Tomasz Chróstny, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), promuje ideę opodatkowania nadwyżek zysków banków. Argumentuje, że sektor bankowy powinien priorytetowo traktować pomoc kredytobiorcom, a nie wypłacanie miliardów dolarów w dywidendach. Proponuje również działania mające na celu wsparcie mieszkań komunalnych, wprowadzenie wakacji kredytowych i zatrzymanie kapitału w kraju.
/ materiały prasowe
W obliczu rosnącego niezadowolenia kredytobiorców i utrzymujących się wysokich kosztów utrzymania, Tomasz Chróstny, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zaproponował w wywiadzie dla Polskiej Agencji Prasowej (PAP) rozwiązanie, które mogłoby przynieść znaczną ulgę wielu Polakom. Propozycja zakłada wprowadzenie podatku od nadmiernych zysków banków – środka, który według UOKiK powinien nie tylko zmniejszyć obciążenia finansowe konsumentów, ale także uporządkować cały sektor bankowy i rozwiązać problemy systemowe, takie jak pożyczki we frankach szwajcarskich . Chociaż propozycja nie została jeszcze sformalizowana, głos przedstawiciela rządu jego rangi wpływa na toczącą się dyskusję na temat roli banków w obecnej sytuacji gospodarczej.
Reklama
Banki czerpią zyski, a kredytobiorcy cierpią – czy nadszedł czas na redystrybucję zysków?
Tomasz Chróstny twierdzi, że obecny klimat makroekonomiczny – charakteryzujący się wysoką inflacją i wysokimi stopami procentowymi – przyniósł „nadzwyczajne zyski dla sektora bankowego”. Uważa, że zyski te powinny zostać przekierowane na rzecz konsumentów, którzy co miesiąc wpłacają do banków znaczne kwoty w formie odsetek od kredytów. Jak podkreśla Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) , konsumenci nie powinni „narażać się na kary z powodu wysokich stóp procentowych w Polsce”.
Propozycja wprowadzenia podatku od nadwyżek zysków bankowych nie tylko obniżyłaby koszty kredytów dla Polaków, ale także stworzyła system zachęcający sektor do samoregulacji . Jak wyjaśnił Chróstny w wywiadzie dla Polskiej Agencji Prasowej, banki mogłyby zostać zmotywowane do obniżenia opłat i prowizji, co przełożyłoby się na niższe podatki. Alternatywnie, dochody z tego podatku mogłyby zostać przeznaczone na programy wsparcia dla grup ryzyka, takie jak dopłaty do kredytów dla rodzin wielodzietnych lub dopłaty do wkładów własnych przy zakupie mieszkania. Prezydent wspomniał również, że jednym z potencjalnych zastosowań dochodów z tego podatku jest finansowanie inicjatyw na rzecz mieszkań komunalnych .
Zatrzymanie zysków w kraju: ograniczenie dywidend i wzmocnienie gospodarki
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) odniósł się również do kwestii dystrybucji zysków przez banki , które często płyną za granicę do spółek-matek i międzynarodowych grup kapitałowych. Argumentuje, że należy wprowadzić mechanizm ograniczający wypłaty dywidend, pozwalający na pozostawienie większej części zysków w kraju i finansowanie priorytetowych inwestycji . „Zyski powinny być zatrzymywane w celu finansowania gospodarki – w tym w przyszłości bardziej dostępnych kredytów hipotecznych, transformacji energetycznej, reindustrializacji i modernizacji sektora obronnego” – powiedział Chróstny w rozmowie z PAP.
Ponadto zauważa, że marże odsetkowe osiągane przez banki w Polsce są znacznie wyższe niż w strefie euro . Wskazuje to, że podmioty międzynarodowe działające na polskim rynku „korzystają z korzystnych warunków”, czerpiąc korzyści kosztem polskich konsumentów. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) uznaje, że sytuacja ta wymaga korekty, aby sektor bankowy mógł skuteczniej wspierać rozwój krajowej gospodarki, zamiast skupiać się wyłącznie na repatriacji zysków do zagranicznych właścicieli.
Wakacje kredytowe i ustawa o franku szwajcarskim: kolejne elementy rozwiązania
Poza ograniczeniami podatkowymi i dywidendowymi, Tomasz Chróstny popiera również przywrócenie rozwiązań, które wcześniej zapewniały ulgę kredytobiorcom – w szczególności wakacji kredytowych , które obowiązywały w Polsce w latach 2022-2024. Zwraca uwagę, że wysokie raty kredytów hipotecznych nadal stanowią znaczne obciążenie dla wielu rodzin , a czasowe zawieszenie spłat może być niezbędne, aby zapobiec dalszemu pogorszeniu ich sytuacji finansowej. Dlatego uważa, że rząd powinien ponownie rozważyć to rozwiązanie w ramach szerszych propozycji systemowych.
W tym kontekście warto podkreślić trwające prace legislacyjne nad ustawą o usprawnieniu postępowania w sprawach franka szwajcarskiego. Według Ministerstwa Sprawiedliwości, nowe przepisy mają na celu przyspieszenie i uproszczenie rozstrzygania sporów między kredytobiorcami kredytów frankowych a bankami , co odciąży sądy i przywróci równowagę w relacjach między konsumentem a bankiem. Planowane jest, że ustawa wejdzie w życie jeszcze w tym roku .
Proponowany podatek bankowy: trwająca debata polityczna
Warto wspomnieć, że pomysł wprowadzenia podatku od nadwyżek zysków bankowych nie jest nowy i zyskał poparcie wśród polityków . W marcu br. minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz podkreśliła w mediach, że dochody z takiego podatku mogłyby zostać przeznaczone na inwestycje w sektorze bankowym.
