80% polskich przedsiębiorstw zamierza przeznaczyć więcej środków na nowatorstwo w roku 2026 – tak wynika z raportu "Międzynarodowy Barometr Innowacji 2026" autorstwa firmy Ayming. Zaznaczono, że większość firm planuje powiększyć wydatki, których przeciętny poziom (około 7% wpływów) jest zbliżony do ujęcia światowego.
Oznajmiono, że na rok 2026 polskie przedsiębiorstwa deklarują zauważalny przyrost nakładów na innowacje – 80% zamierza powiększyć budżety (w tym 25% w sposób znaczący), a 18% utrzymać dotychczasowy poziom. Jest to niemal identyczna proporcja, jak w globalnym ujęciu.
W rankingu priorytetów biznesowych innowacje w Polsce plasują się na drugim miejscu (34%), co jest zgodne z globalnym trendem – również tam zajmują ex aequo 2. lokatę razem ze wzrostem udziału w rynku, ustępując jedynie efektywności operacyjnej, która wciąż pozostaje liderem.
Zaznaczono, że w naszym kraju nie występuje jeden dominujący pułap inwestycji – firmy zgłaszają bardzo zróżnicowane wartości budżetów, a najczęściej wymienianą wartością jest 5% (24%), a tuż za nią 10% (20%), typowe dla organizacji ukierunkowanych na dynamiczny rozwój. Średnia oscyluje na poziomie ok. 7%.
W ujęciu globalnym sytuacja prezentuje się bardzo podobnie – średnia wartość nakładów wynosi 6,7%, co oznacza, że polskie przedsiębiorstwa nie odbiegają pod względem intensywności inwestycyjnej od międzynarodowych rywali.
"Mimo że polskie firmy deklarują obecnie nakłady na innowacje zbliżone do globalnej średniej w ujęciu procentowym, samo porównanie udziału w dochodach to za mało, aby mówić o równych szansach rozwoju. Punkt odniesienia – czyli sam rozmiar tych przychodów – pozostaje nieporównywalny z największymi gospodarkami. Najlepiej unaoczni to fakt, że w 2023 roku łączne wydatki sektora prywatnego na działalność B+R (BERD) wyniosły w Polsce około 34,3 mld zł, podczas gdy w Wielkiej Brytanii była to kwota blisko 250 mld zł" – rzekł cytowany w informacji prasowej Piotr Frankowski, dyrektor zarządzający Ayming Polska.
"Z tego względu sam udział inwestycji w przychodach nie odzwierciedla jeszcze zdolności firm do realizacji zaawansowanych projektów innowacyjnych, zwłaszcza tych wymagających większego kapitału, dłuższego okresu realizacji lub zespołów eksperckich. Jeżeli polskie firmy chcą realnie dorównywać większym podmiotom pod względem wartości nominalnej inwestycji, muszą łączyć zasoby własne z preferencjami podatkowymi i dobrze dobranymi programami dotacyjnymi, ponieważ tylko taka kombinacja daje szansę na zwiększenie skali działań" – dodał.
Jak wskazano w raporcie, większość rodzimych firm podchodzi do innowacji w sposób usystematyzowany – 84% deklaruje posiadanie strategii i mapy drogowej dedykowanej temu obszarowi. To wynik nieco wyższy niż średnia światowa (82%), co sugeruje, że w kwestii planowania Polska znajduje się na porównywalnym, a niekiedy bardziej zaawansowanym poziomie niż inne rynki.
Zauważono jednak, że różnica pojawia się w perspektywie planowania: dokładną, długoterminową strategię (np. na 10 lat) posiada 41% firm w Polsce, w porównaniu do 44% globalnie. Krajowe organizacje częściej wybierają rozwiązania krótsze i bardziej taktyczne – 43% zaznacza, że ich strategia ma formę mniej złożonej mapy drogowej.
Wśród barier wewnętrznych, które najczęściej utrudniają polskim firmom wdrażanie strategii innowacyjnych, na czoło wysuwają się aspekty organizacyjne i finansowe. Firmy najczęściej wskazują:
- niesprawny proces i biurokrację (39%),
- brak dostępnych kompetencji lub talentów (37%)
- niestabilność budżetu B+R (36%).
Ta ostatnia przeszkoda – wraz z niedostatkiem zasobów finansowych (32%) – pokazuje, że nawet przy wzrastającym optymizmie inwestycyjnym wiele organizacji nadal nie dysponuje przewidywalnym zapleczem do prowadzenia projektów rozwojowych w sposób ciągły.
Podkreślono, że to utrudnia planowanie, wydłuża cykle wdrożeniowe i podnosi podatność na presję krótkoterminowych rezultatów, którą jako barierę wskazało 35% firm. Wspólnym elementem wielu z tych wyzwań jest brak stabilności – zarówno finansowej, jak i decyzyjnej – która utrudnia firmom przekształcanie ambitnych planów innowacyjnych w konkretne wyniki.
Niedobór talentów jest przeszkodą wysoko pozycjonowaną także w ujęciu globalnym – wskazało ją 44% firm biorących udział w badaniu. W przypadku firm z zagranicy silniej uwypuklane są natomiast przeszkody, takie jak krótkoterminowe myślenie czy niedostateczne wsparcie ze strony kierownictwa.
W roku 2025, jako źródła finansowania innowacji w polskich firmach najczęściej wykorzystywane były dotacje (51%), zdecydowanie górując nad zasobami własnymi (35%), finansowaniem kapitałowym (34%), ulgą B+R (28%), finansowaniem dłużnym (22%) i crowdfundingiem (15%).
Odnosząc się do dotacji, największą popularnością cieszą się programy krajowe – wskazuje je 73% organizacji. Na kolejnych miejscach znajdują się granty międzynarodowe (41%) oraz regionalne (22%).
Na świecie firmy częściej sięgają po samofinansowanie (48%) i equity (40%), a granty są mniej powszechne (38%).
W naszym kraju, na szczycie priorytetów innowacyjnych znajduje się wdrażanie nowych narzędzi i technologii (41%), następnie badanie i zrozumienie potrzeb klientów (37%) oraz optymalizacja operacji i usprawnienie procesów (35%). Wprowadzenie sztucznej inteligencji zaznaczyło 30% firm, co plasuje ten obszar dopiero na czwartej pozycji. W odniesieniu do wyników globalnych układ jest inny: to właśnie AI dominuje jako priorytet, wyprzedzając wprowadzanie nowych technologii i usprawnienia operacyjne.
Raport "Międzynarodowy Barometr Innowacji 2026" to 7. odsłona globalnego badania Ayming, opartego na analizie trendów w dziedzinie badań i rozwoju. W czerwcu 2025 roku przeprowadzono ankietę wśród 850 przedstawicieli wyższej kadry zarządzającej – dyrektorów ds. badań, rozwoju i innowacji, CFO, CEO oraz CTO – pochodzących z 17 krajów. Dla Polski grupa respondentów liczyła 200 osób, obejmując przedstawicieli firm o różnej wielkości. (PAP Biznes)
alk/ asa/
