro wynika, że ok. 60% etatowych pracowników Allegro realizowało swoje zadania w formie pracy zdalnej, przy czym nie uwzględnia się tu osób zatrudnionych w modelach office only (5:0) i office first (4:1), czyli kadry kierowniczej wyższego szczebla (dla nich te zasady obowiązują od początku 2025 r.). W firmie funkcjonował również model hybrydowy, obejmujący 2 dni w biurze, a także remote first (1 dzień stacjonarnie) i remote only. Z ostatniego rozwiązania korzystali głównie rodzice dzieci w wieku od roku do 4 lat i dla nich warunki wykonywania pracy zdalnej pozostają bez zmian, choć część pracowników z tej grupy decydowała się na wariant hybrydowy.
Zasady dotyczące pracy zdalnej były określone w odrębnym regulaminie, którego zmiany zostały zaprezentowane pracownikom z 3-miesięcznym wyprzedzeniem, a nowe przepisy zostały uzgodnione z organizacją związkową. Warunki pracy mają być ustalane indywidualnie z osobami, które nie mają możliwości powrotu do biur z uwagi na miejsce zamieszkania w innym mieście, obowiązek opieki nad inną osobą lub stan zdrowia.
Na pytanie dotyczące liczby pracowników zatrudnionych w Gdańsku i Wrocławiu, Allegro informuje, że jest to odpowiednio około 50 i 100 osób. Spółka nie planuje redukcji zatrudnienia, proponując pracownikom relokację do innych miast; jak wiadomo, równocześnie z likwidacją biur, firma zamierza zwiększać zatrudnienie w Krakowie i Toruniu.
Praca zdalna w kontekście przepisów prawnych
O ocenę sytuacji pracowników Allegro poprosiliśmy specjalistów z zakresu prawa, ponieważ nadal pojawiają się wątpliwości, czy pracodawca ma prawo zrezygnować z pracy zdalnej w każdej sytuacji.
Zasady wykonywania pracy zdalnej zostały szczegółowo uregulowane przez ustawodawcę w Kodeksie pracy w art. 67¹⁸–67³³.
W sytuacji, gdy w danym przedsiębiorstwie nie obowiązuje regulamin ani porozumienie dotyczące pracy zdalnej, pracownik ma prawo złożyć wniosek o taką formę pracy. Taki wniosek zasadniczo musi zostać zaakceptowany, jeżeli został złożony przez:
- pracownicę w ciąży,
- pracownika sprawującego opiekę nad dzieckiem do ukończenia przez nie 4. roku życia,
- pracownika sprawującego opiekę nad innym członkiem rodziny lub osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadającymi orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- pracownika, o którym mowa w art. 142(1) § 1 pkt 2 i 3 Kodeksu pracy, to jest: pracownika będącego rodzicem dziecka posiadającego zaświadczenie, o którym mowa w ustawie „Za życiem”, pracownika będącego rodzicem dziecka posiadającego orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności określonym w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych lub pracownika będącego rodzicem dziecka posiadającego opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, o których mowa w przepisach ustawy Prawo oświatowe.
Jeśli jednak wykonywanie pracy w formie zdalnej jest niemożliwe ze względu na charakter pracy lub organizację pracy, pracodawca ma prawo odrzucić wniosek, ale jest zobowiązany poinformować pracownika o przyczynie odmowy.
Dla pozostałych pracowników możliwość wykonywania pracy zdalnej jest uzależniona od treści regulaminu pracy zdalnej lub porozumienia zawartego z organizacją związkową. To właśnie regulamin stanowi kluczowy dokument, który precyzuje:
1) grupę lub grupy pracowników, które mogą być objęte pracą zdalną;
2) zasady pokrywania przez pracodawcę wydatków związanych z pracą zdalną
3) zasady ustalania ekwiwalentu pieniężnego dla pracowników wykonujących pracę zdalną
4) zasady komunikacji pomiędzy pracodawcą a pracownikiem wykonującym pracę zdalną, w tym sposób potwierdzania obecności pracownika na stanowisku pracy;
5) zasady kontroli wykonywania obowiązków przez pracownika wykonującego pracę zdalną;
6) zasady kontroli w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
7) zasady kontroli przestrzegania wymogów dotyczących bezpieczeństwa i ochrony informacji, w tym procedur ochrony danych osobowych;
8) zasady instalacji, inwentaryzacji, konserwacji, aktualizacji oprogramowania i serwisu powierzonych pracownikowi narzędzi pracy, w tym sprzętu technicznego.
W związku z tym, każda zmiana w zasadach dotyczących pracy zdalnej wymaga przeprowadzenia odpowiedniej procedury – w tym uzgodnienia treści regulaminu z organizacją związkową lub przedstawicielami pracowników, zgodnie z art. 67²⁰ § 6–7 Kodeksu pracy.
W praktyce oznacza to, że regulamin pracy zdalnej jest podstawowym instrumentem regulującym prawo do pracy zdalnej dla większości zatrudnionych. To on determinuje zakres i warunki, w jakich możliwe jest wykonywanie obowiązków służbowych poza siedzibą pracodawcy.
Ustawowe prawo do pracy zdalnej przysługuje wyłącznie konkretnym kategoriom pracowników, natomiast dla pozostałych osób możliwość skorzystania z tej formy pracy jest uwarunkowana postanowieniami regulaminu pracy zdalnej obowiązującego u danego pracodawcy.
Ewelina Czechowicz
Wśród osób zatrudnionych w firmie krążą podejrzenia, że powrót do pracy w trybie stacjonarnym i jednoczesna likwidacja dwóch biur to próba zmuszenia pracowników do rezygnacji i uniknięcia zwolnień grupowych, jednak aktualnie nic nie wskazuje na to, aby działania Allegro naruszały przepisy prawa pracy.
