Smog stanowi problem, który wpływa nie tylko na nasze zdrowie, ale także na stan techniczny i estetykę budynków. Zanieczyszczenia unoszące się w powietrzu osiadają na elewacjach, co sprawia, że nawet najpiękniejsza fasada może stracić swój urok, a jej renowacja staje się kosztowna i czasochłonna. Warto pamiętać, że właściwie dobrane materiały wykończeniowe mogą znacząco zwiększyć poziom ochrony budynku przed zabrudzeniami, co w efekcie zapewni mu atrakcyjny wygląd przez wiele lat.
Smog – cichy wróg polskich miast
W Polsce problem smogu jest bardzo poważny. Zgodnie z raportem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2018 roku, aż 33 z 50 najbardziej zanieczyszczonych miast na świecie znajduje się w naszym kraju. To właśnie tam normy dotyczące stężenia szkodliwych substancji w powietrzu są często – zwłaszcza w sezonie grzewczym – wielokrotnie przekraczane, co jest w dużej mierze spowodowane wysokim poziomem smogu. Problem ten występuje również w wielu innych miastach oraz na terenach wiejskich. Nie pozostaje to bez wpływu na nasze zdrowie – smog wywołuje problemy z układem oddechowym, takie jak kaszel, astma czy przewlekła obturacyjna choroba płuc, a także osłabia odporność, zwiększa ryzyko uszkodzeń układu nerwowego oraz chorób sercowo-naczyniowych i nowotworów.
To zjawisko w postaci nisko unoszących się pyłów nasila się przy bezwietrznej pogodzie, zwłaszcza w okresie grzewczym. Wysokie stężenie smogu w Polsce wynika nie tylko z ruchu samochodowego i przemysłu węglowego, ale przede wszystkim z emisji pochodzącej z domowych systemów grzewczych. Aż 7 na 10 polskich gospodarstw korzysta z ogrzewania węglowego, a w wielu z nich niskiej jakości paliwo wciąż spala się w przestarzałych piecach. Zjawisko to jest trudne do kontrolowania, podobnie jak nielegalne spalanie odpadów w domowych kotłach. Powstałe w rezultacie zanieczyszczenia są emitowane do atmosfery na niewielką wysokość (do 40 m), co powoduje ich utrzymywanie się blisko ziemi.
Zanieczyszczone powietrze to zabrudzone fasady
O smogu najczęściej mówi się w kontekście jego szkodliwości dla środowiska i zdrowia. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że przyczynia się on także do przyspieszonego starzenia się budynków, obniżając ich estetykę i trwałość – szczególnie w miastach, gdzie jego stężenie jest najwyższe. Zawieszona w powietrzu mgła z zanieczyszczeniami składa się m.in. z pyłów, takich jak PM2,5 i PM10, które w wyniku naturalnych ruchów powietrza przenikają w głąb elewacji. Sprawia to, że fasady, które jeszcze niedawno zachwycały swoim wyglądem, po kilku latach mogą stać się szare i brudne. Zjawisko to występuje na fasadach w każdym kolorze, jednak jest najbardziej zauważalne na jasnych powierzchniach. Dodatkowo, pod wpływem smogu elewacja staje się bardziej podatna na wilgoć, co z czasem może prowadzić do poważnych uszkodzeń, takich jak pęknięcia czy korozja, zwiększając potrzebę kosztownych zabiegów konserwacyjnych.
Jak sobie z tym radzić?
Aby zminimalizować negatywny wpływ smogu na elewację, kluczowe jest dobranie odpowiednich materiałów wykończeniowych. Jednym z podstawowych kroków jest wybór odpowiednich tynków i farb, które sprawią, że powierzchnie staną się odporne na zabrudzenia oraz zanieczyszczenia (w tym te smogowe) oraz na porażenie biologiczne. Do zabezpieczania fasad szczególnie polecane są tynki o zaawansowanej formule, takie jak Baumit CrystalTop. Tynk ten powoduje, że pokryta nim elewacja staje się mniej podatna na osadzanie się kurzu czy smogu oraz łatwiejsza do utrzymania w czystości. Z kolei dedykowany mu Baumit CrystalActivator (jako warstwa gruntująca) aktywuje proces łączenia i krystalizacji powierzchni tynku. Zastosowanie takiego kompleksowego zestawu gwarantuje efekt fasady odpornej na smog oraz wszelkie inne zanieczyszczenia – w rezultacie fasada budynku pozostaje czysta przez dłuższy czas.
Dodatkowo, warto zainwestować w elewację, która będzie „oddychać”. Tynki o wysokiej dyfuzyjności pary wodnej umożliwiają naturalną wentylację ścian, co zapobiega nadmiernemu gromadzeniu się wilgoci, a także sprzyja długowieczności całej fasady. Istotną cechą jest także odporność na zmienne warunki atmosferyczne. Materiały tego rodzaju często ulegają uplastycznieniu pod wpływem wysokich temperatur, dlatego warto wybierać produkty, które charakteryzują się wysoką wytrzymałością. Takie właściwości posiada m.in. wspomniany tynk marki Baumit.
Inwestycja na lata
Zabezpieczenie fasady przed smogiem to inwestycja w jej długotrwały wygląd, co ma szczególne znaczenie w warunkach intensyw
