Emerytura z zagranicy staje się coraz istotniejszym elementem dochodów osób, które spędziły część swojej kariery zawodowej poza Polską. Z możliwością otrzymywania świadczeń z różnych państw wiążą się jednak złożone kwestie prawne. Zależnie od kraju, różnice mogą dotyczyć minimalnego wieku emerytalnego, wymaganego stażu pracy, czy też sposobu wnioskowania o świadczenie. Jak wypłacana jest emerytura z Niemiec i innych krajów? Czy można łączyć emeryturę otrzymywaną z ZUS z emeryturą z innego państwa? Podpowiadamy.
/Canva Pro /
Czy można łączyć emeryturę z kilku krajów?
W świecie zglobalizowanej gospodarki praca poza granicami własnego kraju staje się dla wielu osób normą. Dla tych, którzy spędzili lata swojej kariery zawodowej, pracując w różnych państwach Unii Europejskiej oraz Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), perspektywa otrzymywania wielokrotnych emerytur może wydawać się szczególnie zachęcająca. Podstawą prawną jest w tym wypadku Rozporządzenie UE w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego z dnia 29 kwietnia 2004 r. Przepisy unijne ułatwiają proces ubiegania się o świadczenia emerytalne z kilku państw, pod warunkiem spełnienia określonych wymogów w każdym z nich.
Reklama
Zasadniczo systemy emerytalne w poszczególnych krajach UE i EFTA są niezależne, co oznacza, że warunki nabywania prawa do emerytury mogą się znacznie różnić. Na przykład osoby pracujące w Niemczech (wiek emerytalny 67 lat) będą musiały poczekać na swoją emeryturę nieco dłużej, niż osoby pracujące tylko w Polsce (wiek emerytalny 65 lat dla mężczyzn i 60 dla kobiet). Niemniej jednak przepisy unijne zapewniają, że okresy ubezpieczenia w różnych państwach są sumowane, co ułatwia osiągnięcie minimalnego stażu pracy wymaganego do uzyskania prawa do emerytury. Ponadto unijne przepisy określają, że koordynacją wypłaty emerytur zajmuje się lokalny organ administracji. Oznacza to, że przyszli emeryci muszą złożyć wniosek o wypłatę świadczenia tylko w kraju, w którym aktualnie zamieszkują.
Sytuacja różni się w przypadku osób pracujących poza UE. Tutaj obowiązują poszczególne umowy między Polską a innymi państwami. Kwestie emerytalne są najczęściej fragmentem umów mających na celu unikanie podwójnego opodatkowania. Jednak łączenie zagranicznej emerytury z emeryturą wypłacaną przez ZUS wciąż jest możliwe.
W tym wypadku zagraniczny organ emerytalny dokonuje wypłaty świadczeń bezpośrednio na wskazane konto emeryta, co jest wygodne dla osób, które postanowiły zamieszkać w innym państwie po zakończeniu kariery zawodowej. Taki mechanizm płatności ułatwia życie seniorom, eliminując potrzebę posiadania konta bankowego w kraju, w którym już nie mieszkają. Dzięki temu emerytura z każdego kraju, w którym pracowano, staje się dostępna bez względu na obecne miejsce zamieszkania, co stanowi istotne ułatwienie w zarządzaniu finansami w późniejszych latach życia.
Przeczytaj też: 14. emerytura 2024. Ile wyniesie świadczenie w tym roku?
Praca w Niemczech i innych krajach UE a polska emerytura
W przypadku Polski i Niemiec, jak również innych krajów UE, Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpatruje okresy ubezpieczenia zagranicznego jako dodatek do krajowego stażu pracy. Nie trzeba składać wniosków o emeryturę we wszystkich krajach, w których pracowaliśmy. To oznacza, że osoby, które pracowały w różnych krajach, mogą liczyć na korzystniejsze warunki emerytalne.
Procedury te są zgodne z unijną zasadą koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, która gwarantuje, że żaden okres pracy nie zostanie „stracony” dla celów emerytalnych. Dzięki temu emerytura, którą otrzyma pracownik, może być kombinacją świadczeń z każdego kraju, w którym były opłacane składki ubezpieczeniowe.
Otrzymywanie emerytury z Niemiec wymaga spełnienia określonych warunków, takich jak minimalny okres pracy i opłacania składek (co najmniej 5 lat), a także osiągnięcie wieku emerytalnego (67 lat). Procedura aplikacyjna jest uproszczona i możliwa do przeprowadzenia online, co jest wygodne dla osób, które powróciły do Polski lub zamieszkują inne kraje. Podobne zasady dotyczą świadczeń w innych krajach UE, gdzie każde państwo ma swoje specyficzne wymogi i procedury dotyczące emerytur, ale wspólnym mianownikiem jest możliwość sumowania okresów ubezpieczenia w ramach unijnej koordynacji.
