Na początek Ukraina, uważana za jeden z najbardziej obiecujących krajów Europy pod względem produkcji biogazu, ma eksportować do miliarda metrów sześciennych biometanu (z przewidywanym znacznie większymi wolumenami do 2050 roku). Polska może stać się odbiorcą tego ukraińskiego gazu, a także kluczowym węzłem tranzytowym dla jego transportu. Biometan jest postrzegany jako realna alternatywa dla paliw kopalnych i potencjalny substytut rosyjskiego gazu ziemnego w przyszłości.
/ 123RF/PICSEL
Polska ma potencjał, aby pełnić rolę węzła tranzytowego dla eksportu biometanu z Ukrainy oraz odbiorcy, jak zauważają eksperci Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK). Do 2030 roku Ukraina ma eksportować około 1 miliarda metrów sześciennych biometanu rocznie, a jej moce produkcyjne mają wzrosnąć do 9,7-21,8 miliarda metrów sześciennych do 2050 roku.
Czy biometan z Ukrainy może zastąpić dawne rosyjskie dostawy gazu ziemnego?
Biometan zyskuje coraz większe uznanie jako alternatywa dla gazu rosyjskiego , która może „częściowo” zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne kontynentu, co podkreślili w swoim komentarzu eksperci Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK).
Reklama
„Ukraina i Polska mają potencjał, by stać się kluczowymi partnerami w realizacji inicjatywy REPowerEU, której jednym z celów jest produkcja 35 miliardów metrów sześciennych biometanu rocznie” – ocenili. Zauważyli, że zapotrzebowanie na paliwa gazowe w UE ma osiągnąć 120 miliardów metrów sześciennych do 2040 roku, nawet w scenariuszu głębokiej dekarbonizacji. „Biometan ma potencjał, by odegrać kluczową rolę w zaspokojeniu tego zapotrzebowania” – podkreślili.
Ukraina może stać się liderem w produkcji biogazu
Dane udostępnione przez ekspertów banku wskazują, że do 2030 roku Ukraina będzie w stanie eksportować około 1 miliarda metrów sześciennych biometanu rocznie , a do 2050 roku jej zdolności produkcyjne mogą wzrosnąć do 9,7–21,8 miliarda metrów sześciennych. „Aby wykorzystać ten potencjał, niezbędne będzie dostosowanie przepisów do prawodawstwa UE i stworzenie sprzyjających warunków inwestycyjnych” – zauważyli eksperci. Dodali, że pomimo istniejących przeszkód regulacyjnych, ukraińskie podmioty planują zwiększyć eksport biometanu do krajów UE, motywowane potrzebą dywersyfikacji bazy klientów, ponieważ krajowa produkcja pozostaje niekonkurencyjna bez wsparcia państwa.
„Jeśli przepisy, regulacje techniczne i procedury celne będą się nadal poprawiać, Polska może stać się nie tylko znaczącym konsumentem, ale także węzłem tranzytowym dla ukraińskiego biometanu trafiającego na rynek europejski” – stwierdzili autorzy komentarza.
Przypomnieli, że podpisane w 2023 roku memorandum o porozumieniu między polskim operatorem Gaz-System a ukraińską GTSOU stworzyło podwaliny pod dalszą modernizację infrastruktury transgranicznej i ujednolicenie standardów technicznych.
Potencjalna współpraca strategiczna Polski i Ukrainy w zakresie produkcji i transportu biometanu
Bank uważa, że współpraca między Ukrainą a Polską jest obiecująca ze względu na uzupełniające się mocne strony obu krajów w sektorze energii odnawialnej. Jak zauważyli eksperci, BGK Polska jest zainteresowany biometanem jako narzędziem dekarbonizacji swojego sektora energetycznego , a bliskość geograficzna Ukrainy, połączona istniejącą infrastrukturą przesyłu gazu, stwarza naturalne możliwości strategicznego aliansu.
Według ekspertów BGK dostęp do rynku europejskiego (głównie niemieckiego) pozytywnie wpływa na strategie biznesowe ukraińskich producentów. Wspomnieli, że kilka firm rozpoczęło już pierwsze dostawy, a rentowność EBITDA szacowana jest na 37–84%, w zależności od skali produkcji i użytych surowców. Autorzy komentarza zwrócili uwagę, że Polska koncentruje się na rozwoju sektora biometanu przy wsparciu państwa. „Pierwsze aukcje mają się rozpocząć w 2026 roku. Propozycje takie jak taryfa gwarantowana i usprawnione procesy regulacyjne mają na celu zapewnienie rentowności na poziomie 50–70%, co pozytywnie wpłynie na krajową produkcję biometanu” – poinformowali. Podkreślili, że chociaż sektor ten w Polsce znajduje się obecnie na wczesnym etapie rozwoju, (z planowaną tylko jedną instalacją pilotażową na 2025 rok), około 30 nowych instalacji jest już w budowie. „Przy optymistycznych prognozach, Polska mogłaby osiągnąć roczną produkcję na poziomie około 5 miliardów metrów sześciennych do 2035 roku” – wskazali eksperci.
Zauważyli jednak, że ze względu na uwarunkowania krajowe, w szczególności rozdrobnienie sektora rolniczego, ograniczony dostęp do infrastruktury i złożone wymogi regulacyjne, projekty rozwoju sieci biometanu prawdopodobnie skupią się na mniejszych instalacjach o mocy około 2 MWh.
„Potencjalnie konkurencyjna podaż z Ukrainy, w połączeniu z dotowanym popytem ze strony Polski, może okazać się kluczowa w zniwelowaniu rozdźwięku między ambicjami UE a jej rzeczywistymi możliwościami” – zauważyli eksperci.
Ich zdaniem bliższa współpraca między Ukrainą, Polską i Unią Europejską nie tylko przyspieszy wzrost gospodarczy, ale także zwiększy bezpieczeństwo energetyczne regionu.
***
Do odtwarzania wideo wymagana jest obsługa języka JavaScript
