Premier Republiki Słowackiej, Robert Fico, oświadczył w niedzielę, że państwa Grupy Wyszehradzkiej (V4), włączając w to Polskę, winny wspólnie wyrazić sprzeciw wobec unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji ETS2. Zwrócił się do ministra spraw zagranicznych, Juraja Blanara, by skontaktował się z Węgrami, które aktualnie sprawują prezydencję w V4, w celu zwołania posiedzenia premierów poświęconego tej kwestii.
Fico zakomunikował, że pomimo braku rozmów na ten temat z liderem partii ANO, która formuje nowy czeski gabinet, Andrejem Babiszem, żywi on przekonanie o jego poparciu dla takiego rozwiązania. Według Ficy, kiedy w ramach V4 spotkają się premierzy Słowacji, Polski, Czech oraz Węgier w składzie Fico – Donald Tusk – Andrej Babisz – Viktor Orban, będą oni jednomyślni w kwestii uprawnień do emisji. Lider słowackiego rządu określił system ETS2 mianem „absurdu”. Wyraził również wiarę, że może prowadzić rozmowy na temat ETS2 także z Tuskiem.
Słowacki premier argumentował, że państwa V4, działając razem, zawsze osiągały sukces w UE. Wspomniał w tym kontekście o przykładzie wspólnego stanowiska państw V4 w sprawie kontyngentów imigranckich oraz przymusowego przyjmowania uchodźców.
Szef słowackiego rządu oświadczył, że jego państwo nie weźmie udziału w żadnym programie UE, który dotyczy finansowania wsparcia militarnego dla Ukrainy. Przypomniał, że Bruksela zamierza w najbliższych latach przekazać Kijowowi 140 mld euro z zamrożonych rosyjskich aktywów, co zdefiniował jako „największy błąd, jaki popełnia (Wspólnota)”. Powtórzył dotychczasowe stanowisko, zgodnie z którym Słowacja będzie wspierać Ukrainę poprzez pomoc humanitarną lub dostawy o charakterze pozamilitarnym, lecz nie zgadza się na użycie zamrożonych środków finansowych Rosji do udzielenia pożyczki Kijowowi.
ETS2 (system handlu uprawnieniami do emisji) to poszerzenie unijnego systemu handlu emisjami CO2, które od roku 2027 ma obejmować sektory budownictwa oraz transportu drogowego. Jego zamiarem jest redukcja emisji gazów cieplarnianych, jednakże dla gospodarstw domowych oznacza to potencjalny wzrost kosztów paliw i ogrzewania. W praktyce, opłata będzie wliczana w ceny paliw kopalnych, takich jak węgiel, gaz ziemny, olej opałowy bądź benzyna.
W miniony czwartek (23 października) kwestię planowanego wprowadzenia ETS2 omówili unijni przywódcy w trakcie szczytu w Brukseli. Premier Donald Tusk poinformował na briefingu w stolicy Belgii, że dzięki m.in. staraniom Polski do konkluzji ze szczytu udało się dodać zapis dotyczący rewizji ETS2. Zaznaczył, że niemal wszyscy unijni liderzy zgodzili się, iż europejska polityka klimatyczna powinna wykazywać większą elastyczność i w większym stopniu koncentrować się na odpowiedzialności za konkurencyjność europejskich gospodarek.
Piotr Górecki (PAP)
ptg/ rtt/ lm/ arch.