Z kolei przykładem państwa, które nie należy do UE, ale podlega tym samym przepisom, jest Norwegia. Obowiązujący tam system emerytalny zapewnia świadczenia po osiągnięciu wieku 67 lat dla osób, które przepracowały w kraju co najmniej pięć lat. Istnieje również możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę, począwszy od 62 roku życia, jednak wymaga to co najmniej 40 lat stażu pracy w Norwegii. Dla osób, które zamierzają wrócić do Polski, ważne jest świadome zarządzanie okresami zatrudnienia oraz dokładne planowanie procesu aplikacyjnego, aby maksymalizować korzyści wynikające z norweskiego systemu emerytalnego.
Przeczytaj też: Czy można dostać emeryturę bez lat pracy? Z tych świadczeń możesz skorzystać
Czy praca poza UE liczy się do emerytury?
Praca poza granicami Unii Europejskiej może budzić pytania dotyczące jej wpływu na przyszłe świadczenia emerytalne, zwłaszcza w kontekście osób, które planują powrót do Polski. Mechanizmy zabezpieczenia społecznego i ubezpieczeniowego w krajach poza UE mogą znacząco różnić się od tych obowiązujących w państwach członkowskich Unii Europejskiej i EFTA. Dla Polaków pracujących na przykład w Stanach Zjednoczonych lub Kanadzie ważne jest zrozumienie, jak okresy zatrudnienia w tych krajach przekładają się na emeryturę w Polsce i czy istnieją umowy dwustronne, które umożliwiają sumowanie lat pracy do celów emerytalnych.
Polska i USA mają podpisaną umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, która wpływa również na kwestie emerytur i świadczeń społecznych. Dzięki niej Polacy, którzy pracowali w USA, mogą otrzymywać amerykańskie świadczenia emerytalne bezpośrednio do Polski.
Emerytura z systemu Social Security w Stanach Zjednoczonych jest fundamentem zabezpieczenia społecznego amerykańskich pracowników, oferując świadczenia emerytalne, które są proporcjonalne do zarobków i okresu opłacania składek ubezpieczeniowych. Aby kwalifikować się do pełnej emerytury, pracownicy muszą osiągnąć określony wiek emerytalny, który zależy od roku urodzenia, oraz zgromadzić wystarczającą liczbę „punktów” kredytowych, zazwyczaj wymaganych jest 40 punktów, co odpowiada 10 latom pracy. Istotne jest, że emerytura Social Security może być wypłacana poza granicami USA, w tym również do Polski.
Emerytura z Kanady stanowi istotny element systemu zabezpieczenia społecznego tego kraju, obejmując zarówno Canada Pension Plan (CPP), jak i Old Age Security (OAS). CPP jest programem ubezpieczeń społecznych, który wymaga od uczestników dokonywania wpłat przez cały okres ich życia zawodowego, oferując w zamian świadczenia emerytalne proporcjonalne do wpłaconych składek. Aby kwalifikować się do otrzymania CPP, konieczne jest osiągnięcie wieku 60 lat oraz dokonanie co najmniej jednej ważnej wpłaty. Z kolei OAS, będący powszechnym świadczeniem socjalnym, przysługuje wszystkim mieszkańcom Kanady, którzy osiągnęli wiek 65 lat, niezależnie od historii zatrudnienia.
Dla osób pracujących poza UE kluczowe jest zrozumienie, że proces aplikowania o emeryturę może wymagać dodatkowych formalności, takich jak zgromadzenie i przekazanie odpowiednich dokumentów do instytucji ubezpieczeniowych zarówno w kraju pracy, jak i w Polsce. Pomimo tych wyzwań, dzięki istniejącym umowom dwustronnym i regulacjom, praca poza UE nadal może być korzystna dla przyszłych emerytów, pod warunkiem świadomego planowania i przygotowania do procesu ubiegania się o świadczenia.
Przeczytaj też:
Emerytura dla roczników 1949-1968. Bez tego dokumentu jej nie wypłacą
Ile wynosi 13. emerytura w 2024? Na tyle pieniędzy mogą liczyć seniorzy
13. emerytura dwa razy dla jednego seniora. ZUS zabrał głos
