W środę Sejm zatwierdził poprawki Senatu do ustawy o porozumieniach i układach zbiorowych pracy. Zadaniem regulacji jest usprawnienie procedur zawierania układów i porozumień, a także ich popularyzacja. Teraz ustawa zostanie przekazana prezydentowi.
Poprawki, które przedstawił Senat, posiadają charakter legislacyjny. Sejmowa Komisja Polityki Społecznej i Rodziny wcześniej zarekomendowała ich zaakceptowanie.
Układy zbiorowe pracy stanowią formę umów społecznych. Są one zawierane podczas negocjacji między pracodawcą a pracownikami, których reprezentują związki zawodowe. Można w nich ustalić np. warunki pracy, które różnią się od tych zawartych w Kodeksie pracy. Może to dotyczyć m.in. łączenia obowiązków zawodowych z życiem osobistym, wdrażania innowacyjnych technologii, wspierania równości płci, zwalczania mobbingu czy dbania o zdrowie psychiczne w miejscu pracy.
Ustawa, która została opracowana w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, dopasowuje polskie prawo do dyrektywy unijnej dotyczącej adekwatnych minimalnych wynagrodzeń w Unii Europejskiej.
Unijne regulacje zobowiązują każde państwo członkowskie, w którym wskaźnik objęcia rokowaniami zbiorowymi jest niższy niż 80%, do stworzenia ram warunków sprzyjających rokowaniom zbiorowym za pomocą ustawy, a także opracowania planu działań na rzecz promowania rokowań zbiorowych.
Zgodnie z ustawą, partnerzy społeczni zyskają możliwość współdecydowania o zakresie, w jakim układ zbiorowy pracy może regulować warunki pracy w sposób odmienny niż przepisy ustawowe. Zachowana zostanie tak zwana zasada korzystności. Oznacza ona, że ustalenia nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż to wynika z prawa pracy. Zaproponowano, w formie otwartego katalogu, aby w ramach układów określane były kwestie odnoszące się np. do przeciwdziałania mobbingowi, równowagi między życiem zawodowym a osobistym, bezpieczeństwa i higieny pracy, podnoszenia kompetencji zawodowych i urlopów szkoleniowych, jak również zarządzania wiekiem i aktywnego starzenia się.
Nowe regulacje mają także charakter deregulacyjny. Ich intencją jest uproszczenie procedury zawierania i rejestracji układów zbiorowych pracy, co ma skutkować ich promocją i rozwojem.
Zgłoszenie układu do Krajowej Ewidencji Układów Zbiorowych Pracy będzie realizowane za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. W ewidencji rejestrowane będą także porozumienia zbiorowe zawarte przez co najmniej dwóch pracodawców. W takiej sytuacji zgłoszenia dokonuje jeden z nich lub organizacja pracodawców.
Regulacja uwzględnia również opcję mediacji w sytuacji sporu. Mediator miałby zapewnić obiektywizm oraz wsparcie w osiągnięciu rozwiązań satysfakcjonujących obie strony.
Okres obowiązywania układu zbiorowego ma cechować się elastycznością. Oznacza to, że strony prowadzące rozmowy będą mogły wybrać zawarcie układu na czas określony z możliwością przedłużenia jego trwania. Dopuszczalne będzie także zawarcie układu na czas nieokreślony.
Planuje się, że nowe przepisy wejdą w życie po upływie 14 dni od ich publikacji w Dzienniku Ustaw. (PAP)
kblu/ joz/
