Projekt budżetu na 2025 r. pokazuje planowane wpływy z tytułu dywidend od spółek z udziałem Skarbu Państwa. Według niego przelewy znów mają sięgnąć miliardów złotych, a ich poziom oznacza, że na dywidendę z Orlenu liczą ministrowie finansów i aktywów państwowych. Wyjaśnienia wymaga jednak czy dywidendowa prognoza to ponad 3 mld, czy prawie 5 mld zł?
Wyniki Orlenu za drugi kwartał podniosły wątpliwości na temat przyszłorocznej dywidendy od multienergetycznego giganta. Jedną ze wskazówek w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie o przyszłoroczną wypłatę może okazać się przyjęty przez rząd projekt budżetu państwa na 2025 r., bo bez dywidendy Orlenu trudno myśleć o zrealizowaniu zawartych w nim prognoz.
Dywidenda według polityki Obajtka
Zacznijmy jednak od wyników Orlenu za pierwsze półrocze, w których koncern pokazał tylko 2,74 mld zł zysku, czyli o ponad 82 proc. mniej rok do roku. To przez stratę netto w II kwartale, wpływ regulacji dotyczących mrożenia cen energii i gazu oraz odpisów, o których więcej pisaliśmy w artykule „Miliardy odpisów w spółkach Skarbu Państwa, czyli jak zarządzać wynikiem”.
Topniejące zyski zawsze budzą wątpliwości co do przyszłej dywidendy, nawet jeśli przez lata, na kapitale zapasowym odłożono kilkadziesiąt miliardów złotych, które na dywidendę można by uruchomić. W przypadku Orlenu polityka dywidendowa zakłada jednak uzależnienie wypłaty z zysku do akcjonariuszy od przepływów pieniężnych całej Grupy.
Jak w 2023 r. ogłaszał ówczesny prezes Obajtek, Orlen ma wypłacać dywidendę odpowiadającą 40 proc. skorygowanych wolnych przepływów pieniężnych, czyli przepływów operacyjnych, pomniejszonych o przepływy z działalności inwestycyjnej. Problem w tym, że po pierwszej połowie 2024 r. wyniosły one tylko nieco ponad 900 mln zł, przy ponad 12,4 mld zł w analogicznym okresie 2023 r. W drugim kwartale były nawet ujemne.
Mamy już jednak trzeci kwartał, a sam zarząd spodziewa się lepszych wyników w całym drugim półroczu. Do „obajtkowej” polityki dywidendowej, zdają się poważnie podchodzić obecne władze Orlenu, co sygnalizowano już przy tegorocznym podziale zysku, chociaż niewykloczona jest jej aktualizacja przy okazji "poprawionej" strategii. Jak się okazuje, na wypłatę z Orlenu liczy też Skarb Państwa, co wynika z projektu budżetu na 2025 r. i wypowiedzi ministrów.
Ile w końcu rząd planuje dywidend w 2025 r.?
Przy ogromnych potrzebach finansowych nawet bazowa dywidenda Orlenu to prawie 2,1 mld zł dla Skarbu Państwa, z czego około 1,5 mld dla budżetu, ponieważ 30% trafia do Funduszu Inwestycji Kapitałowych, o czym więcej w artykule „Dywidendowy rekord rządu”.
W 2024 r. suma jest największą ze wszystkich przeznaczonych dla budżetu dywidend od spółek skarbu państwa. W Orlenie państwo ma blisko 50 proc. udziałów, i mimo że PKO uchwaliło nominalnie większą dywidendę za poprzedni rok (4,84 mld zł), to przy niespełna 30-proc. udziale w akcjonariacie, budżet dostał 1 mld zł. Trzecim płatnikiem dywidend do budżetu jest PZU z kwotą prawie 900 mln zł, po uwzględnieniu 30% na FIK. To właśnie przychody funduszu mogą być przyczyną kilku wartości, jakie w stosunku do prognoz dywidendowych pojawiły się po publikacji projektu budżetu na 2025 r.
Jak przekazał ostatnio minister aktywów państwowych w wywiadzie dla PAP, na podstawie uchwał walnych zgromadzeń akcjonariuszy, w tym roku suma należnych dywidend to 5,4 mld zł. Największe spółki z GPW decydujące o sumarycznej skali uchwaliły w tym roku około 4,8 mld zł wypłat dla Skarbu Państwa. Dochodzą do tego wypłaty od innych spółek spoza giełdy, jak Totalizator Sportowy czy Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych.
