Tak ma wyglądać Centralny Port Komunikacyjny
Adam Woźniak
Mająca pochłonąć ponad 200 mld zł budowa Centralnego Portu Komunikacyjnego wraz z całym systemem linii szybkiej kolei zostanie odchudzona. W swój sztandarowy projekt PiS mógł już zaangażować ok. 5 mld zł, więc krytykowana za gigantomanię inwestycja, jako całość, raczej nie zostanie wstrzymana.
– Nie powinniśmy zamykać projektu, w który włożono pięć lat pracy i miliardy złotych w zawartych umowach – uważa Piotr Malepszak, ekspert ds. infrastruktury i były prezes CPK. Część zaplanowanych linii kolejowych jest zresztą zapisana w wytycznych KE i może liczyć na pieniądze z UE.
Ale wątpliwości budzi lotnisko, szczególnie w kontekście budowy tak wielkiego hubu przesiadkowego.
– Potrzebne jest lotnisko pod Warszawą, ale czy aż tak wielkie, skoro Europa odchodzi od gigantycznych portów lotniczych? – zastanawia się Zbigniew Sałek, członek zarządu Międzynarodowego Stowarzyszenia Dyrektorów Portów Lotniczych w Waszyngtonie, były prezes Polskich Portów Lotniczych i Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej.
Według Adriana Furgalskiego, prezesa Zespołu Doradców Gospodarczych TOR, raczej wskazana byłaby rozbudowa Okęcia, odblokowanie rozwoju Modlina i efektywniejsze wykorzystanie nowego lotniska w Radomiu.
Zarówno eksperci, jak i politycy dzisiejszej opozycji twierdzą, że konieczny jest audyt i weryfikacja projektu CPK, zarzucając spółce brak transparentności. Potrzebny jest nowy i realny harmonogram prac i określenie dalszego finansowania (źródłem jest emisja obligacji, fundusze europejskie i finansowanie komercyjne), dla którego wciąż nie zatwierdzono programu wieloletniego. Pewne jest, że zatrudniającą w końcu ub. roku prawie 640 osób spółkę, która wydała w 2022 r. na płace 66 mln zł, czeka kadrowe trzęsienie ziemi.
Uspokoić nastroje
Jeśli projekt – nie przesądzając ostatecznej skali – miałby być kontynuowany, nowy rząd musi obniżyć społeczne wrzenie spowodowane perspektywą wywłaszczeń. Nie będzie to proste, bo kampania wyborcza opozycji dała mieszkańcom terenów pod budowę CPK nadzieje na wstrzymanie działań. – To polityczny i w wielu wymiarach chory pomysł – mówił we wrześniu Donald Tusk, lider PO, podczas spotkania w Brzezinach, na trasie kolei do przyszłego lotniska.
Zdaniem Michała Beima z Instytutu Sobieskiego błędem było wpisanie budowy CPK w kampanię wyborczą. – Takie projekty mają znaczenie cywilizacyjne i powinny być wyjęte spod przepychanek politycznych – uważa Beim.
Właściwe prace budowlane wciąż nie ruszyły. Wielkość przejętych przez CPK gruntów – jak dotąd w dobrowolnych wykupach – sięga 1,1 tys. hektarów, ale zmiana rządu może opóźnić kolejne przejęcia.
