Elixir: Oczekiwanie na przelew.

Czasem środki przesyłane z naszego rachunku docierają do adresata w tym samym dniu, a w innych przypadkach zajmuje to znacznie więcej czasu. Zwłoki w transakcjach nie zdarzają się bez powodu. By ich uniknąć, warto orientować się, o której godzinie w naszym banku kończą się sesje Elixir i z jakim opóźnieniem bank odbiorcy rejestruje na kontach wpływające transfery.

Przeczytaj także

Święta w finansach. Kiedy zlecić przelew, żeby dotarł na czas?

Elixir – za tą tajemniczą nazwą kryje się system obsługujący rozliczenia międzybankowe dla klientów indywidualnych w Polsce. Jest prowadzony nieprzerwanie od 1994 roku przez Krajową Izbę Rozliczeniową SA. Banki nie muszą jednak bazować na „planiezajęć” przygotowanym przez izbę rozliczeniową. Mogą we własnym zakresie ustalać godziny przyjmowania poleceń zapłaty, jak również wpływać na czas rejestracji wpływających wpłat.

Kiedynadejdzie mój przelew? Godziny sesji Elixir w bankach

Zaledwie kilka banków przestrzega dokładnie harmonogramu KIR, w większości czas na składanie dyspozycji jest krótszy (wcześniej niż w KIR kończy się przyjmowanie zleceń), a sesja Elixir przychodząca księgowana jest z ociąganiem. Jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy jest przypuszczalnie cennik systemu Elixir – za dyspozycje złożone wcześniej bank płaci mniej, niż za te składane w ostatniej chwili przed sesją. Wcześniejsze zamknięcie możliwości składania zleceń pozwala także efektywniej zarządzać płynnością banku i przygotować się na konieczność zapewnienia środków na realizowane transakcje.

Zobacz takżeObligacje Skarbowe zamiast lokaty? Przeczytaj jak zrobić pierwszy krok w bezpiecznych inwestycjach

Kulisy sesji Elixir

System operacji międzybankowych przypomina nieco internet, jednak dostępny tylko dla wybranych. Za jego pośrednictwem banki wymieniają się elektronicznymi komunikatami zawierającymi m.in. informacje o zleceniach przelewu, zleceniach zapłaty i płatnościach na rzecz urzędów podatkowych. Jednak inaczej niż w przypadku np. e-maili, gdzie obiektem wymiany jest tylko informacja, tutaj w ruchu muszą być również pieniądze.

Trzy razy w ciągu doby, w dni robocze, izba rozliczeniowa sumuje przychodzące i wychodzące z każdego z banków płatności i ustala tzw. pozycję netto każdego z uczestników. Jest to suma, którą bank powinien przekazać (jeśli suma wychodzących płatności jest wyższa niż przychodzących) albo otrzymać (w odwrotnej sytuacji) od pozostałych banków.

Następnym etapem jest rozliczenie. Banki przekazują sobie wzajemnie pieniądze, korzystając z kont prowadzonych w NBP. Sesja rozliczeniowa to podstawa funkcjonowania systemów rozliczeń międzybankowych, które używają schematu wielostronnej kompensaty zobowiązań (czyli obliczania pozycji netto). Dzięki takiej formule rozliczeń banki nie muszą posiadać dużych rezerw gotówkowych, a rozrachunek jest o wiele prostszy, niż gdyby każdy z banków musiał rozliczać się oddzielnie ze wszystkimi pozostałymi bankami.

Trzy razy na dobę – sesje Elixir

Dla klientów problem zarządzania płynnością finansową banku nie jest najistotniejszy, ale fakt, że system nie działa w czasie rzeczywistym, lecz opiera się o sesje rozliczeniowe, opóźnia przesyłanie pieniędzy. Bankowy obieg krwi ustaje także w weekendy i dni wolne od pracy, co szczególnie dotkliwie odczuwa np. handel internetowy, działający non-stop, bez ograniczeń czasowych. Krajowa Izba Rozliczeniowa ustaliła stały harmonogram trzech sesji – wyjątkiem jest ostatni dzień roboczy w roku, kiedy nie odbywa się sesja wieczorna.

Gdyby banki, przetwarzając realizowane przez klientów transfery, opierały się na powyższym harmonogramie, przewidzenie, kiedy środki znajdą się na koncie odbiorcy nie stanowiłoby problemu. Załóżmy, że o godzinie 10:15 zlecamy w naszym banku przelew. Zostanie on zrealizowany w ramach drugiej sesji Elixir, o 13:30. Do banku odbiorcy dotrze o godzinie 15:00. Wszystkie dyspozycje składane do godziny 16:00 byłyby wykonywane tego samego dnia i środki docierałyby do odbiorcy najpóźniej o 17:30. Po godzinie 16:00 przelew poczekałby do następnego dnia roboczego, a na koncie adresata znalazłby się o godzinie 11:00.

Nie płać w ostatniej chwili

Różnice w podejściu do terminów realizacji zleconych przelewów mogą odbić się na nas, gdy w ostatnim momencie opłacamy rachunek czy ratę kredytu. Zestawienie terminów sesji rozliczeniowych pomoże nam oszacować, czy pieniądze dotrą do odbiorcy na czas. Czasami jednak czas jest nieubłagany – jest za późno, Elixir zakończył swoje działanie. Na szczęście na polskim rynku istnieją inne możliwości, np. BlueCash, ExpressElixir czy SORBNET.

Źródło