Nie liczymy tutaj dywidend od spółek giełdowych, w których Skarb Państwa nie ma bezpośrednich udziałów, jak np. Pekao, Alior, czy Bogdanka. Dla samego budżetu (bez wpłat na FIK) to około 3,78 mld zł. Minister dodał, że w przyszłym roku wypłaty dywidend dla Skarbu Państwa sięgną 4,9 mld zł, czyli dla budżetu to około 3,4 mld zł.
W uzasadnieniu do projektu budżetu, od 2020 r., czyli od od kiedy zaczął funkcjonować FIK, pozycja „Dywidendy i wpłaty z zysku” zawsze uwzględniała rozdział na dochody budżetu i przychody FIK. W tym roku ten dokument pomija ten rozdział i wprowadza pewne zamieszanie. Zwłaszcza w zestawieniu ze wspomnianą wypowiedzią ministra, który powiedział, że spodziewa się dochodów z tytułu dywidend nieco mniejszych w 2025 r. niż w roku bieżącym, chociaż w uzasadnieniu do projektu, widzimy, że prognozowane dochody mają być większe.
Na dokładkę tabelaryczne zestawienie nieopodatkowanych dochodów budżetu zakłada 4,79 mld zł wpływów, natomiast w części opisowej urzędnicy napisali, że będzie to 3,49 mld zł, po wzroście o 14,3%. W tabeli wzrost w 2025 r. względem 2024 roku wynosi 3,5%. Wygląda na to, że w tabeli zamieszczono sumę prognozowanych dywidend dla całego Skarbu Państwa (razem z FIK) oraz nie zaktualizowano planowanego wykonania wpływów w 2024 r. Zapytaliśmy o to zarówno w Ministerstwie Finansów jak i Ministerstwie Aktywów Państwowych, odpisało jedno i drugie.
"Planowana wartość dochodów budżetu państwa z dywidend od spółek Skarbu Państwa na 2025 r. przyjęta na etapie założeń do ustawy budżetowej wynosi 3,45 mld zł. W ustawie budżetowej 2024 r. przyjęto dochody budżetu państwa z tytułu dywidend na poziomie 3,03 mld zł. Przewidywana kwota wpływów dochodów budżetu państwa z dywidend na etapie wykonania 2024 r. będzie wynosić 3,783 mld zł (wartości są podane bez wpłat na Fundusz Inwestycji Kapitałowych)" – poinformował MAP, dodając, że na etapie założeń do ustawy budżetowej przyjmuje się ostrożnościowe podejście.
Z kolei ministerstwo finansów przekonuje, że kwoty w tabeli i uzasadnieniu są poprawne. "W uzasadnieniu odniesiono się do najbardziej ważącej pozycji dochodów z tytułu „dywidend i wpłat z zysku” tj. rozdziału 75605 Wpłaty z zysku przedsiębiorstw i jednoosobowych spółek oraz 75624 Dywidendy" – odpisało MF.
Uzasadnienie do projektu budżetu na 2025 r. gov.pl
Z wszystkich tych krążących wokół projektu budżetu liczb wynika, że Skarb Państwa spodziewa się w przyszłym roku wypłat dywidend na poziomie 4,9 mld zł, o której mówił minister aktywów państwowych (z uwzględnieniem przychodów FIK). Do budżetu ma trafić więc około 3,45 mld zł. Mają być to wpływy nieco niższe niż planowane i uchwalone już na ten rok.
Pewne jest, że bez dywidendy z Orlenu wszystkie te założenia się nie spełnią. Co więcej, eksperci zapytani przez "Puls Biznesu" spodziewają się w 2025 r. jednak wyższej sumy dywidend od spółek Skarbu Państwa. Trzeba jednak pamiętać o tym, że zawsze w przypadku prognozowanych wpływów do budżetu z tytułu dywidend i wypłat z zysku mamy zastrzeżenie, że uzależnione są od wyników finansowych spółek, realizowanych przez nie inwestycji, poziomu zadłużenia oraz ogólnej sytuacji rynkowej jak i rekomendacji KNF w stosunku do nadzorowanych spółek finansowych. To istotne, bo z planów może nić nie wyjść tak jak w 2020 r., kiedy z planowanych 1,52 mld zł, przez niepewność związaną z Covid-19, wpadło niespełna 0,5 mld zł.
Michał Kubicki
