W środę senackie komisje rozpatrzą ustawę mieszkaniową, która wywołała polityczną kontrowersję w Sejmie, gdy Polska 2050 dodała poprawki do rządowego projektu i zagłosowała w porozumieniu z PiS oraz Konfederacją. Senat zdecyduje, w jakiej formie ustawa wróci do Sejmu. Tymczasem organizacje reprezentujące towarzystwa budownictwa społecznego (TBS) oraz społeczne inicjatywy mieszkaniowe (SIM) ostrzegają, że poprawka umożliwiająca wykup mieszkań w mniejszych miastach na dotychczasowych zasadach prowadzi do utrzymania niekorzystnych warunków i krytykują wprowadzenie niesprawiedliwego ograniczenia.
/Adam Burakowski /East News
W ubiegłym tygodniu Sejm zatwierdził ustawę zwiększającą wydatki na mieszkania społeczne, komunalne oraz akademiki do 40 mld zł w ciągu pięciu lat, lecz polityczną burzę wywołało zgłoszenie przez Polskę 2050 dwóch poprawek do rządowego projektu, które zostały przyjęte wbrew opinii sejmowych komisji. Jedna z nich dotyczyła wprowadzonego do specustawy znanej jako lex deweloper centralnie ustalanego minimalnego współczynnika miejsc parkingowych dla inwestycji realizowanych na podstawie tej specustawy. Rządowy projekt zakładał zniesienie centralnie ustalanych wskaźników i przekazanie decyzji samorządom, jednak Polska 2050 sprzeciwiała się temu, chcąc utrzymać sztywny wskaźnik na poziomie krajowym, zamiast oddać tę decyzję lokalnym władzom.
Reklama
Za utrzymaniem sztywnego wskaźnika parkingowego już w trakcie prac sejmowych opowiadał się PiS, mimo że jeszcze w swoim poprzednim rządzie planował jego likwidację. Wymaga on jednego miejsca parkingowego na mieszkanie w strefie śródmiejskiej, a poza nią – półtora miejsca na mieszkanie. To dotyczy jednak tylko niewielkiego odsetka nowych inwestycji, które są realizowane na podstawie specustawy.
Poprawka umożliwiająca wykup mieszkań. Czy przepis stanie się martwy?
Druga poprawka proponowana przez Polskę 2050 dotyczyła umożliwienia wykupu mieszkań społecznych w miastach do 100 tys. mieszkańców już po 15 latach. PiS również popierał utrzymanie możliwości wykupu na dotychczasowych zasadach. Obie poprawki uzyskały większość w Sejmie dzięki głosom PiS oraz Konfederacji. W takiej wersji ustawa trafiła do Senatu.
Wyłom dotyczący możliwości wykupu wzbudził kontrowersje, chociaż tuż po głosowaniu wiceminister rozwoju Tomasz Lewandowski z Lewicy w rozmowie z Interią zaznaczył, że poprawka Polski 2050 umożliwiająca wykup mieszkań w SIM czy TBS została sformułowana w taki sposób, że w praktyce przepis ten stanie się martwy.
Mieszkania społeczne: wynajem czy wykup?
Jednocześnie szczegółowo wyjaśnił, że ta poprawka utrzymuje dotychczasowe zasady wykupu, które dla lokatorów nie są korzystne, co ujawnia się po latach. System jest skomplikowany, a stowarzyszenia lokatorów, które wcześniej przystąpiły do tego systemu, alarmują, że warunki wykupu są pułapką, ponieważ trzeba płacić dwa razy za to samo. Dodatkowo protestują przeciwko wyłomowi tylko dla mniejszych miast.
Rozwiń
Środowiska lokatorskie z TBS i SIM przesłały do Senatu swoje opinie, uwagi i postulaty w tej sprawie.
„Obecna ustawa formalnie zezwala na wykup, ale w praktyce jest to martwy zapis. To tylko 'możliwość’, z której spółki nie korzystają, wycena jest rynkowa na dzień wykupu bez uwzględnienia lat spłacania kredytu w czynszu. Nowelizacja z lipca 2025 dodatkowo ogranicza dostępność wykupu tylko do mniejszych gmin, co zwiększa niesprawiedliwość społeczną”
