0:21 Ta ilustracja przedstawia gigantyczną asteroidę, która uderzyła w Marsa 4,5 miliarda lat temu. Katastrofalne uderzenie, takie jak to, mogło spowodować powstanie skupisk gruzu, które obecnie leżą rozrzucone po całym płaszczu Marsa. NASA/JPL-Caltech
Astronomowie być może odkryli, skąd pochodzą tajemnicze obiekty osadzone w płaszczu Marsa.
Tajemnicze bryły przetrwały miliardy lat pod jednopłytową skorupą w płaszczu Czerwonej Planety, rozległej warstwie położonej między skorupą a jądrem, zgodnie z badaniem opublikowanym w czasopiśmie „Science”. Naukowcy przypuszczają, że zamrożone bryły mogą pochodzić z początków Układu Słonecznego.
Lądownik InSight NASA – pierwszy robotyczny sonda kosmiczna, który dogłębnie zbadał skorupę, płaszcz i jądro Marsa – monitorował drgania wywołane przez „trzęsienia Marsa” w nieruchomych wnętrzach planety. Podczas misji sonda odkryła nigdy wcześniej niewidziane bryły w płaszczu Marsa.
„Nigdy wcześniej nie widzieliśmy wnętrza planety z tak dużą szczegółowością i wyrazistością” – powiedział w oświadczeniu Constantinos Charalambous, naukowiec z Imperial College London i główny autor badania. „Widzimy płaszcz usiany starożytnymi fragmentami”.
Ilustracja przedstawia przekrój współczesnego wnętrza Marsa. Meteor uderza w jedną stronę powierzchni planety, wytwarzając fale sejsmiczne wykrywane przez sondę InSight NASA. NASA/JPL-Caltech
Według artykułu „nieuporządkowane” części płaszcza Marsa – gdzie plamy znajdują się na różnych głębokościach płaszcza – najprawdopodobniej powstały w wyniku dawnych uderzeń i chaotycznej konwekcji we wczesnej historii Marsa.
Naukowcy, którzy zidentyfikowali dziesiątki brył, twierdzą, że te gigantyczne bryły najprawdopodobniej powstały w wyniku zderzenia z Marsem gigantycznych asteroid lub innych obiektów skalistych na początku istnienia Układu Słonecznego.
Według NASA, w momencie uderzenia uwolniona została energia wystarczająca do stopienia rozległych obszarów wczesnej skorupy i płaszcza, tworząc ogromne oceany magmy, a jednocześnie do wnętrza planety wtłoczone zostały fragmenty gruzu.
Charalambous porównał ten wzór do rozbitego szkła, składającego się z kilku dużych odłamków i wielu mniejszych fragmentów.
Ilustracja przedstawiająca ewolucję Marsa od wczesnego, gigantycznego uderzenia do czasów współczesnych. Ilustracja autorstwa @vadimsadovski
Niektóre z potencjalnych struktur miały średnicę do 4 km. Te gigantyczne skupiska są rozrzucone po całym płaszczu, składającym się z 1545 km gorącej, litej skały, twierdzą naukowcy.
Lądownik InSight przestał zbierać dane w 2022 roku, gdy pył z Czerwonej Planety zablokował jego panele słoneczne. Według NASA, podczas misji InSight zebrał dane o 1319 trzęsieniach ziemi na Marsie.
„Wiedzieliśmy, że Mars jest kapsułą czasu przechowującą zapisy jego wczesnego powstawania, ale nie przewidywaliśmy, że będziemy w stanie zobaczyć go tak wyraźnie za pomocą sondy InSight” – powiedział w oświadczeniu Tom Pike, naukowiec z Imperial College London i współautor badania.
Ta ilustracja przedstawia gigantyczną asteroidę uderzającą w Marsa 4,5 miliarda lat temu. Katastrofalne uderzenie, takie jak to, mogło spowodować powstanie skupisk gruzu, które obecnie leżą rozrzucone po całym płaszczu Marsa. NASA/JPL-Caltech
Odkrycia rzucają światło na geologiczną historię Marsa i oferują cenne informacje na temat ewolucji planet skalistych w całym Układzie Słonecznym. Ponadto, odkrycie to ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia możliwości zamieszkania planet skalistych, twierdzą naukowcy.
Na Ziemi aktywna tektonika płyt nieustannie miesza płaszcz, co utrudnia dostęp do wczesnych zapisów geologicznych. Jednak płaszcz Marsa ulega znacznie mniejszemu mieszaniu, ponieważ znajduje się pod powierzchnią pojedynczej płyty, co pozwala zachować kluczowe dowody na temat pochodzenia i ewolucji planety, jak wynika z publikacji.
„Ich przetrwanie do dziś świadczy o tym, że płaszcz Marsa ewoluował powoli przez miliardy lat” – powiedział Charalambous. „Na Ziemi takie struktury mogły zostać w dużej mierze zatarte”.
Sourse: abcnews.go.com
