Bardzo często w trakcie zawierania umowy przedwstępnej dotyczącej, chociażby zakupu nieruchomości kupujący są zobowiązani do wpłaty określonej sumy w formie zadatku. Co ciekawe, zaliczka to termin, który często jest stosowany zamiennie z zadatkiem. Okazuje się jednak, że te dwa pojęcia różnią się od siebie. Który z nich podlega zwrotowi?
/123RF/PICSEL
Czym jest zaliczka? To co innego niż zadatek
Z pojęciem zaliczki możemy spotkać się między innymi w Kodeksie cywilnym, a konkretnie art. 743, zgodnie z którym: „Jeżeli wykonanie zlecenia wymaga wydatków, dający zlecenie powinien na żądanie przyjmującego udzielić mu odpowiedniej zaliczki”. Często się zdarza, że zaliczka jest mylona z zadatkiem. Te dwa terminy nierzadko są używane zamiennie, a nie powinny.
Zadatek stanowi pewnego rodzaju zabezpieczenie przy zawieraniu umowy przedwstępnej. W art. 394 Kodeksu cywilnego czytamy, że: „W braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej”. Świadczenie może mieć postać pieniężną lub rzeczową. W sytuacji, gdy umowa została wykonana, zadatek zostaje zaliczony na poczet świadczenia strony, która go uiściła (lub zwrócony, jeśli takowe zaliczenie nie jest możliwe). Należy zaznaczyć, że jeżeli z umowy nie wywiązała się strona, która otrzymała zadatek, to wówczas musi ona zwrócić jego dwukrotność.
Reklama
Wnioskując z powyższych informacji – zadatek może nas zabezpieczyć przed zerwaniem lub niedotrzymaniem warunków umowy. A co z zaliczką? Okazuje się, że w przeciwieństwie do zadatku, nie jest ona zabezpieczeniem umowy, a pokryciem przyszłych zobowiązań z niej wynikających. Ściślej mówiąc – stanowi ona zapłatę części ceny, a jej suma zostaje odliczona przy ostatecznej zapłacie wykonawcy umowy. Zaliczkę często traktuje się jako formę rezerwacji danego towaru bądź usługi.
Czy zaliczka jest zwrotna? Ile wynosi?
Zaliczka zawsze ma formę zwrotną. W sytuacji, gdy umowa została pomyślnie sfinalizowana, zaliczkę odlicza się od pozostałej do uregulowania sumy.
Jeśli umowa nie dojdzie do skutku, to zaliczka zostaje w całości zwrócona wpłacającemu. Bez znaczenia jest tutaj to, z czyjej winy transakcja nie została dokonana. Właśnie tym różni się zaliczka od zadatku, który w niektórych sytuacjach (jak na przykład niedopełnienie warunków umowy przez kupującego) można zatrzymać.
Warto wiedzieć, że podobnie jak w przypadku zadatku, wysokość kwoty zaliczki nie jest uregulowana przepisami. Jednak najczęściej w sytuacji zawierania umowy przedwstępnej kupna-sprzedaży nieruchomości czy samochodu jest to około 10 procent wartości umowy. Zdarza się, że strony umowy ustalają wyższe kwoty zaliczki bądź zadatku, które wynoszą na przykład 15-20 procent.
