Po ponad roku formalnych działań i interwencji stowarzyszeń branżowych, w tym złożenia przez PORT PC skargi do Komisji Europejskiej w grudniu 2024 r., Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało organizacje branżowe w korespondencji, że wycofa nieuzasadniony wymóg dodatkowych testów pomp ciepła w warunkach niskich temperatur. Postanowienie to zostało ustanowione wbrew wcześniejszym porozumieniom zawartym w grudniu 2023 r., w których uczestniczyły NFOŚiGW i trzy organizacje branżowe: PORT PC, SPIUG i IGU OZE. Z przyczyn, które pozostają niejasne, APPLiA Polska została wyłączona z tej umowy.
W 2024 roku, bez wiedzy i zaangażowania dwóch organizacji, które były stroną porozumienia grudniowego: PORT PC i SPIUG, wprowadzono dalsze zmiany w regulaminie programu „Czyste Powietrze”, w wyniku których:
⦁ sztuczne ograniczenie dopuszczalnych rodzajów pomp ciepła;
⦁ nakaz przeprowadzenia dodatkowych testów efektywności pomp ciepła w scenariuszach niskotemperaturowych (szczególnie w przypadku ogrzewania podłogowego), które nie były określone w umowie ani w przepisach UE (dotyczących etykiety energetycznej ELD), nie były egzekwowane w innych krajach UE, a jednocześnie zwiększyły ogólne koszty testów o co najmniej 100%, pomimo że testy te nie były konieczne do potwierdzenia jakości pompy ciepła.
PORT PC, SPIUG i APPLiA Polska uważają, że wprowadzone zmiany ograniczyły konkurencję na rynku i zaszkodziły producentom pomp ciepła, w tym tym z siedzibą w Europie i Polsce, którzy stanowią znaczący segment przedsiębiorców dostarczających technologię kluczową dla realizacji krajowych i unijnych celów klimatycznych.
Decyzja o rezygnacji z wymogu przeprowadzania dodatkowych testów efektywności pompy ciepła w warunkach niskich temperatur potwierdza obawy podnoszone przez branżę i podkreśla konieczność przestrzegania postanowień umowy z grudnia 2023 r.
Organizacje podkreślają również, że zmiany w regulaminie listy ZUM ogłoszone w kwietniu 2024 r. zostały dokonane bez ich udziału i wiedzy, mimo że formalnymi sygnatariuszami porozumienia były PORT PC i SPIUG. Dostępne informacje wskazują, że IGU OZE odegrało aktywną rolę w procesie wdrażania dodatkowych zmian, co budzi poważne wątpliwości co do przejrzystości konsultacji i równego traktowania wszystkich stron zaangażowanych w porozumienie.
PORT PC, SPIUG i APPLiA Polska chwalą również inną niedawną decyzję Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, przekazaną w korespondencji Ministerstwa Klimatu i Środowiska, dotyczącą natychmiastowej zgodności nowo wprowadzanych produktów grzewczych z listą ZUM z bazą danych EPREL. Jednocześnie wyrażają zdecydowany sprzeciw wobec wydłużonego harmonogramu weryfikacji produktów już wymienionych na liście ZUM, zgodnie z ustaleniami Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który ma zostać przedłużony niemal do końca tego roku (do 15 grudnia 2025 r.).
Analiza prawna jasno wskazuje, że produkty nieobjęte bazą danych EPREL nie zostały wprowadzone na rynek zgodnie z prawem i nie mogą kwalifikować się do finansowania. Dlatego organizacje ponawiają apel o ich przyspieszone usunięcie z bazy danych ZUM.
Zmiany zapowiadane przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska dotyczą również uznawania europejskich certyfikatów jakości pomp ciepła w programie „Czyste Powietrze”: HP Keymark, EHPA Q i Eurovent. PORT PC, SPIUG i APPLiA Polska, ceniąc sobie ostatnią decyzję o uznaniu tych certyfikatów w trzech z czterech kategorii pomp ciepła, stanowczo apelują o całkowite odblokowanie ich stosowania w najważniejszej kategorii pomp ciepła powietrze-woda przeznaczonych do ogrzewania budynków. Zauważają również, że do tej pory nie zgłoszono żadnych formalnych sprzeciwów wobec tych znaków jakości.
HP Keymark, EHPA Q i Eurovent to systemy certyfikacji uznawane w całej UE, wyróżniające się znacznie bardziej rygorystycznymi wymaganiami kontroli jakości dla pomp ciepła niż te określone w dokumentach programu Czyste Powietrze. Ich brak uznania w Polsce narusza zasadę wzajemnego uznawania i stanowi znaczną barierę dla uczciwej konkurencji na rynku urządzeń grzewczych, ograniczając w ten sposób opcje konsumentów.
Biorąc pod uwagę powyższe fakty, PORT PC, SPIUG i APPLiA Polska domagają się:
⦁ pełne wyjaśnienie okoliczności towarzyszących zerwaniu umowy z grudnia 2023 r.,
⦁ przywrócenie przejrzystości działań i równego traktowania wszystkich stron zaangażowanych w porozumienie,
⦁ odblokowanie uznawalności europejskich znaków jakości dla pomp ciepła powietrze-woda przeznaczonych do ogrzewania budynków,
⦁ natychmiastowe usunięcie z listy ZUM produktów nie ujętych w bazie EPREL.
Jak wskazują organizacje, decyzja o wycofaniu dodatkowych wymagań testowych jest słuszna, choć znacznie opóźniona, ponieważ pociągnęła za sobą niepotrzebne koszty i dodatkowe obciążenia dla wielu producentów pomp ciepła. PORT PC, SPIUG i APPLiA Polska przewidują, że Ministerstwo Kultury i Ochrony Środowiska oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej podejmą dalsze działania w celu zapewnienia pełnej zgodności krajowych przepisów z dyrektywami UE i zasadami uczciwej konkurencji, zapobiegając tym samym podobnym zdarzeniom w przyszłości.
Źródło: PORT PC, SPIUG, APPLiA Polska
REKLAMA: REKLAMA: REKLAMA:
