Komisja Europejska opracowuje nową wizję programu Erasmus+ na okres 2028-2034. Zakłada się, że jego budżet wzrośnie o około 50% do sumy blisko 41 mld euro. Program ma stać się bardziej przystępny, między innymi przez usprawnienie formalności, i lepiej reagować na potrzeby społeczne. Ma również stanowić jeden z fundamentów unijnej strategii rozwoju kompetencji i wsparcia młodych ludzi w Europie. Dodatkowo, pojawiają się informacje, że do Erasmus+ powróci za około 1,5 roku Wielka Brytania, która straciła status uczestnika po brexicie.
Podczas ostatniej sesji Parlament Europejski rozpatrywał projekt budżetu UE na rok 2026. Eurodeputowani wznowili finansowanie w wysokości 1,3 mld euro na zobowiązania dla ważnych programów, które zostały zredukowane przez rządy państw Unii, do poziomu początkowo zaproponowanego przez Komisję. Wyrazili krytykę wobec Rady za te cięcia, uzasadniając, że ignorują one realne potrzeby i działają na szkodę ważnych programów, takich jak Erasmus+ i EU4Health.
– Na rok 2026 Erasmus+ został zachowany, nieznacznie zmodyfikowany, ale zasadnicza zmiana nastąpi w kolejnej perspektywie finansowej. Już teraz mamy potwierdzenie, że w perspektywie rozpoczynającej się po roku 2027 program zostanie powiększony o około 50%. W ten sposób zrekompensujemy opóźnienia związane z okresem pandemii, z inflacją, ale także poprawimy te wskaźniki, które wpływają na koszty pobytu naszych studentów na różnych uczelniach w Europie – mówi agencji Newseria Bogdan Zdrojewski, poseł do Parlamentu Europejskiego z Koalicji Obywatelskiej.
Budżet, który Komisja Europejska planuje przeznaczyć na lata 2028-2034, osiągnie kwotę niemal 41 mld euro. W latach 2021-2027 było to 26,2 mld euro. Z obliczeń zaprezentowanych na stronie Narodowej Agencji Programu Erasmus+ wynika, że uwzględniając czynniki makroekonomiczne, takie jak inflacja, faktyczny wzrost wydatków na program wyniesie około 25%.
Nowa perspektywa na lata 2028-2034 zakłada, że program Erasmus+ stanie się fundamentem strategii unii umiejętności. Komisja Europejska koncentruje się na wzmocnieniu współpracy edukacyjnej z państwami kandydującymi oraz partnerami spoza UE. Poszerzone zostaną możliwości uczestnictwa w inicjatywach w ramach Europejskiego Korpusu Solidarności, wsparcia sportu jako narzędzia integracji i promowania zdrowego trybu życia. Jednym z zamierzeń jest też większa inkluzywność, czyli zapewnienie łatwiejszego dostępu do programu osobom z odmiennych środowisk.
– Pełnię funkcję sprawozdawcy Komisji Kultury w odniesieniu do programu Erasmus+. Raport oraz sprawozdanie będą przygotowywane w połowie przyszłego roku. Do końca czerwca powinniśmy mieć zarys tego sprawozdania, natomiast tuż potem będą podejmowane najważniejsze decyzje, które zostaną uwzględnione w opiniach, czyli rozszerzenie programu Erasmus+ o około 50%, zwiększenie elastyczności tego programu, ale to, co jest dla mnie niezwykle istotne, ograniczenie biurokracji. Ponieważ ten program dla części osób, mówiąc wprost, jest nieakceptowalny ze względu na bariery czysto techniczne czy formalno-biurowe. Nie dla każdego jest on łatwo dostępny – wyjaśnia Bogdan Zdrojewski.
Z programu Erasmus+ do Polski w ramach obecnej perspektywy, na lata 2021-2027, ogółem wpłynie na dofinansowanie różnorodnych projektów ponad miliard euro. Niemal połowa tej sumy to przedsięwzięcia związane ze szkolnictwem wyższym.
Nie tylko studenci, czyli kto może skorzystać z programu Erasmus+
Erasmus+ to unijny program wspierający edukację, szkolenie zawodowe, sport i umacnianie tożsamości europejskiej. Został utworzony w 2014 roku na bazie europejskich przedsięwzięć edukacyjnych. Umożliwia udział w wymianach międzynarodowych w celu realizacji studiów, kursów, praktyk zawodowych czy szkoleń.
– Aktualnie w programie Erasmus+ mamy kilka tak zwanych kategorii. Wśród nich są oczywiście studenci, ale również nauczyciele, uczelnie wyższe, a także uniwersytet trzeciego wieku, szkolnictwo zawodowe, jak też różnorodne programy wspomagające młodych badaczy w dziedzinie nauki – wspomina europoseł.
W ramach transnarodowych partnerstw strategicznych Erasmus+ nie tylko wspiera mobilność, ale także propaguje wspólne wartości europejskie, zachęca młodzież do angażowania się w demokratyczne życie Starego Kontynentu, wpływa na redukcję bezrobocia i podnosi innowacyjność, np. cyfrową. Bierze w nim udział 33 państwa. Poza krajami członkowskimi UE są to: Turcja, Macedonia Północna, Serbia, Norwegia, Islandia i Liechtenstein.
– Brexit trochę skomplikował sytuację, Wielka Brytania odeszła, wydłużyliśmy jej funkcjonowanie jeszcze o dwa lata, ale ten okres dobiegł końca. Mam dobrą wiadomość: wiele wskazuje na to, że za 1,5 roku Wielka Brytania powróci do programu Erasmus+, w odmiennej formie, w innym charakterze, ale powróci – przekazuje Bogdan Zdrojewski.
Pomysłodawczynią międzynarodowej wymiany akademickiej była zmarła w październiku bieżącego roku Sofia Corradi. Wykładowczyni pedagogiki na Uniwersytecie Roma Tre i doradczyni stowarzyszenia rektorów krajowych uniwersytetów już w 1969 roku zainicjowała projekt przewidujący możliwość tymczasowego studiowania na uczelni w innym kraju. Tą ideą zainteresowała się Wspólnota Europejska, która ostatecznie w 1987 roku uruchomiła program pod nazwą Erasmus, odwołującą się do jednego z najważniejszych humanistów epoki renesansu, holenderskiego filozofa Erazma z Rotterdamu.
Początkowo system wymiany obejmował wyłącznie szkoły wyższe. Jego celem było finansowanie studentom wyjazdów na studia do innego państwa na określony czas oraz współpraca między uczelniami w zakresie opracowywania programów nauczania i mobilności kadry akademickiej. W pierwszym roku funkcjonowania programu wzięło w nim udział 3,2 tys. osób z 11 krajów.
– Dla samej inicjatorki tego programu było to niesamowite wydarzenie. Erasmus zaczynał jako prosta wymiana, od możliwości zapewnienia podróżowania po Europie pomiędzy różnymi uczelniami. Obecnie jest to w pewnym sensie potęga, ogromne przedsięwzięcie, które nie tylko rozwinęło się pod względem finansów, ale także pod względem osiągnięć – mówi Bogdan Zdrojewski.
