W Polsce typowy wiek emerytalny wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Niemniej jednak osoby, które pracowały w trudnych lub specyficznych warunkach, mogą zdecydować się na wcześniejszą emeryturę w wieku 55 lub 60 lat.
/ 123rf.com / 123RF/PICSEL
Praca specjalna obejmuje szeroki zakres zadań, które są znacznie obciążające fizycznie lub występują w wymagających środowiskach. Obejmuje to pracę pod ziemią, bardzo wyczerpujące czynności fizyczne, pracę na wodzie i pod wodą, a także pracę w powietrzu w ekstremalnych warunkach klimatycznych, czy to gorących, czy zimnych.
Przejście na emeryturę w wieku 55 lat: Warunki, które muszą zostać spełnione
Podstawę prawną wcześniejszej emerytury stanowi głównie ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ze zmianami. Ustawa umożliwia pomostową emeryturę osobom, które:
Reklama
- urodzili się pomiędzy 1 stycznia 1949 r. a 31 grudnia 1968 r.;
- osiągnęli określony wiek – w przypadku kobiet jest to 55 lat, a w przypadku mężczyzn 60 lat, co jest 5 lat przed standardowym wiekiem emerytalnym;
- spełnić wymagany okres ubezpieczenia – co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony jako suma okresów składkowych i nieskładkowych. Okresy nieskładkowe nie mogą przekraczać jednej trzeciej całkowitego okresu;
- może przedstawić dowód co najmniej 15-letniego zatrudnienia w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze – dotyczy to prac, w których ze względu na uciążliwości środowiskowe lub wymagania psychofizyczne występują negatywne skutki dla zdrowia;
- co najmniej część okresu trwania pracy musi przypadać na okres po 31 grudnia 2008 r .
Aby uzyskać wcześniejszą emeryturę, należy złożyć wniosek, który można pobrać online lub w placówce ZUS i przedstawić osobiście lub za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ZUS (PUE) . Wymagana dokumentacja obejmuje świadectwa pracy, umowy, referencje od pracodawców itp.
Dodatkowo należy przedstawić zaświadczenie potwierdzające, że prace były wykonywane w szczególnych warunkach lub miały szczególny charakter, a także dokumenty potrzebne do ustalenia kapitału początkowego, jeżeli nie został on wcześniej ustalony.
Praca w szczególnych warunkach: Kto kwalifikuje się do wcześniejszej emerytury?
Osoby ubiegające się o wcześniejszą emeryturę muszą wykazać się co najmniej 15-letnim doświadczeniem pracy w szkodliwych lub szczególnych warunkach. Warunki te obejmują:
- praca w górnictwie – co najmniej 5 z 15 lat musi być przepracowane pod ziemią;
- zatrudnienie w edukacji ;
- zatrudnienie w metalurgii, chemii lub przemyśle ciężkim ;
- praca na kolei : maszyniści lub personel infrastruktury muszą mieć co najmniej 15-letnie doświadczenie w pracy na stanowiskach klasyfikowanych jako wymagające szczególnych warunków;
- praca związana z działalnością artystyczną ;
- zawody o szczególnym charakterze : role w służbach mundurowych, takich jak policja, straż pożarna i wojsko. Wymagania mogą się różnić w zależności od daty rozpoczęcia zatrudnienia.
Decyzja o przejściu na emeryturę w wieku 55 lat nie jest automatyczna, każdy przypadek jest rozpatrywany indywidualnie przez ZUS.
Wcześniejsza emerytura i wysokość świadczenia
Z punktu widzenia ekonomii, krótszy okres zatrudnienia skutkuje niższą podstawą do obliczania przyszłych świadczeń. Oznacza to, że emerytura pomostowa ( wcześniejsza emerytura ) zostanie zmniejszona – w niektórych przypadkach różnica może wynosić od około 15 procent do nawet 30 procent w porównaniu do kwoty emerytury, którą można otrzymać, kontynuując pracę do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Dokładna kwota redukcji zależy od:
- łączna kwota wpłaconych składek ,
- długość zatrudnienia w pełnym wymiarze godzin ,
- aktualne stawki indeksacji stosowane przez ZUS ,
- okoliczności indywidualne : specyfika zatrudnienia w szkodliwych lub szczególnych warunkach.
Przy obliczaniu świadczenia emerytalnego uwzględnia się tzw. „odszkodowanie” za pracę w szczególnych warunkach. W ten sposób ZUS włącza do całkowitego kapitału emerytalnego dodatkowe składniki wynikające z pracy w trudnych warunkach – mechanizm ten nie skutkuje jednak odrębnym, dodatkowym dodatkiem, lecz wpływa na ostateczną wysokość emerytury.
Przykład : Mężczyzna, który pracował do 60 roku życia, zgromadził wystarczający kapitał, aby otrzymywać emeryturę w wysokości 4000 zł brutto miesięcznie. Jednak jeśli przejdzie na emeryturę 5 lat wcześniej, zgromadzony kapitał zmniejszy się. Ta redukcja może doprowadzić do zmniejszenia świadczenia o 15-25%. W tym scenariuszu