Według danych Narodowego Banku Polskiego inflacja bazowa, która nie uwzględnia cen żywności i energii, wzrosła w listopadzie 2024 roku do 4,3 proc. w ujęciu rocznym. Jest to poziom wyższy o 0,2 punktu procentowego w porównaniu z poprzednim miesiącem. Jednocześnie wskaźnik inflacji CPI ukształtował się na poziomie 4,7 proc. rok do roku.
Adam Glapiński (Flickr, NBP)
Narodowy Bank Polski opublikował najnowsze dane dotyczące różnych miar inflacji bazowej. Po wyłączeniu cen administrowanych, które podlegają kontroli państwa, wskaźnik inflacji obniżył się do 3,2 proc. w relacji rok do roku, podczas gdy w październiku wynosił 3,5 proc.
W przypadku miary inflacji bazowej, która nie uwzględnia cen najbardziej zmiennych, wskaźnik utrzymał się na tym samym poziomie co miesiąc wcześniej i wyniósł 5,3 proc. rok do roku. Z kolei inflacja po wyłączeniu cen żywności i energii wzrosła z 4,1 proc. w październiku do 4,3 proc. w listopadzie.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Zobacz także: Zbudował medyczne imperium. Z usług jego firmy korzysta 20 mln Polaków. Jakub Swadźba w Biznes Klasa
Inflacja bazowa w Polsce
Bank centralny obliczył również tzw. 15-procentową średnią obciętą, która pomija wpływ 15 proc. koszyka cen o skrajnych zmianach. Wskaźnik ten w listopadzie wyniósł 4,4 proc., notując niewielki spadek z poziomu 4,5 proc. w październiku.
Narodowy Bank Polski wyjaśnia w swoim komunikacie, że comiesięczne wyliczanie czterech wskaźników inflacji bazowej pomaga w lepszym zrozumieniu charakteru inflacji w Polsce. Eksperci banku centralnego wskazują, że „analiza zmian cen w różnych segmentach koszyka pozwala lepiej identyfikować źródła inflacji i trafniej prognozować jej przyszłe tendencje”.
Znaczenie inflacji bazowej
W praktyce analitycy najczęściej wykorzystują wskaźnik inflacji po wyłączeniu cen żywności i energii. NBP podkreśla w swojej analizie, że „wskaźnik ten pokazuje tendencje cen tych dóbr i usług, na które polityka pieniężna prowadzona przez bank centralny ma relatywnie duży wpływ”.
Bank centralny zwraca uwagę, że ceny energii, w tym paliw, są kształtowane głównie na rynkach światowych, często pod wpływem spekulacji. Natomiast ceny żywności w znacznym stopniu zależą od warunków pogodowych oraz sytuacji na krajowych i światowych rynkach rolnych.
Inflacja bazowa różni się od wskaźnika CPI (inflacji konsumenckiej) przede wszystkim zakresem uwzględnianych w obliczeniach towarów i usług. Wskaźnik CPI obejmuje cały koszyk zakupowy przeciętnego konsumenta, włączając w to produkty, których ceny mogą podlegać znacznym wahaniom, jak żywność czy energia. Natomiast inflacja bazowa celowo pomija te kategorie, skupiając się na cenach bardziej stabilnych składników koszyka, co pozwala lepiej ocenić długoterminowe trendy inflacyjne i skuteczność polityki pieniężnej.
