Premier Republiki Słowackiej, Robert Fico, oznajmił w niedzielę, że państwa Grupy Wyszehradzkiej (V4), w tym Polska, powinny wspólnie wyrazić swój sprzeciw wobec unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji ETS2. Zwrócił się do ministra spraw zagranicznych, Juraja Blanara, z prośbą o skontaktowanie się z Węgrami, które aktualnie sprawują prezydencję w V4, w celu zwołania spotkania premierów w tej kwestii.
Fico przekazał, że pomimo braku rozmów na ten temat z liderem partii ANO, Andrejem Babiszem, który formuje nowy czeski rząd, żywi przekonanie, że ten ostatni poprze takie rozwiązanie. Według Ficy, kiedy w ramach V4 zbiorą się premierzy Słowacji, Polski, Czech i Węgier w składzie Fico – Donald Tusk – Andrej Babisz – Viktor Orban, będą jednomyślni co do kwestii uprawnień do emisji. Szef słowackiego rządu określił system ETS2 mianem „absurdu”. Wyraził również wiarę, że może prowadzić rozmowy na temat ETS2 również z Tuskiem.
Słowacki premier dowodził, że kraje V4, działając zespołowo, zawsze osiągały sukces w UE. Wzmiankował w tym kontekście przykład wspólnej postawy państw V4 w odniesieniu do kwot imigranckich i przymusowego przyjmowania uchodźców.
Szef rządu słowackiego zadeklarował, że jego kraj nie weźmie udziału w jakimkolwiek programie unijnym związanym z finansowaniem pomocy wojskowej dla Ukrainy. Zaznaczył, że Bruksela planuje w niedalekiej przyszłości przekazać Kijowowi 140 mld euro pochodzących z zamrożonych rosyjskich aktywów, co określił jako „największy błąd, jaki popełnia (Wspólnota)”. Ponowił dotychczasowe stanowisko, że Słowacja będzie udzielać Ukrainie wsparcia humanitarnego lub dostaw o charakterze cywilnym, jednak nie zgadza się na wykorzystanie zamrożonych środków finansowych Rosji do udzielenia pożyczki Kijowowi.
ETS2 (system handlu uprawnieniami do emisji) stanowi rozszerzenie unijnego systemu handlu emisjami CO2, które od 2027 roku ma objąć sektory budownictwa oraz transportu drogowego. Jego zamiarem jest redukcja emisji gazów cieplarnianych, ale dla gospodarstw domowych implikuje to potencjalny wzrost wydatków na paliwa i ogrzewanie. W praktyce, opłata będzie wliczana w ceny paliw kopalnych, takich jak węgiel, gaz ziemny, olej opałowy czy benzyna.
W ubiegły czwartek (23 października), temat planowanego wprowadzenia ETS2 był przedmiotem dyskusji unijnych liderów podczas szczytu w Brukseli. Premier Donald Tusk poinformował na konferencji prasowej w stolicy Belgii, że dzięki staraniom Polski, między innymi, udało się włączyć do konkluzji ze szczytu zapis o rewizji ETS2. Zaznaczył, że niemal wszyscy unijni liderzy zgodzili się, że europejska polityka klimatyczna powinna być bardziej elastyczna i w większym stopniu uwzględniać odpowiedzialność za konkurencyjność europejskich gospodarek.
Piotr Górecki (PAP)
ptg/ rtt/ lm/ arch.
