Zasiłki pogrzebowe będą przyznawane szybciej, a procedury ich wypłaty zostaną usprawnione. Komisje parlamentarne zatwierdziły projekty ustaw deregulacyjnych.
/ 123RF/PICSEL
W poniedziałek komisje sejmowe zatwierdziły dwa projekty ustaw deregulacyjnych zaproponowane przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Jeden z nich przewiduje, że ocena prawa do zasiłku pogrzebowego i jego wysokości zasadniczo nie będzie wymagała decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).
Łatwiej będzie uzyskać zasiłek pogrzebowy. Komisje parlamentarne opowiadają się za deregulacją.
Projekty ustaw zostały rozpatrzone na wspólnym posiedzeniu Komisji Deregulacji oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Pierwszy z nich modyfikuje ustawę o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
– Istotą tego projektu, mającego charakter deregulacyjny, jest przyspieszenie i uproszczenie procedur przyznawania i wypłacania zasiłków pogrzebowych , a w związku z tym nowelizacja przepisów dotyczących świadczeń emerytalno-rentowych z tytułu zasiłków pogrzebowych – podkreślił Sebastian Gajewski, wiceminister w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Reklama
Proponowana zmiana polega na wprowadzeniu przepisu stwierdzającego, że – co do zasady – ustalenie prawa do zasiłku pogrzebowego i jego wysokości nie będzie wymagało oficjalnej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).
Istnieją dwa wyjątki. Pierwszy dotyczy kosztów pogrzebu poniesionych przez wiele osób lub podmiotów (pracodawcę, instytucję pomocy społecznej, gminę, powiat, osobę prawną kościoła lub związek wyznaniowy), co oznacza, że zasiłek pogrzebowy jest dzielony między te osoby lub podmioty.
W drugim przypadku należy podjąć decyzję, czy koszty pogrzebu pokrywa ktoś inny niż członek rodziny, pracodawca, instytucja pomocy społecznej, gmina, powiat, osoba prawna kościoła lub związku wyznaniowego, czyli kiedy zasiłek pogrzebowy ma zostać przyznany zgodnie z udokumentowanymi kosztami pogrzebu (obecnie nie przekracza on 4 tys. zł, a od 2026 r. wzrośnie do 7 tys. zł).
ZUS będzie decydował o zasiłku pogrzebowym w określonych przypadkach
ZUS wyda jednak decyzję potwierdzającą prawo do zasiłku pogrzebowego, jeżeli koszty pogrzebu pokryła osoba niespokrewniona ze zmarłym lub inny podmiot albo jeżeli zasiłek pogrzebowy przysługuje w związku z poniesionymi kosztami pogrzebu, a nie w formie ryczałtu.
Ustawa wprowadza również przepis umożliwiający składanie wniosków o zasiłek pogrzebowy bezpośrednio do organu emerytalnego lub za pośrednictwem zakładu pogrzebowego. Jak już wspomniano, doprecyzuje to procedury pośrednictwa zakładów pogrzebowych w ubieganiu się o zasiłek pogrzebowy.
Ponadto projekt ustawy skraca termin wypłaty zasiłku pogrzebowego. Ustanowiono zasadę, że decyzja o prawie do zasiłku pogrzebowego zostanie wydana w ciągu 14 dni od dnia wyjaśnienia wszystkich warunków niezbędnych do jej wydania.
Poprawki przyjęte przez komisję mają głównie charakter redakcyjny. Przyjęto również poprawkę zmieniającą datę wejścia ustawy w życie – zamiast 14 dni od daty jej ogłoszenia, wejdzie ona w życie 1 stycznia 2026 r.
Zasiłek pogrzebowy wzrasta do 7000 zł
Od 1 stycznia 2026 roku zasiłek pogrzebowy wzrośnie z 4000 zł do 7000 zł . Nowelizacja ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych została przygotowana przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej i podpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę na początku czerwca.
Druga inicjatywa deregulacyjna modyfikuje ustawę o systemie ubezpieczeń społecznych.
Nowelizacja ustawy o ubezpieczeniach społecznych
Wiceminister Gajewski wyjaśnił, że sednem projektu jest poszerzenie listy podmiotów, którym ZUS udostępnia bezpłatnie dane z kont płatników składek. Udostępnienie danych będzie miało charakter jednorazowy i będzie uzależnione od zgody płatnika.
– Taka regulacja jest kluczowa, gdyż informacje zawarte na kontach płatników składek (…) stanowią tajemnicę prawnie chronioną, dlatego każdy przypadek, w którym ZUS może lub powinien przekazać dane z kont płatników składek innym podmiotom, musi być wyraźnie wskazany w ustawie – zaznaczył.
Obecnie – jak podkreślił – ZUS udostępnia dane m.in. sądom, prokuraturom, organom podatkowym, Państwowej Inspekcji Pracy, policji, Straży Granicznej, Służbie Więziennej, komornikom, ośrodkom pomocy społecznej, a także Ministrowi Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Projekt ustawy dodaje dwie dodatkowe grupy podmiotów, którym ZUS będzie mógł bezpłatnie udostępniać dane. Pierwsza grupa obejmuje banki, instytucje finansowe, instytucje kredytowe i instytucje pożyczkowe. „ZUS będzie mógł udostępniać tym podmiotom dane o płatniku składek w związku z realizacją wniosku płatnika składek o pożyczkę, kredyt lub inną usługę świadczoną na podstawie prawa bankowego” – wyjaśnił Gajewski.
Drugą grupę stanowić będą osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, będące przedsiębiorcami. „Ta grupa będzie mogła uzyskać dostęp do danych z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) dotyczących płatnika składek w zakresie niezbędnym do weryfikacji jego sytuacji finansowej i ekonomicznej” – dodał.
Gajewski wyjaśnił, że udostępnione dane będą dotyczyły identyfikacji osoby wpłacającej składki, okresu rozliczeniowego, a przede wszystkim statusu
