W noc z 25 na 26 października 2025 roku przesuniemy wskazówki zegarów z godziny 3:00 na 2:00. Dla wielu osób to szansa na dodatkową godzinę wypoczynku, lecz dla tych, którzy w tym czasie są w pracy, to dodatkowa godzina obowiązków. Jak prawidłowo uwzględnić zmianę czasu na czas zimowy i czy należą się za nią kompensaty lub nadgodziny? Szczegółowo wyjaśniamy.
W noc z soboty, 25 października, na niedzielę, 26 października 2025 r., dokonamy przejścia z czasu letniego na zimowy, cofając wskazówki zegara z godziny 3:00 na 2:00. Podczas gdy dla większości osób oznacza to możliwość dłuższego wypoczynku, dla pracowników realizujących swoje obowiązki w godzinach nocnych, taka zmiana czasu niesie za sobą konieczność przepracowania dodatkowej godziny. To natomiast wywołuje pytania dotyczące rekompensat finansowych, nadgodzin oraz dodatku za pracę w porze nocnej.
Dodatkowa godzina obowiązków
Kwestia wystąpienia dodatkowej godziny pracy odnosi się jedynie do pracowników wykonujących swoje zadania w porze nocnej, ponieważ to właśnie wtedy ma miejsce cofnięcie wskazówek zegara. Zgodnie z zasadą wynikającą z kodeksu pracy, pracownikowi należy się wynagrodzenie za każdą realnie przepracowaną godzinę. To oznacza, że za noc zmiany czasu, należy również wypłacić wynagrodzenie za tę dodatkową godzinę pracy.
Czy w trakcie zmiany czasu powstają nadgodziny?
To zależy od tego, jaki system czasu pracy obowiązuje danego pracownika. Jeśli na skutek cofnięcia zegara pracownik wykonuje swoje obowiązki godzinę dłużej i tym samym przekroczy dobowy wymiar czasu pracy (przykładowo 8, 12, 16 lub 24 godziny), ta dodatkowa godzina kwalifikuje się jako praca w godzinach nadliczbowych. W takiej sytuacji pracownikowi przysługuje:
- wynagrodzenie za przepracowaną godzinę, oraz
- dodatkowa gratyfikacja za nadgodziny lub ekwiwalent w postaci czasu wolnego.
Jeżeli natomiast przekroczony zostanie przeciętny tygodniowy wymiar czasu pracy, pracodawca jest zobowiązany wypłacić 100 proc. dodatku do wynagrodzenia (chyba że zapewni czas wolny).
Dodatek za pracę w nocy podczas zmiany czasu
Oprócz wynagrodzenia za faktycznie przepracowaną godzinę, pracownik ma prawo również do dodatku za realizację obowiązków w porze nocnej. Zgodnie z regulacjami prawnymi, pora nocna obejmuje 8 godzin w przedziale zazwyczaj pomiędzy godziną 21:00 a 7:00. Konkretne ramy czasowe określa regulamin pracy lub układ zbiorowy obowiązujący w danej firmie.
Regulamin pracy, precyzując prawa i obowiązki pracodawcy oraz pracowników związane z organizacją pracy w zakładzie, powinien określać w szczególności porę nocną" – czytamy w Kodeksie pracy.
To oznacza, że nawet jeżeli pracownik z powodu zmiany czasu, realnie spędzi w pracy 9 godzin, dodatek nocny przysługuje jedynie za 8 godzin, które zostały ustalone jako pora nocna.
Czy to ostatnia zmiana czasu w Polsce?
Z analizy uczonych z Stanford Medicine (USA) wynika, że likwidacja konieczności zmiany czasu dwa razy w ciągu roku i wprowadzenie stałego czasu zimowego mogłoby nieść ze sobą znaczące korzyści dla stanu zdrowia społeczeństwa, w tym zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia udarów mózgu oraz ograniczyć częstotliwość występowania otyłości.
Komisja Europejska zapowiedziała w czwartek przedstawienie nowej propozycji dotyczącej zniesienia sezonowej zmiany czasu. Jak dotąd, państwa członkowskie nie osiągnęły porozumienia, czy trwale zachować czas letni, czy zimowy. Sondaże społeczne, przeprowadzone w 2018 r. przez KE, ujawniły, że generalnie 84 proc. obywateli Europy opowiada się za likwidacją zmiany czasu.
