„W ciągu ostatnich 19 miesięcy liczba „białych plam” w dostępie do opieki nad dziećmi poniżej trzeciego roku życia zmniejszyła się z 1105 do 870 gmin” – poinformowało Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej dla Interii Biznes. Od kilku dni trwa dodatkowy nabór do inicjatywy „Aktywny Maluch”. Samorządy otrzymają więcej środków, a ograniczenia będą mniejsze.
/ Tomasz Jastrzebowski / Reporter
Według Ministerstwa Rodziny, w ciągu nieco ponad półtora roku z mapy Polski zniknęło 235 gmin pozbawionych dostępu do publicznych żłobków. Do 2029 roku w całym kraju ma powstać dodatkowo 100 000 miejsc w żłobkach dla dzieci poniżej trzeciego roku życia, a resort Agnieszki Dziemianowicz-Bąk uprościł niedawno proces pozyskiwania finansowania dla samorządów.
Powstanie ponad 100 000 miejsc w żłobkach
W piątek, 8 sierpnia, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło szóstą edycję programu „Aktywny Maluch” na lata 2022-2029. Rozpoczął się również nabór uzupełniający, który potrwa do 5 września.
Reklama
„Do 2029 roku w całym kraju powstanie ponad 102 577 nowych miejsc w żłobkach, klubach dziecięcych i placówkach świadczących opiekę dzienną nad dziećmi w wieku do trzech lat ” – czytamy w komunikacie prasowym Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Inicjatywa dofinansowania nowych miejsc opieki nad dziećmi dla jednostek samorządu terytorialnego wykorzystała dotychczas budżet w wysokości 6,5 mld zł . „Aktywny Maluch” jest finansowany ze środków budżetu państwa oraz środków unijnych, w tym Krajowego Planu Odbudowy (KPO).
Według stanu na 31 lipca 2025 roku Ministerstwo poinformowało , że w Polsce dostępnych było 257 343 miejsc w żłobkach dla dzieci poniżej trzeciego roku życia w 8824 placówkach. Dla porównania, w grudniu 2023 roku takich miejsc było 226 405 w 7578 placówkach. Oznacza to wzrost o blisko 31 000 miejsc w żłobkach publicznych w ciągu ostatnich osiemnastu miesięcy. W tym okresie w kilku miastach poczyniono znaczące inwestycje w ramach programu „Aktywny Maluch”:
- Bydgoszcz : 18 mln zł na nowy żłobek miejski – ok. 180 miejsc,
- Białystok : ok. 10 mln zł na rozbudowę żłobka – ok. 140 miejsc,
- Jasionka : ponad 17 mln zł na nowy żłobek miejski – ok. 250 miejsc.
Aktualizacje programu „Aktywny Maluch”. Większe finansowanie, mniej ograniczeń.
Nabór uzupełniający do inicjatywy „Aktywny Maluch” potrwa do 5 września br. Ministerstwo Rodziny proponuje modyfikacje w finansowaniu mające na celu zwiększenie elastyczności i dostępności instytucjonalnej opieki nad dziećmi.
„W wyniku przeprowadzonej analizy Narodowego Programu Opieki kwota dofinansowania na tworzenie miejsc opieki nad dziećmi dla jednostek samorządu terytorialnego została zwiększona do kwoty 57 528 zł netto VAT na każde utworzone miejsce” – czytamy w dokumencie z dnia 4 sierpnia 2025 r.
Przeczytaj w Interii : Które regiony nie otrzymają inwestycji w KPO?
Gminy, które wcześniej (od 19 stycznia 2023 r.) otrzymywały dofinansowanie na tworzenie miejsc w żłobkach i przedszkolach w dotychczasowej wysokości 35 862 zł netto za miejsce, mogą teraz ubiegać się o dodatkowe dofinansowanie i zwiększenie puli do ponad 57 500 zł . Zmiany są jednak bardziej obszerne i dotyczą w szczególności „białych plam”:
- minimalny wymagany wskaźnik obłożenia miejsc w żłobkach i przedszkolach został obniżony z 80% do 75% ,
- wskaźniki wyników zostały uniezależnione od siebie,
- w przypadku miejsc opieki nad dziećmi utworzonych w gminach, które określane są jako białe punkty, znosi się obowiązek zapewnienia minimalnego poziomu zatrudnienia w tych miejscach ,
- wprowadzono przepis umożliwiający ubieganie się o zwrot VAT z KPO ,
- Jeżeli wymagana liczba miejsc nie zostanie obsadzona w ciągu 12 miesięcy, nie będzie to miało wpływu na liczbę miejsc uznanych za utworzone ani na liczbę miejsc objętych finansowaniem w ciągu kolejnych 24 miesięcy.
Zgodnie z oświadczeniem ministerstwa zmiany obowiązują z mocą wsteczną od 19 stycznia 2023 r. i dotyczą wszystkich beneficjentów programu.
Liczba gmin bez publicznych żłobków maleje. „Biedronki” znikają.
W ciągu ostatnich 19 miesięcy każde województwo
